Scale Adaption Study on the Concept of Ethical Blindness in the Workplace: Validity and Reliability Analysis

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 40, 1156 - 1175, 25.11.2023

Gökben Bayramoğlu , Nida Palabıyık , Emre Uysal

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1285337

Öz

Ethical blindness means that people who take responsibility for decision-making unknowingly engage in unethical behavior. Due to the need for a valid and reliable measurement tool in the national literature, studies in the field of ethics are considered insufficient. In the study, it is aimed to bring the Ethical Blindness at Work scale developed by Aleksić (2017) into Turkish literature. The relevant scale is analyzed in terms of scope, construct and criterion validity recommended in adaptation studies. First, the scale items re adapted to Turkish. Then, the scale is finalized by examining the internal consistency ratio (α<0.70) and item-total correlation values (r>0.30) with the help of a pilot study. The questionnaire form, which is prepared with the final form of the scale, is applied to employees in different sectors. Data from 550 participants are analyzed. The results show that the scale has a three-factor structure: "rationalization", "routine" and "ignorance" in accordance with its original structure. In addition, within the scope of criterion validity, the relationship between the scale of Ethical Blindness in the Workplace and other structures is examined by using the scale of work engagement and emotional commitment scale. Considering all the results, it can be said that the Ethical Blindness Scale at Work is a valid and reliable measurement tool that can be used in the Turkish literature.

Anahtar Kelimeler

Ethic, Business Ethics, Ethical Blindness, Commitment, Work Engagement

Etik Beyan

Bu çalışma için Yozgat Bozok Üniversitesi Etik Komisyonundan 21/10 sayılı ve 21.04.2021 tarihli etik kurul onayı alınmıştır.

İş Yerinde Etik Körlük Kavramına İlişkin Ölçek Uyarlama Çalışması: Geçerlı̇k ve Güvenı̇rlı̇k Analizi

Öz

Etik körlük, karar verme sorumluluğunu üstlenen kişilerin farkında olmadan etik dışı davranışlarda bulunmaları anlamına gelmektedir. Ulusal alan yazında geçerli ve güvenilir ölçüm aracı ihtiyacından dolayı etik alanındaki çalışmaların yetersiz kaldığı düşünülmüştür. Bu çalışmada Aleksić (2017) tarafından geliştirilen İş Yerinde Etik Körlük (Ethical Blindness at Work) ölçeğinin Türkçe alan yazınına kazandırılması amaçlanmaktadır. İlgili ölçek, uyarlama çalışmalarında tavsiye edilen kapsam, yapı ve ölçüt geçerliliği açısından analiz edilmiştir. Öncelikle ölçek maddeleri Türkçeye uygun duruma getirilmiştir. Ardından pilot çalışma yardımıyla iç tutarlılık oranı (α<;0,70) ve madde toplam korelasyon değerleri (r>0,30) incelenerek ölçeğe son şekli verilmiştir. Ölçeğin son şekliyle hazırlanan anket formu, farklı sektörlerde çalışanlara uygulanmıştır. 550 katılımcıdan elde edilen veriler analiz edilmiştir. Ulaşılan sonuçlar, ölçeğin orijinal yapısına uygun şekilde “rasyonelleştirme”, “rutin” ve “bilgisizlik” olmak üzere üç faktörlü bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca ölçüt geçerliliği kapsamında, işle bütünleşme ölçeği ve duygusal bağlılık ölçeği kullanılarak İş Yerinde Etik Körlük ölçeğinin diğer yapılarla ilişkisi incelenmiştir. Ulaşılan tüm sonuçlar dikkate alındığında, İş Yerinde Etik Körlük Ölçeğinin Türkçe alan yazınında kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Etik, İş Etiği, Etik Körlük, Bağlılık, İşle Bütünleşme

Etik Beyan

Bu çalışma için Yozgat Bozok Üniversitesi Etik Komisyonundan 21/10 sayılı ve 21.04.2021 tarihli etik kurul onayı alınmıştır.

