Milk yield and milk quality characteristics of Awassi sheep under semi-ıntensive conditions
Yıl 2022,
Cilt: 7 Sayı: 1, 62 - 71, 30.04.2022
Aydın Daş
,
Mücahit Kahraman
,
Gülşah Güngören
,
Besime Doğan Daş
,
Mustafa Ünal Boyraz
Öz
This research was carried out to determine milk yield and milk quality parameters of Awassi sheep raised under semi-intensive conditions in Harran University Experimental Animal Research and Application Center.
In the study, 2 and 3 years old, 46 heads of Awassi sheep were used as animal material. The care and feeding of the ewes were made in a way that the Animal Research and Application Center routinely applied.
Average daily milk yield in Awassi sheep was determined as 1002.82±52.57 g. Lactation milk yield and lactation period were calculated as 168.10±8.44 kg and 166.10±2.11 days, respectively. In the study, the overall mean fat, protein, lactose and dry matter ratios were determined. % 6.27±0.10; 5.12±0.05; 4.81±0.05 and 17.44 ± 0.13 respectively. Somatic cell count and pH values in Awassi sheep milk were determined as 207.56±21.29 cell/ml and 6.29±0.03 respectively. L*, a* and b* values in sheep milk were determined as 72.69±0.16; -6.11±0.04 and 6.92±0.08. respectively. It was determined that the amount of butyric acid (C4:0), which is one of the short-chain fatty acids, was higher than the values reported for sheep milk in all groups examined in the study.
As a result, it has been determined that there is a wide variation in milk yield in Awassi sheep. A rapid genetic improvement may be achieved by utilizing this variation.
Kaynakça
- Akçapınar, H. (2000). Koyun yetiştiriciliği. TR: İsmat Matbaacılık.
- Akçapınar, H., Özbeyaz, C. (1999). Hayvan yetiştiriciliği temel bilgileri. TR: Kariyer Matbaacılık Ltd. Şti.
- Akçapınar, H., Ünal, N., Atasoy, F., Özbeyaz, C., Aytaç, M. (2002). Karayaka ve Bafra koyunlarının Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü şartlarına uyum kabiliyeti. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 42(1), 11-24.
- Aktaş, G. (1970). İvesi ve Akkaraman koyunlarının bazı verim özellikleri ve bunların yaş ve laktasyon ayları ile ilişkisi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 10(1-2), 1-7.
- Al-Samarai, W. I., Al-Kazraji, W. J., Al-Jelawi, J. R., Ajeel, H.M. (2015). The effect of some environmental factor in some growth traits and milk production in Turkish Awassi sheep. Diyala Journal of Agricultural Sciences, 7(2), 59-68.
- Anonymous. (2001). Statistical package for the social science for Windows. Statistical innovations INC (Serial Number: 9024147), USA.
- Chilliard, Y., Ferlay, A. (2004). Dietary lipids and forages interactions on cow and goat milk fatty acid composition and sensory properties. Reproduction Nutrition Development, 44, 467-492.
- Çelik, Ş., Özdemir, S. (2003). Morkaraman ırkı koyun sütlerinin bazı kimyasal ve fizikokimyasal parametrelerinin laktasyon boyunca değişimi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(3), 263-268.
- Dağ, B. (1996). TİGEM Gözlü tarım işletmesinde yetiştirilen Akkaraman ve İvesi sürülerinde süt ve yapağı verimi özelliklerini etkileyen bazı faktörlerin parametrelerinin tahmini. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
- Dağ, B., Zülkadir, U. (2004). Relationships among udder traits and milk production in unimproved Awassi sheep. Journal of Animal and Veterinary Advances, 3, 730-735.
- Doğan, Ş., Boztepe, S. (2012). Anadolu Merinosu koyunlarında meme tipleriyle sütün elektrik iletkenliği ve süt rengi arasındaki ilişkiler. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 52, 11-19.
- Esen, F., Özbey, O. (2002). Akkaraman, Sakız x Akkaraman melez (F1) koyunlarda döl ve süt verim özellikleri. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 26, 503-509.
- Gürsu, G., Aygün, T. (2014). Some characteristics of milk yield in Awassi ewes maintained at village conditions. Journal of Advanced Agricultural Technologies, 1(1), 19-23. 10.12720/joaat.1.1.19-23.
- Kahraman, M., Yüceer Özkul, B. (2020). Milk yield and some milk quality traits of Akkaraman, Bafra and Bafra x Akkaraman F1 sheep. Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 36(2), 86-95.
