1 ÖĞRETiM ELEMANLARININ ÖRGÜT KÜLTÜRÜ ALGISI: SAKARYA ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2014, Sayı: 4, 1 - 17, 22.12.2014

Erkan Yaman , Kayhan Ruçlar

Öz

Bu araştırmanın amacı Sakarya Üniversitesinde görev yapan öğretim elemanlarının örgüt kültürü algısını belirlemektir. Araştırma, Sakarya Üniversitesinin altı fakültesinde görev yapan, 93’ü kadın, 160’ı erkek toplam 253 öğretim elemanını kapsamaktadır. Öğretim elemanlarının ünvanları, 12 Prof. Dr., 37 Doç. Dr., 51 Yrd. Doç. Dr. ve 153 Arş. Gör.’dir. Araştırmaya katılan öğretim elemanlarının demografik özellikleri ile algıladıkları örgüt kültürü arasındaki anlamlı farka bakılmıştır. Araştırma tarama modelinde oluşturulmuştur. Araştırmada bağımlı değişken olarak İpek (1999) tarafından hazırlanan örgüt kültürünü belirlemeye yönelik geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Ölçme aracından elde edilen verilerin çözümlenmesinde, frekans, tek yönlü varyans analizi ve Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretim elemanlarının cinsiyetlerine, çalıştıkları süreye, görev yaptıkları fakültelere ve öğrenim durumlarına göre örgüt kültürü algı düzeylerinde anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğretim elemanlarının örgüt kültürü algılarının yaş gruplarına, ünvanlarına, öğretim elemanlarının çalıştıkları örgütlerde algıladıkları yönetim tarzına, yöneticileriyle yüz yüze görüşme sıklıklarına ve yöneticileriyle açıkça konuşabilme düşüncelerine göre anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Araştırmanın sonucu olarak yöneticilerin kurumlarında katılımcı bir iklim oluşturmaları önerilmiştir. Ayrıca yöneticiler demokratik kurum algısı yaratırsa öğretim elemanlarının örgüt kültürü algısı olumlu olarak etkilenecektir.

Anahtar Kelimeler

Öğretim elemanı, örgüt kültürü, örgüt iklimi, üniversite.

Teşekkür

Bu makale International Teacher Education Conference, ITICAM, February 5-7 2014. Dubai-UAE’de bildiri olarak sunulmuştur ve Erkan Yaman’ın danışmanlığını yaptığı yüksek lisans tezi bulgularını kısmen yansıtmaktadır.

Kaynakça

• Alkan, E. (2008). Meslek Liselerinde Okul Kültürünün Çok Boyutlu Olarak İncelenmesi: Ümraniye İlçesi Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aslan, D. (2008). Liselerde Örgüt Kültürü (Sincan Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ataman, G. (2001). İşletme Yönetimi Temel Kavramlar&Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Çakır, A. (2007). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Okul Kültürü Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Detert, J.R.& Edmondson, A.C. (2005). No Exit, No Voice: The Blind of Risky Voice Opportunaties in Organizations. Academy of Managemenet Proceedings, 1-6.
• Erdem, B. & Kaplan, M. (2005). Örgütsel Kültürün İşgücü Verimliliğine Etkisi, Kamu-İş, 8 (2).
• Erkmen, T. & Bozkurt, S. (2011). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık İlişkisinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi 21 (2), 197-228.
• Frost, S.H. & Gillespie, T.W. (1998). Organizations, Culture and Teams: Links Toward Genuine Change. New Directions Institutional Research, No: 100, 35.
• Glauser, M.J., (1984). Upward information flow in organization: Review and Conceptual Analysis, Human Relations, 37(8), 613-643.
• Goffee, R., Jones, G. (2000). Kurum Kültürü. Çev. Kutmandu, K., Ankara: MediaCat Yayınları.
• Handy, C. (1995). Süper Yönetim (Çeviren: Hatay, S.). İstanbul: İlgi Yayıncılık.
• Harrison, R. (1972). Understanding Your Organization’s Character. Harvard Business Review. May-June, 119-128.
• İpek, C. (1999). Resmi liseler ile özel liselerde örgütsel kültür ve öğretmen-öğrenci ilişkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Johlke, M.C. & Duhan D.F. (2000). Supervisor Communication Practices and Service Employee Job Outcomes, Journal of Service Research, 3(2), 155-158.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Lewis, D. (1998). How useful a concept is Organizational culture? Strategic Change,7, August, 251-260.
• Morrison, E.W.& Milliken, F.J. (2000). Organizational Silence: A Barrier to Change and Development in a Pluralistic World, The Academy of Management Review, 25(4), 706-725.
• Pheysey, D. C. (1993). Organizational Cultures: Types and Transformations. London: Routledge.
• Raelin, J.A. (1999). Kültürlerin Çatışması (Yönetenler-Yönetilenler). Çev. Tuncay, K., İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları NO: 412, 22.
• Rızaoğlu, B. & Ayyıldız, T. (2008). Konaklama İşletmelerinde Örgüt Kültürü ve İş Tatmini: Didim Örneği, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1),7-20.
• Schein, E.H. (1985). Organizational Culture and Leadership, San Francisso: Jossey-Bass Publishers.
• Terzi, A. R. (2003). Üniversite Kültüründe Önemli Bir Unsur: Değerler, Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 55-72.
• Özgözgü, S. (2010). Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde Örgüt Kültürü, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi 2(4),2011, 27-48.
• Fırat, N. (2007). Okul kültürü ve öğretmenlerin değer sistemleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi.İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Vural, E. (2007). İlköğretim okulu öğretmenlerinin kişilik özellikleri ile okul kültürü algıları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yaman, E. (2007). Üniversitelerde bir eğitim yönetimi sorunu olarak öğretim elemanının maruz kaldığı informal cezalar: Nitel bir araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yaman, E. (2008). Üniversiteler ve etik: Baskılar ya da psikolojik şiddet, İş Ahlâkı, 1, 81-97.
• Yaman, E. (2009). Yönetim psikolojisi açısından işyerinde psikoşiddet -mobbing-. Ankara: Nobel Yayınları.
• Yaman, E. (2010). Perception of Faculty Members Exposed to Mobbing about the Organizational Culture and Climate, Educational Sciences: Theory & Practice, 10(1), 547-578.
• Yaman, E., Vidinlioğlu, Ö. & Çitemel,N. (2010). İşyerinde psikoşiddet, motivasyon ve huzur: öğretmenler çok şey mi bekliyor? psikoşiddet mağduru öğretmenler üzerine, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-16.
• Yılmaz, F. (2009). Eğitim Örgütlerinde Örgüt Kültürünün Öğretmenlerin İş Motivasyonu Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.