Bilim Sanat Merkezi Matematik Öğretmenlerinin Kurdukları Geometrik İnşa Problemlerine Bilişsel Seviye Düzeyleri Açısından Ders İmecesi Çalışmalarının Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 1, 1481 - 1516, 30.10.2017

Avni Yıldız , Serdal Baltacı

Öz

Bu çalışmada, üstün yetenekli öğrencilerin
matematik derslerine giren öğretmenlerin geometrik inşa üzerine kurdukları
problemleri geliştirmek için yürütülen ders imecesi çalışmalarının etkisinin TIMSS’in
(Trends in International Mathematics and Science Study) bilişsel seviye
düzeyleri bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Özel durum çalışması yönteminin
kullanıldığı araştırmanın katılımcılarını; üstün yetenekli öğrencilerin
derslerine giren 3 matematik öğretmeni oluşturmaktadır. İki ders imecesi
döngüsünün gerçekleştiği çalışmada veri toplama aracı olarak gözlem notları, mülakat
ve öğrencilerin derste tuttukları notlar kullanılmıştır. Elde edilen veriler
ise nitel veri analizi yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, ders
imecesi çalışmaları öncesinde Bilim Sanat Merkezi matematik öğretmenlerinin
daha çok bilme ve uygulama düzeyinde problemler kurdukları belirlenmiştir. Bu
süreçte sadece bir öğretmen, anlamlandırma düzeyinde öğrencilerine soru
yöneltebilmiştir. Fakat ders imecesi çalışmaları sayesinde bütün öğretmenler
anlamlandırma düzeyinde problemler kurmaya başlamışlardır. Bu durum
öğretmenlerin ders imecesi çalışmaları ile bilişsel düzey açısından farklı
problem tiplerinin kurulmasının etkili yönlerini görebilmeleri ile mümkün
olmuştur. O halde BİLSEM matematik öğretmenlerinin gelişimleri için benzer
mesleki gelişim yaklaşımları kullanılmalıdır. 

Anahtar Kelimeler

Bilim Sanat Merkezi matematik öğretmenleri, problem kurma, geometrik inşa problemleri, ders imecesi

The Impact of Lesson Study Practices on Science Art Center Mathematics Teachers' Cognitive Levels in Geometrical Construction Problems

Öz

This research aims to explore the effect of the
lesson study practices conducted by mathematics teachers who teach gifted
students to develop geometrical construction problems in terms of the Trends
in International Mathematics and Science Study (TIMSS) of cognitive levels. Having used a case study
method, the research was carried out with 3 mathematics teachers teaching the
gifted students. With two-lesson study cycle, this research
employed observation notes, interviews and students’ notes as data collection
tools. The data were analyzed through qualitative data analysis methods.
Research results have revealed that Science Art Center mathematics teachers
pose problems at the levels of recognition and applying before conducting
lesson study practices. Only one teacher could address questions to the
students at the level of elaborating. However, all teachers have begun to pose problems at the level of
elaborating thanks to lesson study practices. This was made possible by the
fact that teachers could see the effective aspects of lesson study practices
and the existence of different problem types in terms of cognitive levels.
Thus, similar professional development approaches should be used for the
development of Science Art Center mathematics teachers.

Anahtar Kelimeler

Science Art Center mathematics teachers, problem posing, geometrical construction problems, lesson study