Kaynakça

• April, K., Peters, K., Locke, K. ve Mlambo, C. (2010). Leading ethically: What helps and what hinders. C. Millar ve E. Poole (Ed.), Ethical Leadership: Global Challenges and Perspectives içinde (s. 165-188), Palgrave Macmillan.
• Aleksić, D. (2017). The development and validation of a scale to measure ethical blindness at work. Academy of Management Annual Meeting Proceedings, 1. https://doi.org/10.5465/AMBPP.2017.173
• Ariely, D. (2008). Akıldışı ama öngörülebilir. (A. Hekimoğlu Gül ve F. Bolat, Çev.), Optimist Yayınları.
• Ashforth, B. ve Anand, V. (2003). The normalization of corruption in organizations. Research in Organizational Behavior, 25, 1-52. https://doi.org/10.1016/S0191-3085(03)25001-2
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(32), 470-483. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/108451
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Pegem Yayıncılık.
• Badiou, A. (2019). Etik: Kötülük kavrayışı üzerine bir deneme (T. Birkan, Çev.), Metis Yayınları.
• Banaji, M. R., Bazerman, M. H. ve Chugh, D. (2013). Ne kadar etik (değil) siniz?. HBR'S 10 must read: Doğru karar almak içinde (M. İnan, Çev.) (s. 157-180), Optimist Yayınları.
• Bazerman, M. H. ve Tenbrunsel, A. E. (2011). Blind spots: Why we fail to do what's right and what to do about it, Princeton University Press.
• Brief, A., Buttram, R. ve Dukerich, J. (2012). Collective corruption in the corporate world: Toward a process model. M. E. Turner (Ed.), Groups at Work: Theory and Research içinde (s. 471-501). Routledge.
• Byrne, B. M. (2016). Structural equation modelling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (3. Baskı). Routledge.
• Canbulut, M. (2020). Yapay zekâ çağında etik. Harvard Business Review Türkiye. https://hbrturkiye.com/dergi/yapay-zeka-caginda-etik
• Carucci, R. (2016). Why ethical people make unethical choices. Harvard Business Review. https://hbr.org/2016/12/why-ethical-people-make-unethical-choices
• Chamorro-Premuzic, T. (2015). İşte nasıl ve neden yalan söyleriz? Harvard Business Review. https://hbrturkiye.com/blog/iste-nasil-ve-neden-yalan-soyleriz
• Christian, M., Garza, A. ve Slaughter, J. (2011). Work engagement: A quantitative review and test of ıts relations with task and contextual performance. Personnel Psychology, 1(64), 89-136. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2010.01203.x
• Chugh, D. ve Kern, M. C. (2016). A dynamic and cyclical model of bounded ethicality. Research in Organizational Behavior, 36, 85-100. http://dx.doi.org/10.1016/j.riob.2016.07.002
• Deese, M. (2009). Testing an Extention of the job demands-resources model: The addition of personal resources as mediators to the resources- engagement relationship [Yüksek Lisans Tezi]. The Graduate School of Clemson University.
• Dixit, A. ve Nalebuff, B. (2010). Strateji sanatı: Oyun kuramı ile iş hayatında başarı (Ü. Şensoy, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Drumwright, M. E. ve Murphy, P. E. (2004). How advertising practitioners view ethics: moral muteness, moral myopia, and moral ımagination. Journal of Advertising, 33(2), 7-24. https://doi.org/10.1080/00913367.2004.10639158
• Epley, N. ve Kumar, A. (2019). Etik bir organizasyon nasıl tasarlanır. Harvard Business Review Türkiye. https://hbrturkiye.com/dergi/etik-bir-organizasyon-nasil-tasarlanir
• Erim, F. (2009). Individual response to organizational change: Creating facade of conformity its antecedants and effects on participating in decision making, work engagement, job involvement and intent to quit [Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://doi.org/10.2307/3151312
• Greenwald, T., Banaji, M. ve Nosek, B. (2021). Project implicit. Harvard University. https://implicit.harvard.edu/implicit/
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (felsefe-yöntem-analiz) (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Gino, F. (2015). Understanding ordinary unethical behavior: Why people who value morality act ımmorally. Current Opinion in Behavioral Science, 3, 107-111. https://doi.org/10.1016/j.cobeha.2015.03.001
• Gino, F. ve Ariely, D. (2012). The dark side of creativity: original thinkers can be more dishonest. Journal of Personality and Social Psychology. 102(3), 445-459. https://doi.org/10.1037/a0026406
• Grigoropoulos, J. E. (2019). The role of ethics in 21st century organizations. International Journal of Progressive Education, 15(2), 167-175. https://doi.org/10.29329/ijpe.2019.189.12