- Karaoğlu, M., Macit, M., Aksoy, A. (2001). Tuj koyunlarının yarı entansif koşullarda süt verim özellikleri. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 25, 249-253.
- Kaymakçı, M. (2010). İleri Koyun Yetiştiriciliği. TR: Meta Basım.
- Konar, A., Akın, M. S., Şahan, N., Güven, M. (1991). Laktasyon döneminde ivesi koyun sütü bileşimindeki değişmeler. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 15, 958-967.
- Merkhan, K. Y. (2014). Milk traits and their relationship with udder measurements in awassi ewes. Iranian Journal of Applied Animal Science, 4, 521-526.
- Oraman, Y. (2015). Türkiye’de coğrafi işaretli ürünler. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 76-85.
- Özder, M. (2002). Türkgeldi Koyun tipinin gelişme ve süt verim özellikleri bakımından ıslahı. TÜBİTAK VHAG-1349’nolu Projenin Sonuç Raporu
- Özyürek, S. (2020). Investigation of relationship between udder morphology, lactation traits and milk components in morkaraman and Awassi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 268-274.
- Park, Y. W., Ju´Arez, M., Ramosc, M., Haenleın, G. F. W. (2007). Physico-chemical characteristics of goat and sheep milk. Small Ruminant Research, 68, 88–113.
- Pirisi, A., Piredda, G., Corona, M., Pes, M., Pintus, S., Ledda, A. (2000). Influence of somatic cell count on ewe’s milk composistion, cheese yield and cheese qality. Proceedings of Sixth Great Lakes Dairy Sheep Symposium, Guelph, Canada, 47-59.
- Pollott, G. E., Gootwıne, E. (2001). A Genetic analysis of complete lactation milk production in improved Awassi sheep. Livestock Production Science, 71, 37-47.
- Priolo, A., Lanza, M., Barbagallo, D., Finocchiaro, L., Biondi, L. (2003). Can the reflectance spectrum be used to trace grass feeding in ewe milk? Small Ruminant Research, 48(2), 103-107.
- Pugliese, C., Acciaioli, A., Rapaccini, S., Parisi, G., Franci, O. (2000). Evolution of chemical composition, somatic cell counts and rennetimg properties of the nilk of Massese ewes. Small Ruminant Research, 35, 71-80.
- Şahan, N., Say, D., Kacar, A. (2005). Changes in chemical and mineral contents of Awassi ewe’s milk during lactation. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29, 589-593.
- Tsıplakou, E., Zervas, G. (2008). The effect of dietary inclusion of olive tree leaves and grape marc on the content of conjugated linoleic acid and vaccenic acid in the milk of dairy sheep and goats. Journal of Dairy Research, 75, 270-278.
- TUİK, (2020). Hayvansal üretim istatistikleri. https://www.tuik.gov.tr/
- Ünal, N., Akçapınar, H., Atasoy, F., Yakan, A., Uğurlu, M. (2008). Milk yield and milking traits measured with different methods in Bafra sheep. Revue de Medecine Veterinaire, 159(10), 494-501.
- Ünal, N., Atasoy, F., Aytaç, M., Akçapınar, H., (2002). Akkaraman, Sakız x Akkaraman F1, Kıvırcık x Akkaraman F1 ve Sakız x Karayaka G1 koyunlarda ilk laktasyon süt verim özellikleri. Turk Journal of Veterinary and Animal Science, 26, 617-622.
- Yağcı, İ. P., Kaymaz, M. (2006). Koyunlarda klinik mikrobiyolojik ve biyokimyasal metotlar ile subklinik mastitislerin saptanması. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 53(1), 31-35.
- Yalçın, B. C., Aktaş, G. (1969). Ergin İvesi ve Akkaraman koyunlarının Konya Ereğlisi şartlarındaki performansları. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 9(3-4), 1-14.
- Yardımcı, M., Özbeyaz, C. (2001). Akkaraman, Sakız x Akkaraman melezi F1 koyunlarının süt verimi ve meme özelliklerinin karşılaştırılması. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 41(2), 63-77.
- Yüceer, B., Ünal, N., Özbaşer, F. T. (2015). Halk elinde ekstansif koşullarda yetiştirilen Sakız X Akkaraman G1 koyunlarda süt verimi ve bazı kalite özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 55(1), 7-14.
