KIRKLARELİ GELENEKSEL KONUT MİMARİSİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 12 - 22, 01.07.2021

Gökben Pala Azsöz

https://doi.org/10.47481/yjad.846501

Cited By: 1

Öz

Kırklareli, bulunduğu konum itibari ile stratejik ve jeopolik bir öneme sahiptir. Bir zamanlar Kırkkilise olarak anılan bu şehir asırlarca farklı kültür ve uluslara ev sahipliği yapmıştır. Bu nedenledir ki toprakların ilk sahibi olan Traklar’dan Osmanlılar’a kadar uzanan tarihi geçmişinden kalan izler günümüzde bile varlığını korumaktadır. Öyle ki, kentte bir gezintiye çıktığımızda yer yer bu tarihi geçmişin izlerini mimari eserlerde özellikle de konutlarda görmemiz mümkündür.
Balkanların doğu sınırında, Trakya’nın batıya açılan penceresi olan Kırklareli’nde asırlar boyunca ev sahipliği yaptığı çeşitli ulusların oluşturduğu kültürel sentez kendini yaşanılan mekânlarda hissettirmiştir. Birbirinden farklı örf, adet, gelenek, görenek ve inançlara sahip olan bu insanlar, grift hale gelmiş olan hayatları sonucunda kendilerine özgü yaşam mekânları geliştirmişlerdir. Kırklareli kentinin sahip olduğu mimari veriler ve kimlikli kent dokusunda da kültürel sentezin ve özelleştirilmiş yaşam mekânlarının izleri açıkça görülmektedir.
‘‘Kırklareli Geleneksel Konut Mimarisi’’ konulu bu makalede araştırma alanı olarak seçilen Kırklareli Yayla Mahallesi’nde 1990 senesinden önce Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan envanterleme çalışmasında 31 tane sivil mimarlık örneği tescil edilmiştir. Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu 19.09.1996 tarihinde Yayla Mahallesi ile Demirtaş Mahallesi’ni içine alan bölgeyi “Kentsel sit alanı” olarak ilan etmiş ve 2001 senesinde koruma amaçlı imar planını yürürlüğe girmiştir.
Bu çalışmanın hedefi de; asırlarca yan yana mutlu-mesut yaşamış ve sevgi-saygı kuralları çerçevesinde kalarak oluşturdukları yaşam tarzlarını geçirdikleri geleneksel hale gelmiş ve günümüzde tescillenmiş olan konutların kendine has özelliklerini belirlemek ve tarihimize sahip çıkamadığımız bugünlerde, bir zamanlar Kırklareli’nde oluşmuş ve günümüze ulaşmış yapıların sahipleri olan uluslara ait kültür mozaiğinin korunarak gelecek nesillere aktarılabilmesi mümkün kılmaktır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel mimari, Kırklareli, Konut, Sivil mimari, Yayla mahallesi

KIRKLARELİ TRADITIONAL HOUSING ARCHITECTURE

Öz

Kaynakça

• Akın, N., (2006). Kırklareli’nde Kentsel Belgeleme ve Koruma, Yıldız Dağları ve Yakın Çevresi Tarih Araştırmaları, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, ISBN: 9944750189, (s. 55-63).
• Apa Kurtişoğlu, G, (2014). Kırklareli Geleneksel Evlerinde Cephe Düzenlemesi, Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (s. 187-219).
• Dağgülü, M., (1995). Kırsal ve Kentsel Ölçekte Geleneksel Trakya Konutlarının İncelenmesi ve Çağdaş Kullanımlara Uyarlanması İçin Bir Yöntem Araştırması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, , İstanbul.
• Deniz, E., (2016). Kırklareli Konut Yapılarında Kalemişi Süslemeler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Eldem, S. H., (1968). Türk Evi Plan Tipleri, İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi, 2. Baskı, İstanbul.
• Eyüboğlu Erşen A., Vatansever N., (2007). Kırklareli Kentsel Sit Alanı Yerleşimi, Koruma Sorunları Ve Öneriler, 3. Uluslararası Mimar Sinan Sempozyumu, Edirne.
• Güleryüz, M., (2019). Kırklareli Yayla Mahallesi Geleneksel Konutlarının Sürdürülebilir Yenileme Kapsamında Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Edirne.
• Hacıhafızoğlu, E., (2003). Kırklareli’nin Mevcut Geleneksel Konut Çevresinin Kültür Bağlamında İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Karaçam, N., (1995). Efsaneden Gerçeğe Kırklareli, Belediye Yayınları, İstanbul.
• Postalcı, İ. E., (1998). İzmir Levanten Evleri ve Günümüz Kullanımlarının İç Mimarlık Açısından İrdelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Saatçi, S., Uluengin, B., (2016). Kırklareli ve Geleneksel Evleri, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Sağlamcı Şahin, S. (2000). Kırklareli’nin Tarihsel Gelişimi İçinde Yayla .Mahallesi’nin Çözümlenmesi ve Koruma Önerileri, (Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Anabilim dalı Röleve-Restorasyon Programı, İstanbul.
• Tandoğan, E., (2000). Kırklareli Konut Yerleşimi Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Fakültesi, Bina Bilgisi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Yüksek, İ., (2004). Kırklareli’nin Mevcut Sivil Mimarisinde Pencerelerin Analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Edirne.