SOCIAL PERCEPTION OF SOCIAL EXPENDITURES: A FIELD RESEARCH

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 1, 43 - 71, 31.07.2022

Ulvi Sandalcı

https://doi.org/10.54961/uobild.1127317

Öz

Meeting social needs is among the basic duties of the state. These needs have changed and expanded depending on many economic, social, administrative and financial etc. factors in the historical process. Social expenditures are one of the public services which scope has increased the most among social needs. Especially after the second world war, many states increased their social public expenditures depending on the developments in the understanding of the social welfare state. This situation led to an increase in the share of social expenditures in public expenditures. Another reason for the increase in the share of social expenditures is the increase in the need for social services in extraordinary times such as war, economic crisis and epidemic. The direct appeal of social expenditures to individuals and society reveals the importance, effectiveness and efficiency of these expenditures. In this context, the degree of social expenditures made by the state to respond to the request and needs of individuals gains importance. The aim of this study is to measure the perception of individuals about social expenditures made in Turkey, consisting of education, health and social protection, and to determine whether these expenditures are made for social needs. The questionnaire was applied to 562 individuals residing in the TR33 Region and the data were analyzed using the SPSS 22 program. According to the results of the analysis, the perception of social spending is below the average.However, as the level of education and income increases, the perception of social expenditure increases; decreases with increasing age.

SOSYAL HARCAMALARA İLİŞKİN TOPLUMSAL ALGI BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Öz

Toplumsal ihtiyaçların karşılanması devletin temel görevleri arasında yer almaktadır. Söz konusu ihtiyaçlar tarihsel süreç içerisinde ekonomik, sosyal, idari, mali vb. birçok faktöre bağlı olarak çeşitlenmiş ve genişlemiştir. Sosyal harcamalar, toplumsal ihtiyaçlar içerisinde kapsamı en fazla genişleyen kamu harcamalarının başında gelmektedir. Özellikle ikinci dünya savaşından sonra gelişen sosyal refah devleti anlayışına bağlı olarak birçok devlet sosyal nitelikli kamu hizmetlerini arttırmıştır. Bu durum da kamu harcamaları içerisinde sosyal harcamalara ayrılan payın artmasına neden olmuştur. Sosyal harcamaların payının artmasının bir diğer nedeni de savaş, ekonomik kriz ve salgın gibi olağanüstü dönemlerde sosyal hizmetlere olan ihtiyacın artmasıdır. Sosyal harcamaların bireylere doğrudan hitap etmesi ve toplumda karşılığını hemen bulması bu harcamaların önemini, etkinlik düzeyini ve verimliliğini ortaya koymaktadır. Bu kapsamda devlet tarafından yapılan sosyal harcamaların ne ölçüde bireylerin istek ve ihtiyaçlarına cevap verebildiği önem kazanmaktadır. Çalışmanın amacı Türkiye’de yapılan eğitim, sağlık ve sosyal korumadan oluşan sosyal harcamalara ilişkin bireylerin algısını ölçerek bu harcamaların toplumsal ihtiyaçlara yönelik yapılıp yapılmadığını tespit emektir. Bu kapsamda TR33 Bölgesinde ikamet eden 562 bireye anket uygulanmış ve veriler SPSS 22 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucuna göre sosyal harcama algısı ortalamanın altındadır. Bununla birlikte eğitim ve gelir düzeyi arttıkça sosyal harcama algı düzeyi artmakta; yaş arttıkça sosyal harcama algı düzeyi azalmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kamu harcamaları, sosyal harcamalar, anket