Yarı entansif şartlarda yetiştirilen İvesi ırkı koyunlarda süt verimi ve süt kalite özellikleri
Yıl 2022,
Cilt: 7 Sayı: 1, 62 - 71, 30.04.2022
Aydın Daş
,
Mücahit Kahraman
,
Gülşah Güngören
,
Besime Doğan Daş
,
Mustafa Ünal Boyraz
Öz
Bu araştırma Harran Üniversitesi Deney Hayvanı Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde yarı entansif şartlarda yetiştirilen İvesi ırkı koyunların süt verimi ve süt kalite parametrelerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Araştırmada hayvan materyali olarak 2 ve 3 yaşlı, 46 baş İvesi koyun kullanılmıştır. Hayvanların bakım ve beslemesi işletmeninin rutin uyguladığı şekilde yapılmıştır.
İvesi koyunlarda laktasyon boyu günlük ortalama süt verimi 1002.82±52.57 g olarak belirlenmiştir. Laktasyon süt verimi ve laktasyon süresi sırasıyla 168.10±8.44 kg ve 166.10±2.11 gün olarak hesaplanmıştır. Araştırmada genel ortalama yağ, protein, laktoz ve kuru madde oranı sırasıyla % 6.27±0.10; 5.12±0.05; 4.81±0.05 ve 17.44±0.13 olarak belirlenmiştir. İvesi ırkı koyun sütünde somatik hücre sayısı ve pH değerleri sırasıyla 207.56±21.29 hücre/ml ve 6.29±0.03 olarak tespit edilmiştir. Koyun sütünde L*, a* ve b* değerleri sırasıyla 72.69±0.16; -6.11±0.04 ve 6.92±0.08 olarak belirlenmiştir. Araştırmada incelenen tüm gruplarda kısa zincirli yağ asitlerinden olan bütirik asit miktarının (C4:0) koyun sütü için bildirilen değerlerden daha yüksek seviyede olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç olarak İvesi ırkı koyunlarda süt verimi bakımından oldukça geniş bir varyasyon olduğu tespit edilmiştir. Bu varyasyondan yararlanılarak hızlı bir genetik ilerleme sağlanabilir.
Kaynakça
- Akçapınar, H. (2000). Koyun yetiştiriciliği. TR: İsmat Matbaacılık.
- Akçapınar, H., Özbeyaz, C. (1999). Hayvan yetiştiriciliği temel bilgileri. TR: Kariyer Matbaacılık Ltd. Şti.
- Akçapınar, H., Ünal, N., Atasoy, F., Özbeyaz, C., Aytaç, M. (2002). Karayaka ve Bafra koyunlarının Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü şartlarına uyum kabiliyeti. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 42(1), 11-24.
- Aktaş, G. (1970). İvesi ve Akkaraman koyunlarının bazı verim özellikleri ve bunların yaş ve laktasyon ayları ile ilişkisi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 10(1-2), 1-7.
- Al-Samarai, W. I., Al-Kazraji, W. J., Al-Jelawi, J. R., Ajeel, H.M. (2015). The effect of some environmental factor in some growth traits and milk production in Turkish Awassi sheep. Diyala Journal of Agricultural Sciences, 7(2), 59-68.
- Anonymous. (2001). Statistical package for the social science for Windows. Statistical innovations INC (Serial Number: 9024147), USA.
- Chilliard, Y., Ferlay, A. (2004). Dietary lipids and forages interactions on cow and goat milk fatty acid composition and sensory properties. Reproduction Nutrition Development, 44, 467-492.
- Çelik, Ş., Özdemir, S. (2003). Morkaraman ırkı koyun sütlerinin bazı kimyasal ve fizikokimyasal parametrelerinin laktasyon boyunca değişimi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(3), 263-268.
- Dağ, B. (1996). TİGEM Gözlü tarım işletmesinde yetiştirilen Akkaraman ve İvesi sürülerinde süt ve yapağı verimi özelliklerini etkileyen bazı faktörlerin parametrelerinin tahmini. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
- Dağ, B., Zülkadir, U. (2004). Relationships among udder traits and milk production in unimproved Awassi sheep. Journal of Animal and Veterinary Advances, 3, 730-735.
- Doğan, Ş., Boztepe, S. (2012). Anadolu Merinosu koyunlarında meme tipleriyle sütün elektrik iletkenliği ve süt rengi arasındaki ilişkiler. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 52, 11-19.
- Esen, F., Özbey, O. (2002). Akkaraman, Sakız x Akkaraman melez (F1) koyunlarda döl ve süt verim özellikleri. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 26, 503-509.
- Gürsu, G., Aygün, T. (2014). Some characteristics of milk yield in Awassi ewes maintained at village conditions. Journal of Advanced Agricultural Technologies, 1(1), 19-23. 10.12720/joaat.1.1.19-23.