Kaynakça

• Abu-Elwan, R. (1999). The development of mathematical problem posing skills for prospective middle school teachers. In A. Rogerson (Ed.), Proceedings of the International Conference on Mathematical Education into the 21st Century: Social Challenges, Issues and Approaches (Vol. 2, pp. 1-8). Cairo: Egypt.
• Akkan, Y., Çakıroğlu, Ü., ve Güven, B. (2009). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin denklem oluşturma ve problem kurma yeterlilikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 41-55.
• Aktepe, V., ve Aktepe, L. (2009). Fen ve teknoloji öğretiminde kullanılan öğretim yöntemlerine ilişkin öğrenci görüşleri: Kırşehir BİLSEM örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1).
• Antohe, V. (2009). Limits of educational soft "GeoGebra" in a critical constructive review annals. Computer Science Series. 7th Tome 1st Fasc, 2009, Tibiscus University of Timisoara, Romania.
• Arıkan, E. E. (2014). Ortaokul öğrencilerinin matematik problemi çözme-kurma becerilerinin ve problem kurma ile ilgili metaforik düşüncelerinin incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Baki, A. (2008). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Ankara: Harf Eğitim Yayınları.
• Baki, M. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiği öğretme bilgilerinin gelişiminin incelenmesi: Bir ders imecesi (lesson study) çalışması (Yayınlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Baki, A., Yıldız, A., ve Baltaci, S. (2012). Mathematical thinking skills shown by gifted students while solving problems in a computer-aided environment. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, Special Issue, 993-995.
• Baltaci, S., ve Yildiz, A. (2015). GeoGebra 3D from the perspectives of elementary pre-service mathematics teachers who are familiar with a number of software programs. Cypriot Journal of Educational Sciences, 10 (1), 12-17.
• Baydaş, Ö. (2010). Öğretim elemanlarının ve öğretmen adaylarının görüşleri ışığında matematik öğretiminde GeoGebra kullanımı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Bütün, M. (2012). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının uygulanan zenginleştirilmiş program sürecinde matematiği öğretme bilgilerinin gelişimi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Cherowitzo, B. (2006). Geometric constructions. [Online] 18 Ağustos 2016 tarihinde erişildi. URL http://www-math.ucdenver.edu/~wcherowi/courses/m3210/lecchap5.pdf
• Crawford, A. R., Chamblee, G. E., & Rowlett, R. J. (1998). Assessing concerns of algebra teachers during a curriculum reform: A constructivist approach. Journal of In-service Education, 24 (2), 317-327. Erduran, A. ve Yeşildere, S. (2010). Geometrik yapıların inşasında pergel ve çizgecin kullanımı, İlköğretim Online, 9 (1), 331-345.
• Fernandez, C.,& Yoshida, M. (2004). Lesson study: A Japanese approach to improving mathematics teaching and learning. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Gümüş, Ö. F. ve Umay, A. (2017). Problem çözme stratejileri öğretiminin ilköğretim matematik öğretmen adaylarının kavramsal/işlemsel çözüm tercihlerine ve problem çözme performansına etkisi, İlköğretim Online, 16(2), 746-764.
• Güner, P. ve Akyüz, D. (2017a). Öğretmen adaylarının ders imecesi (lesson study) kapsamında matematiksel fark etmelerinin niteliği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36 (1), 47-82.
• Güner, P. ve Akyüz, D. (2017b). Ders imecesi mesleki gelişim modeli: Öğretmen adaylarının fark etme becerilerinin incelenmesi. Ilkogretim Online, 16 (2). 428-452.
• Güven, B. & Karataş, İ. (2003). Dinamik geometri yazılımı cabri ile geometri öğrenme: Öğrenci Görüşleri, The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET), 2(2). 1303-6521.
• Hiebert, J., & Wearne, D. (1992). Links between teaching and learning place value with understanding in first grade. Journal for Research in Mathematics Education, 23 (2), 98-122.
• Inoue, N. (2011). Zen and the art of neriage: Facilitating consensus building in mathematics inquiry lessons through lesson study. Journal of Mathematical Teacher Education, 14, 5-23.
• Karakuş, F. (2014). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının geometrik inşa etkinliklerine yönelik görüşleri. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 7 (4), 408-435.
• Korkmaz, E. ve Gür, H. (2006). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin belirlenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1).64-74.
• Kondratieva, M. (2013). Geometrical constructions in dynamic and interactive mathematics learning environment. Mevlana International Journal of Education, 3 (3), 50-63.
• Koshy, V. (2002). Teaching gifted children 4-7. David Fulton Publishers Ltd. London.
• Kuzle, A. (2013). Patterns of metacognitive behavior during mathematics problem-solving in a dynamic geometry environment. International Electronic Journal of Mathematics Education, 8, 1 . Laborde, C., Kynigos, C., Hollebrands, K., & Strasser, R. (2006). Teaching and learning geometry with technology. Handbook of research on the psychology of mathematics education: Past, present and future. (pp. 275-304). Rotterdam, The Netherlands: Sense Publishers.
• Lewis, C. (2002). Lesson study: A handbook of teacher-led instructional change. Philadelphia: Research for Better Schools.
• Lewis, J.F. (1982). Bulldozers or chairs? Gifted students decribe their ideal teachers. Gifted Child Today, 23, 16-19.
• Lewis, C., Perry, R., & Hurd, J. (2004). A deeper look at lesson study. Educational Leadership, 61(5), 18–22.
• Lewis, C., Perry, R., Hurd, J., & O’Cannell, M. P. (2006). Lesson study comes of age in North America, 88, 273-281. Phi Delta Kappan.