• Haidt, J. (2019). Mutluluk varsayımı: Modern gerçekliği kadim bilgelikte bulmak (Ö. Özgür, Çev.). Hil Yayın.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2009). Multivariate data analysis (7. Baskı). Pearson.
• Hall, K. (2009). Why good intentions are often not enough: The potential for ethical blindness in legal decision-making. ANU College of Law, 09-32, 1-19.
• Horner, C. ve Westacott, E. (2021). Felsefe aracılığıyla düşünme (6. Baskı). (A. Arslan, Çev.) Phonix.
• İyi, S. (2011). Etik nedir? İ. Kuçuradi ve D. Taşdelen (Ed.), Etik içinde (s. 2-22). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kline, R. (2011). Principles and practice of structural equation modelling (3. Baskı). The Guilford.
• Köylü, D. ve Gündüz, Y. (2019). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 279-299. https://doi.org/10.1080/10669868.2018.1459130
• Kump, B. ve Scholz, M. (2022). Organizational routines as a source of ethical blindness. Organization Theory, 3, 1-24. https://doi.org/10.1177/26317877221075640
• Kurzban, R. (2012). Neden (sizden başka) herkes ikiyüzlüdür?: Evrim ve modüler akıl (Z. Avşar, Çev.). Alfa Bilim.
• Manisha, P. (2007). Business ethics. New Age International Publishers.
• Meyer, J. P., ve Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89. https://doi.org/10.1016/1053-4822(91)90011-Z
• Miles, J. A. (2016). Etik kuramı. M. Polat, ve K. Arun (Ed.), Organizasyon Kuramları (Z. N. Nişancı, Çev.). Nobel Yayınevi.
• Newman, D. ve Blanchard, O. (2020). İnsan ve makine: Makinelerle ortaklığımızın geleceği (F. Kılınçarslan, Çev.). Orenda. Orman, E. (2013). Ahlak felsefesi. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi.
• Özdamar, B. (2018). The influence of ethical blindness on organizational citizenship behavior in organizations [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2013). Örgütsel davranış. Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Öztürk-Başpınar, N. ve Mısırdalı-Yangil, F. (2021). Yanlış yaptığımı bilmiyordum: Akademisyenlerde etik körlük üzerine bir araştırma. Akademik Hassasiyetler, 8(16), 41-66.
• Palazzo, G., Krings, F. ve Hoffrage, U. (2012). Ethical blindness. Journal of Business Ethics, 109, 323-338. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2212617
• Ping, A. (2015). Why good people do bad things in business and the applictation of existentialisim to minimise unethical outcomes. 5th Annual ABEN (Australasian Business Ethics Network) Conference, Sydney Australia.
• Schaufeli, W., Martinez, I., Marques Pinto, A., Salanova, M. ve Bakker, A. (2002). Burnout and engagement in university students: Across national study. Journal of Cross- Cultural Psychology, 33, 464-481. https://doi.org/10.1177/0022022102033005003
• Schermelleh-Engel, K. ve Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci (SPSS ve Lisrel uygulamaları). Anı Yayıncılık.
• Sezer, O., Gino, F. ve Bazerman, M. (2015). Ethical blind spots: explaining unintentional unethical behavior. Current Opinion in Psychology, 6, 77-81. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2015.03.030
• Sherif, K. ve Mohsin, H. (2021). The effect of emergent technologies on accountant's ethical blindness. The International Journal of Digital Accounting Research, 61-94. https://doi.org/10.4192/1577-8517-v21_3
• Shu, L. L. ve Gino, F. (2012). Sweeping dishonesty under the rug: how unethical actions lead to forgetting of moral rules. Journal of Personality and Social Psychology, 102(6), 1164-1177. http://dx.doi.org/10.4192/1577-8517-v21_3
• Smith, I. H. ve Kouchaki, M. (2022). Etik bir şirket inşa etmek. Harvard Business Review Türkiye. https://hbrturkiye.com/dergi/etik-bir-sirket-insa-etmek
• Slomp, D. ve Broad, B. (2020). Monsters, Inc.: Curing ethical blindness in an era of test-based accountability. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 64(2), 232-235. https://doi.org/10.1002/jaal.1077
• Tabachnick, B. ve Fidell, L. (2018). Using multivariate statistics (7. Baskı). Pearson.
• Wasti, S. A. (2000). Meyer ve Allen üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik analizi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri (401-410), Kayseri, Türkiye.
• Wright, R. (1995). The moral animal: why we are, the way we are: The new science of evolutionary psychology. Vintage.
• Zhang, T., Fletcher, P. O., Gino, F. ve Bazerman, M. H. (2015). Reducing bounded ethicality: How to help individuals notice and avoid unethical behavior. Organizational Dynamics: Special Issue on Bad Behavior, 44(4), 310-317. https://doi.org/10.1016/j.orgdyn.2015.09.009