- Kahraman, M., Yüceer Özkul, B. (2020). Milk yield and some milk quality traits of Akkaraman, Bafra and Bafra x Akkaraman F1 sheep. Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 36(2), 86-95.
- Karaoğlu, M., Macit, M., Aksoy, A. (2001). Tuj koyunlarının yarı entansif koşullarda süt verim özellikleri. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 25, 249-253.
- Kaymakçı, M. (2010). İleri Koyun Yetiştiriciliği. TR: Meta Basım.
- Konar, A., Akın, M. S., Şahan, N., Güven, M. (1991). Laktasyon döneminde ivesi koyun sütü bileşimindeki değişmeler. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 15, 958-967.
- Merkhan, K. Y. (2014). Milk traits and their relationship with udder measurements in awassi ewes. Iranian Journal of Applied Animal Science, 4, 521-526.
- Oraman, Y. (2015). Türkiye’de coğrafi işaretli ürünler. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 76-85.
- Özder, M. (2002). Türkgeldi Koyun tipinin gelişme ve süt verim özellikleri bakımından ıslahı. TÜBİTAK VHAG-1349’nolu Projenin Sonuç Raporu
- Özyürek, S. (2020). Investigation of relationship between udder morphology, lactation traits and milk components in morkaraman and Awassi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 268-274.
- Park, Y. W., Ju´Arez, M., Ramosc, M., Haenleın, G. F. W. (2007). Physico-chemical characteristics of goat and sheep milk. Small Ruminant Research, 68, 88–113.
- Pirisi, A., Piredda, G., Corona, M., Pes, M., Pintus, S., Ledda, A. (2000). Influence of somatic cell count on ewe’s milk composistion, cheese yield and cheese qality. Proceedings of Sixth Great Lakes Dairy Sheep Symposium, Guelph, Canada, 47-59.
- Pollott, G. E., Gootwıne, E. (2001). A Genetic analysis of complete lactation milk production in improved Awassi sheep. Livestock Production Science, 71, 37-47.
- Priolo, A., Lanza, M., Barbagallo, D., Finocchiaro, L., Biondi, L. (2003). Can the reflectance spectrum be used to trace grass feeding in ewe milk? Small Ruminant Research, 48(2), 103-107.
- Pugliese, C., Acciaioli, A., Rapaccini, S., Parisi, G., Franci, O. (2000). Evolution of chemical composition, somatic cell counts and rennetimg properties of the nilk of Massese ewes. Small Ruminant Research, 35, 71-80.
- Şahan, N., Say, D., Kacar, A. (2005). Changes in chemical and mineral contents of Awassi ewe’s milk during lactation. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29, 589-593.
- Tsıplakou, E., Zervas, G. (2008). The effect of dietary inclusion of olive tree leaves and grape marc on the content of conjugated linoleic acid and vaccenic acid in the milk of dairy sheep and goats. Journal of Dairy Research, 75, 270-278.
- TUİK, (2020). Hayvansal üretim istatistikleri. https://www.tuik.gov.tr/
- Ünal, N., Akçapınar, H., Atasoy, F., Yakan, A., Uğurlu, M. (2008). Milk yield and milking traits measured with different methods in Bafra sheep. Revue de Medecine Veterinaire, 159(10), 494-501.
- Ünal, N., Atasoy, F., Aytaç, M., Akçapınar, H., (2002). Akkaraman, Sakız x Akkaraman F1, Kıvırcık x Akkaraman F1 ve Sakız x Karayaka G1 koyunlarda ilk laktasyon süt verim özellikleri. Turk Journal of Veterinary and Animal Science, 26, 617-622.
- Yağcı, İ. P., Kaymaz, M. (2006). Koyunlarda klinik mikrobiyolojik ve biyokimyasal metotlar ile subklinik mastitislerin saptanması. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 53(1), 31-35.
- Yalçın, B. C., Aktaş, G. (1969). Ergin İvesi ve Akkaraman koyunlarının Konya Ereğlisi şartlarındaki performansları. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 9(3-4), 1-14.
- Yardımcı, M., Özbeyaz, C. (2001). Akkaraman, Sakız x Akkaraman melezi F1 koyunlarının süt verimi ve meme özelliklerinin karşılaştırılması. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 41(2), 63-77.
- Yüceer, B., Ünal, N., Özbaşer, F. T. (2015). Halk elinde ekstansif koşullarda yetiştirilen Sakız X Akkaraman G1 koyunlarda süt verimi ve bazı kalite özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 55(1), 7-14.