• Lewis, C., Perry, R., Friedkin, S., & Roth, J. (2012). Improving teaching does improve teachers: Evidence from lesson study. Journal of Teacher Education, 63 (5), 368-375.
• Lewis, C., Perry, R., & Murata, A. (2014). How should research contribute to instructional improvement? The case of lesson study. Educational Researcher, 35(3), 3-14.
• Lim-Teo, S. K. (1997). Compass constructions: a vehicle for promoting relational understanding and higher order thinking skills. The Mathematics Educator, 2(2), 138-147.
• Lowrie, T. (2002). Designing a framework for problem posing: Young children generating open-ended tasks. Contemporary Issues in Early Childhood, 3(3), 354-364.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013a). Ortaokul matematik dersi 5-8. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013b). Ortaöğretim matematik dersi 9-12. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
• Miles, M. B., & Huberman, A. B. (1994). Qualitative data analysis (2and Ed.). Thousand Oaks, CA:Sage Publication, Inc.
• Mullis, I., Martin, M., & Foy, P. (2008). TIMSS 2007 international mathematics report: Findings from IEA’s international mathematics and science study at the fourth and eighth grades. Evaluation and Educational Policy, Boston College.
• Murata, A. (2011). Conceptual overview of lesson study: Introduction. In L. Hart, A. Alston & A. Murata (Eds.), Lesson study research and practice in mathematics education: Learning together. NY: Springer. 1-12.
• Napitupulu, B. (2001). An exploration of students’ understanding and Van Hiele levels of thinking on geometric constructions (Unpublished Master Thesis). Simon Fraser University, Canada.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston VA: Author.
• Nixon-Ponder, S. (2001). Using problem–posing dialogue in adult literacy education. Retrieved October 10, 2017 from http://literacy.kent.edu/Oasis/Pubs/0300-8.htm
• OCG. (2005). The Ontario Curriculum Grades 1-8 Ministry of Education 2005 Mathematics. Retrieved from http://www.edu.gov.on.ca/eng/curriculum/elementary/math18curr.pdf
• Pandiscio, E. A. (2002). Exploring the link between preservice teachers' conception of proof and the use of dynamic geometry software. School Science and Mathematics, 102 (5), 216-221.
• Pelczer, I., & Rodriguez, F. G. (2011). Creativity assessment in school settings through problem posing tasks. Mont. Math. Ent., 8 (1-2), 383-398.
• Perrin, J. R. (2007). Problem posing at all levels in the calculus classroom. School Science and Mathematics, 107 (5), 182- 188.
• Posamentier, A. S. (2000). Making geometry come alive: Student activities and teacher notes. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Reece, I., & Walker, S. (1997). Teaching, training and learning: A practical guide. Sunderland: Business Education Publishers.
• Saito, E., Harun, I., Kuboki, I., & Tachibana, H. (2006). Indonesian lesson study in practice: Case study of Indonesian mathematics and science teacher education project. Journal of In-service Education. 32 (2), 171–184.
• Sak, U. (2010). Üstün zekâlılar: Özellikleri tanılanmaları eğitimleri. Ankara: Maya Akademi Yayınevi.
• Sarkar Arani, M. R., Keisuke, F., & Lassegard, J. P. (2010). “Lesson Study” as professional culture in Japanese schools: An historical perspective on elementary classroom practices. Japan Review, 22, 171-200.
• Sendova, E., & Grekovska, S. (2005). Visual modeling as a motivation for studying mathematics and art. Educational Media International, 42(2), 173-180.
• Senge, P., Cambron-McCabe, N., Lucas, T., Smith, B., Dutton, J., & Kleiner, A. (2000). Schools that learn: A fifth discipline fieldbook for educators, parents, and everyone who cares about education. NY: Doubleday.
• Silver, E., & Cai, J. (1993). Mathematical problem solving and problem posing by middle school students. Paper presented at the Annual Meeting of the American Education Research Association, Atlanta.
• Silver, E., A., & Cai, J. (1996). An analysis of arithmetic problem posing by middle school. Journal For Research in Mathematics Education, 27, 521- 539.
• Silver, E. A. (1994). On mathematical problem posing. For the learning of mathematics, 14 (1), 19–28.
• Silver, E. A. (1995) The nature and use of open problems in mathematics education: Mathematical and pedagogical perspectives. International Reviews on Mathematical Education, 27, 67-72.
• Sisk, D. (1987). Creative teaching for gifted. McGraw-Hill Book Company. England.
• Smart, J. R. (1993). Modern Geometries. Pacific Grove, Calif.: Brooks.
• Stoyanova, E. (2005). Problem solving strategies used by years 8 and 9 students. Australian Mathematics Teacher, 61(3), 6-11.
• Şahin, F. ve Şahin, D. (2013). Bilim ve sanat merkezinde çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyinin incelenmesi. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 51-66.
• Tertemiz, N., Doğan, A. ve Karakaş, H. (2017). Üstün yetenekli tanısı konan ve üstün yetenekli tanısı konmayan başarılı 4. sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problem çözümlerinin incelenmesi. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 7 (13).
• Ticha, M., & Hospesova, A. (2009, January). Problem posing and development of pedagogical content knowledge in pre-service teacher training. Paper presented in CERME 6. Lyon, France.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, A. (2013). Ders imecesinin matematik öğretmenlerinin problem çözme ortamlarında öğrencilerinin üstbilişlerini harekete geçirmeye yönelik davranışlarına etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.