Kırmızı Pazartesi”nin Büyülü Gerçekçilik Temelli Psikanalitik Eleştirisi

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 18, 10.05.2017

Fahriye Çakır , Rıfat Günday

Öz

Bu çalışmada Kolombiyalı yazar Gabriel García Márquez’in nobel ödüllü eseri Kırmızı Pazartesi aracılığıyla edebiyat ve psikanaliz ilişkisi irdelenecektir. Bilinçdışının bilinçli sürdürdüğümüz yaşama ne derece müdahale ettiği ve bireyin bilinç dünyasında nasıl bir rol oynadığı sorularına yanıtlar aranacaktır. Bilinçdışının kapılarını aralama amacındaki büyülü gerçekçilikte gerçek ve gerçekdışı, sıradanla sıra dışı hiçbir şaşkınlık yaratmadan bir arada yer alır. Sigmund Freud’un psikanalize açılan en önemli kapı olarak tanımladığı düşte ise; olağan ve olağandışı arasındaki sınırlar kalkar; bilinç ve bilinçdışı iç içe geçip fantastik bir gerçeklik sunar. Büyülü gerçekçilik düşsel işlevin edebiyattaki yansımasıdır ve sosyal antropoloji, felsefe, psikoloji gibi insana ve topluma dair bilimlerden beslenmektedir. Bu kuramsal temeller sayesinde büyülü gerçekçi eserler okurun bilinçdışının uyarılmasını sağlayacak imgelerle zenginleştirilmiş, düşsü, dinsel ve mitsel bir kurguya sahip olabilmektedir. Çalışmaya konu olan eser kitle psikolojisi, ırksal bilinçdışı, içgüdüler, nesne yitimi, düşler ve imgeler başlıkları altında, büyülü gerçekçi akım çerçevesinde ele alınacak; yazar, okur, içerik ve biçim açısından psikanalitik değerlendirmesi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Büyülü Gerçekçilik, Psikanaliz, Bilinçdışı

Kaynakça

• Alper, Y. (2008). Psikodinamik Açıdan Cemal Süreya ve Şiiri- Annem Çok Küçükken Öldü, İstanbul: Özgür Yayınları. Chasseguet-Smirgel, J. (1971). Pour Une Psychanalyse De L’Art Et De La Créativité, Paris: Petite Bibliothèque Payot. Diderot&D’Alembert (2005). Ansiklopedi ya da Bilimler, Sanatlar ve Zanaatlar Açıklamalı Sözlüğü, (çev. Hilav, Selahattin), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Dikmen, B. (2012). Değişen Dünyada Kültür, Sanat ve Bilim İlişkisi, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, ss: 137-144. Eagleton, T. (2004). Edebiyat Kuramı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Freud, Sigmund (2010). Düşlerin Yorumu I, (çev. Kapkın, Emre), İstanbul: Payel Yayınları, 4. Basım. Freud, S. (2012). Düşlerin Yorumu II, (çev. Kapkın, Emre), İstanbul: Payel Yayınları, 5. Basım Freud, S. (2013). Ben ve O, (çev. Kasap, Oya), İstanbul: Telos Yayınevi. Fromm, E. (2005). Kendini Savunan İnsan, İzmir: İlya İzmir Yayınevi. Jung, C.G.(1982).Bilinç ve Bilinçaltının İşlevi, (çev. Büyükinal, Engin), Say Kitap Pazarlama: İstanbul. Le Bon, G. (2014). Kitleler Psikolojisi, (çev. İlhan, Hasan), Ankara: Alter Yay. Rek. Org.Tic. Ltd. Şti. Márquez, G. G. (2013). Kırmızı Pazartesi-İşleneceğini Herkesin Bildiği Bir Cinayetin Öyküsü, (çev. Kut, İnci), İstanbul: Can Sanat Yayınları Yapım, Dağıtım, Ticaret ve Sanayi Ltd.Şti, 37. Basım. Şenol, S. (2006). Korkular Gelişimsel Anlamı ve Tedavisi, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları Ltd. Şti. Teker García, A. (2010). Latin Amerika Edebiyatı’nda Büyülü Gerçekçilik, Ankara: Ürün Yayınları. Yivli, O. (2013). Hasan Ali Toptaş’ın Kayıp Hayaller Kitabı’nda Büyülü Gerçekçilik, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/8 Summer 2013, ss. 1541-1549. Toyman, Y. Ö. (2006). Nazlı Eray’ın Roman Dünyasında Düşsü ve Büyülü Gerçekçiliğin Kurgusu İle Fantastik Unsurlar, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İnternet Kaynakçası: http://tr.wikipedia.org/wiki/Petrus, Erişim Tarihi: 17.02.2016 Saat: 15:30. http://www.ispartakulturturizm.gov.tr/TR,71232/st-paul-aziz-paulus.html, Erişim Tarihi: 17.02.2016 Saat: 15:00. http://incil.info/kitap/Matta/21, Erişim Tarihi: 03.03.2016 Saat: 14:00.