Üreticilerin Buğdaya Yüklediği Anlamlar

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 12 - 25, 11.11.2024

Rahmi Taşcı , Sevinç Karabak , Erkan Söylemez , Meliha Er Çon , Belma Özercan , Sinem Tarhan

Öz

Bu çalışmanın temel amacı; Orta Anadolu ve Batı Geçit Bölgelerinde buğday üreticileri için buğdayın anlamı ve ona atfedilen değeri ortaya koymaktır. Araştırmanın materyalini Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne (TAGEM) bağlı Araştırma Enstitüleri tarafından buğday çeşitlerini eken üreticilerden anket yolu ile elde edilen veriler oluşturmuştur. Çalışmada kartopu örnekleme metodu ile 9 ilde, 689 üretici ile görüşülmüştür. Anket sonucu 194 kelime belirlenmiştir ve öncelikle, söylem sıklığına göre bu kelimeler kelime bulutu analizi ile şekillendirilmiştir. Kelime bulutu analizi sonucunda en fazla tekrarlanan kelime “ekmek” kelimesi olmuştur. Kelime sayısının fazla olması nedeniyle kelimeler, ortak yönleri dikkate alınarak kavramsal kategoriler altında gruplandırılmış ve toplamda 10 kategori elde edilmiştir. Kategorik gruplar içinde frekans değerlerine göre yapılan analizler sonucunda ise beslenme unsuru, yaşam kaynağı ve geçim kaynağı kategorileri ilk üç sırada yer almıştır. Bu sonuçlara göre buğday ile üreticiler arasında zaman içinde sosyal, kültürel ve ekonomik etkileşim sonucu sıkı bir bağ oluştuğu görülmektedir. Üreticilerin buğdaya yükledikleri anlam, kavram, metafor ve semboller, içinde bulundukları durumu veya duygularını anlatmada kullandıkları birer araç olarak buğdaya verdikleri değerin bir göstergesidir. Bu değerler ise üreticinin karar verme sürecinde rol oynayan ve üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması açısından önemli faktörlerdir. Çalışmadan elde edilen verilerin tarımsal alanda geliştirilecek politikaların üretici açısından sosyal, ekonomik ve kültürel etkilerini anlamamıza da katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Buğday, kelime bulutu, üretici, algı, buğdayın anlamı, kelime analizi

Etik Beyan

Bu çalışmada; Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından desteklenen TAGEM/TEPAD/Ü/22/A8/P1/5215 numaralı “TAGEM Tarafından Geliştirilen Buğday Çeşitlerinin Üretici Memnuniyeti Açısından Değerlendirilmesi ve Takibi” isimli projeden elde edilen verilerden yararlanılmıştır. Çalışma alanında ankete katılan üreticilere ve çalışmalarımıza destek olan İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri çalışanlarına teşekkür ederiz. Bu makalede 2023 yılına ait araştırma verileri kullanılmış olup, çalışmanın yürütülmesi ve sonuçların yazılması esnasında araştırma ve yayın etiğine uyulduğunu beyan ederiz.

Destekleyen Kurum

Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

TAGEM/TEPAD/Ü/22/A8/P1/5215

Teşekkür

Bu çalışmada; Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından desteklenen TAGEM/TEPAD/Ü/22/A8/P1/5215 numaralı “TAGEM Tarafından Geliştirilen Buğday Çeşitlerinin Üretici Memnuniyeti Açısından Değerlendirilmesi ve Takibi” isimli projeden elde edilen verilerden yararlanılmıştır. Çalışma alanında ankete katılan üreticilere ve çalışmalarımıza destek olan İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri çalışanlarına teşekkür ederiz. Bu makalede 2023 yılına ait araştırma verileri kullanılmış olup, çalışmanın yürütülmesi ve sonuçların yazılması esnasında araştırma ve yayın etiğine uyulduğunu beyan ederiz.

The Meanings Producers Attribute to Wheat

Öz

The main objective of this study is to reveal the meaning of wheat and the value attributed to it for wheat producers in Central Anatolia and Western Transition Regions. The material of the study consisted of the data obtained by surveys from the producers planting wheat varieties developed by the Research Institutes affiliated to the General Directorate of Agricultural Research and Policies (TAGEM) of the Ministry of Agriculture and Forestry. In the study, 689 producers were interviewed in 9 provinces by snowball sampling method. As a result of the survey, 194 words were determined and these words were shaped by word cloud analysis according to their frequency of discourse. As a result of the word cloud analysis, the most repeated word was "bread". Due to the high number of words, the words were grouped under conceptual categories considering their commonalities and thus 10 categories were obtained in total. As a result of the analysis made according to the frequency values within the categorical groups, the categories of nutrition, source of life and source of income took the first three places. According to these results, it is seen that a close bond has been formed between wheat and producers as a result of social, cultural and economic interaction over time. The meanings, concepts, metaphors and symbols that producers attribute to wheat are an indication of the value they place on wheat as a tool they use to express their situation or feelings. These values are important factors that play a role in the decision-making process of the producer and ensure sustainability in production. It is thought that the data obtained from the study will contribute to our understanding of the social, economic and cultural effects of the policies to be developed in the agricultural field for the producers.