Kaynakça

• Akın, C. S. (2007). Sağlık Ve Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye’de Sağlık Sektörü Ve Harcamaları. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arıman, Y. (2020). Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Kamu Harcaması Bilinçlerinin Tespitine ve Geliştirilmesine Yönelik Bir Deney. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi. 15/3. 925– 938.
• Aytaç, D. (2004). Türkiye'de Konsolide Bütçe Harcamalarının Gelişimi: Avrupa Birliği Ülkeleri ile Bir Karşılaştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Barrientos, A. (2010). Social Protection and Poverty, Poverty Reduction and Policy Regimes Thematic Paper, Social Policy, and Development — Paper No. 42, United Nations Research Institute for Social Development.
• Bulutoğlu, K. (2004). Kamu Ekonomisine Giriş, Demokraside Devletin Ekonomik Bir Kuramı. İstanbul: Batı Türkeli Yayıncılık.
• Caymaz, N. (2016). Türkiye'de Kamu Harcamalarının Ekonomik Sınıflandırmaya Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bġlġmler Enstġtüsü.
• Celepcioğlu, M. E. (2011). Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çiçek, H. (2006). Psikolojik Ve Sosyal Yönden Yükümlülerin Vergiye Karşı Tutum Ve Tepkileri. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demir, İ. C. (1999). Mükelleflerin Vergi Karşısındaki Davranışları: Afyon İli Anket Çalışması. Yüksek Lisans Tezi: Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demir, İ. C. (2009). Kamusal Harcamaların Toplumsal Algısı: Ampirik Bir Araştırma. Maliye Dergisi, Sayı 157. 210-226.
• Gebregziabher, F. & Niño-Zarazúa, M. (2014). Social Spending And Aggregate Welfare In Developing And Transition Economies, Wider Working Paper, No. 2014/082, ISBN 978-92-9230-803-2, The United Nations University World Institute for Development Economics Research (UNU-WIDER), Helsinki.
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS For Windows Step By Step: A Simple Guide And Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson, 1-158.
• George, D. & Mallery, P. (2003), Spss For Windows Step By Step: A Simple Guide And Reference. 14.0 update, (7th ed.), Allyn & Bacon, Boston, USA, 1-61.
• Göv, A., Orhan, E. B., Köstekçi, A. (2019). Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme ve İnsani Gelişme Endeksi İlişkisi: OECD Ülkeleri İçin Ekonometrik Bir Analiz. Journal of Academic Value Studies, 5/5. 781-790.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. & Tatham, R. L. (2013). Multivariate Data Analysis: Pearson Education Limited, 1-287.
• Kar, M., & Taban, S. (2003). Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58-3, 153-154.
• Karaca, C. (2021). Kamu Maliyesi, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Kayalıdere, G., & Şahin, H. (2014). Sosyal Devlet Anlayışı Çerçevesinde Türkiye'de Sosyal Koruma Harcamalarının Gelişimi ve Yoksulluk. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. Yıl:2, Cilt:2, Sayı:2. 57-75.
• Koç, Ö. E. (2019). Sosyal Devlet ve Sosyal Bütçe Perspektifinden Türkiye’de Sosyal Harcamalar. Koç, N. (Ed.), Güncel Sosyal ve Mali Sorunlara Yönelik Seçme Yazılar İçinde, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Krejcie, R. V. ve Morgan, D. W. (1970), Determining Sample Size For Research Activities. Educational And Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
• Kurşun, A., & Rakıcı, C. (2013). Giresun İlinde Sağlık Ve Sağlık Harcamalarının Sosyal Refah Yönünden Değerlendirilmesi. 7. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, Bildiri Tam Metin Kitabı (s. 22-119). Konya.
• Naing, L., Winn, T. & Rusli, B. (2006). Practical Issues In Calculating The Sample Size For Prevalence Studies. Archives of orofacial Sciences, 1(1), 9-14.
• Olgun, Ş. (2005). Türkiye'de 1980 Sonrası Sağlık Politikaları. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü.
• Özdemir, S. (2006). Başlangıcından Günümüze Refah Devletlerinde Sosyal Harcamaların Analizi. Sosyal Siyaset Konferansları, (Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş’a Armağan Özel Sayısı), Sayı: 50, D.Ü. İktisat Fakültesi Yayını.
• Paliova, I., McNown, R. & Nülle, G. (2019). Multiple Dimensions of Human Development Index and Public Social Spending for Sustainable Development. International Monetary Fund. 2019: 204.
• Sandalcı, İ. (2022). Sosyal Harcamalar ile Vergi Gelirleri Arasındaki İlişki: Ardl Sınır Testi İle Eşbütünleşme Analizi. Vergi Raporu. 269, (120-147).
• Sandalcı, U., Sandalcı, İ. & Saygın, Ö. (2018). Türkiye’de Sosyal Harcamaların Sosyal Refah Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Edit: Ali Apalı ve Yılmaz Seçgin, İçinde: Geleceğin Dünyasında Bilimsel Ve Mesleki Çalışmalar Sosyal Ve Beşeri Bilimler, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Siverekli, E. & Ertuğrul, H. G. (2016). Misafirlikten Diasporaya Doğru: Suriyeli Sığınmacıların Vergi Algısı Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir İnceleme. Yönetim Bilimleri Dergisi. 14(27). 491-518.
• Schumacker, R. E. & Lomax, R. G. (2004), A Beginner's Guide To Structural Equation Modeling, (3rd ed.), Psychology Press.
• Tabachnıck, B.G. & Fıdell, L.S. (2013), Using Multivariate Statistics (sixth ed.) Pearson, Boston.
• Tandırcıoğlu, H. & Yapıcı, F. (2018). Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerinin Kamu Harcama Algısı: Ampirik Bir Analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt:33, Sayı:1. 261-292
• Yavuz, İ. S. (2021). Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Vergi Yükü Hakkındaki Kamuoyu Algısı Üzerine Bir İnceleme. Vergi Sorunları Dergisi. Sayı: 394.76-100.
• Yücenur, G. N., Demirel, N. Ç., Ceylan, C. & Demirel, T. (2011). Hizmet Değerinin Müşterilerin Davranışsal Niyetleri Üzerindeki Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli İle Ölçülmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12 (1), 156-168.