Anahtar Kelimeler

Wheat, word cloud, producer, perception, meaning of wheat, word analysis

Proje Numarası

TAGEM/TEPAD/Ü/22/A8/P1/5215

Kaynakça

• Akarçay, E. (2016). Beslencenin sosyolojisi: Orta sınıf (lar) ın yeme içme ve eğlence örüntüleri. Phoenix Yayınevi, s400, Ankara.
• Altıer, S. (2022). Anadolu Türk kültüründe buğday/başak ve görsel dile aktarımı. Kültür Araştırmaları Dergisi, (12), 30-62.
• Ayyıldız, T. (2016). Üniversite öğrencilerinin dans kavramına yönelik metaforik algılarının analizi. Gaziantep üniversitesi spor bilimleri dergisi, 1(2), 13-25
• Atak, M. (2017). Buğday ve Türkiye buğday köy çeşitleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2), 71-88.
• Atar, B. (2017). Gıdamız buğdayın, geçmişten geleceğe yolculuğu. Yalvaç Akademi Dergisi, 2(1), 1-12.
• Barnes, J. (2016). Separating the wheat from the chaff: The social worlds of wheat. Environment and Society, 7(1),89-106. https://doi.org/10.3167/ares.2016.070106.
• Boratav, P.N. (1973). 100 Soruda Türk Folkloru. Gerçek Yayınevi 2. Baskı, İstanbul.
• Dağıstan, E., ÇELİK, A. D., TAPKI, N., SARIOĞLU, T., Aybuke, K. A. Y. A., & TAPKI, İ. (2022). Yaban Hayvanlarının Tarımsal Faaliyetler Üzerine Etkileri: Hatay İli Örneği. MAS Journal of Applied Sciences, 7(2), 519-527.
• Fronza, I., Janes, A., Sillitti, A., Succi, G., Trebeschi, S. (2013). Cooperation wordle using pre-attentive processing techniques. In 2013 6th International Workshop on Cooperative and Human Aspects of Software Engineering (CHASE) (pp. 57-64). IEEE.
• Fuller, D.Q., Rowlands, M. (2011). Sindirim ve gıda teknolojileri: Batı, Güney ve Doğu Asya'da uzun vadede farklılıkların sürdürülmesi. Avrasya'da Birbirine Dokunan Dünyalar-sistematik etkileşimler, MÖ 7. ila 1. bin yıl. Oxford: Oxbow Kitapları, 37-60.
• Göktaş, Ö. 2011. Türk kültüründe ekmekle ilgili inanışlar. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Grix, J. (2010). The Foundations Of Research. London: Palgrave Macmillan.
• Gürhan, N. (2017). Yemek ve din: Yemeğin dini simgesel anlamları üzerine bir inceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1204-1223.
• Gündoğdu, S. (2024). Kitap Tanıtımı – Türk halk kültüründe buğday Yaz.: Doğan, O., Folklor Akademi Dergisi. Cilt:7, Sayı:1, 522 – 525.
• Haaland, R. (2007). Porridge and pot, bread and oven: food ways and symbolism in Africa and the Near East from the Neolithic to the present. Cambridge Archaeological Journal, 17(2), 165-182.
• Hammer, K., Perrino, P. (1984). Further information on farro (Triticum monococcum L. and T. dicoccon Schrank) in South Italy. Kulturpflanze, 32, 143-151.
• Heimerl, F., Lohmann, S., Lange, S., Ertl, T. (2014). Word cloud explorer: Text analytics based on word clouds. In 2014 47th Hawaii international conference on system sciences (pp. 1833-1842). IEEE.
• Karabak, S., Kan, M. (2021). Total economic value of wheat landraces. Wheat landraces, 121-146. Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Manevi temelli sosyal hizmet araştırmaları dergisi, 1(1), 62-80.
• Karyelioğlu, S. (2021). Yemek ve göç: Türkiye'ye göç etmiş Suriye'lilerin yemek ile ilgili kültürel ve iktisadi deneyimleri. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (8).
• Kerlinger, F. N. & Lee, H. B. (1999). Foundations Of Behavioral Research. New York: Harcourt College Publishers.
• Kurt, F. (2018). Türk mutfak-yemek kültürü etrafında oluşan inançlar, Üsküp örneği. International Conference on Social Sciences and Humanities “Sustainable Developments: Trends and Opportunities”, Üsküp, Makedonya.
• Mızrak, G. (2018). Topraktan sofraya buğday. Türkiye Ziraat Odaları Birliği, s367. https://books.google.com.tr/books/about/Topraktan_Sofraya_BU%C4%9EDAY.html?id=cSd1DwAAQBAJ&redir_esc=y.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. https://books.google.com.tr/books?id=U4lU_-wJ5QEC&printsec=frontcover&hl=tr#v=onepage&q&f=false. Patton, M. Q. (2014). Qualitative Research & Evaluation Methods: Integrating Theory And Practice. Sage Yayıncılık
• Reis, H. (2012). Ortaçağ İngiliz edebiyatında yemek ve kimlik. Yemekte tarih var yemek kültürü ve tarihçiliği, 127-140
• Salamini, F., Özkan, H., Brandolini, A., Schäfer-Pregl, R., Martin, W. (2002). Genetics and geography of wild cereal domestication in the near east. Nature Reviews Genetics, 3(6), 429-441.
• Samancı, Ö. (2013). Selçuklu mutfağı, yemek tarihi ve “yemek hikayeciliği”. Yemek ve Kültür, 32: 152-154. Taşcı, R., Özercan, B., Tarhan, S., Söylemez, E., Hamarat, T., Karabak, S., Bolat, M. (2023). TAGEM tarafından geliştirilen buğday çeşitlerinin üreticiler açısından değerlendirilmesi; Kayseri ili örneği. Ziraat Mühendisliği, (377), 4-18.
• TÜİK, (2022). Bitkisel üretim istatistikleri Erişim Tarihi 22.11.2023
• Williams, W., Parkes, E. L., Davies, P. (2013). Wordle: A method for analysing MBA student induction experience. The International Journal of Management Education, 11(1), 44-53.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9.Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, M. Y. (2018). Buğday’ın Akdeniz’deki yolculuğu. Meltem İzmir Akdeniz Akademisi Dergisi, (4), 95-97.