Development Of Physical Violence-Anxiety Scale

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 2, 534 - 554, 16.08.2024

Hasan Basri Memduhoğlu , Mehmet Erkan Demir

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1416998

Öz

In recent years, there has been an observed increase in news and discussions related to physical violence against teachers. Violence towards teachers does not only cause psychological and professional harm to those who are directly subjected to it but inevitably also has negative indirect effects on other teachers. Naturally, this situation also has adverse implications for education. There is a need for research to identify the current situation and raising awareness. Given the lack of measuring instruments in the studies in the literature, this research aims to develop a scale to determine the anxiety levels of teachers related to physical violence. In this study, the study group consisted of 657 administrators and teachers working at various high schools in the province of Siirt in Türkiye. This study was conducted in two stages, with a one-month interval. In the first stage, 429 teachers woking in the Siirt city center and one of its districts were reached, and exploratory factor analysis was applied to the data obtained in this study. In the second stage, confirmatory factor analysis was conducted on the data collected from 228 teachers from different districts for the scale that was developed. Thus, the research group comprised 657 administrators and teachers working in various high schools in the province of Siirt. Principal components analysis, which is an explanatory factor analysis technique, was used to define the structure validity of the scale. Item-total correlation was examined to determine the discrimination of each item, and Cronbach's alpha value was used to test the reliability of the scale. In addition, confirmatory factor analysis (CFA) was performed using the Amos program, and the factors determined as a result of the exploratory factor analysis were confirmed. The findings obtained in this study showed that the Physical Violence Anxiety Scale for Teachers (PVAST) comprised three factors: Negative Outcome-Anxiety, Exposure-Anxiety and Support Perception and FVAS is a valid and reliable instrument to measure teachers' physical violence-anxiety.

Anahtar Kelimeler

violence, physical violence, violence to teacher, violence in education, anxiety, violence-anxiety

Öğretmenlere Yönelik Fiziksel Şiddet Kaygı Ölçeğinin Geliştirilmesi

Öz

Son yıllarda öğretmenlere yönelen fiziksel şiddet olaylarına ilişkin haber ve tartışmalarda bir artış gözlenmektedir. Öğretmenlere yönelik şiddetin, şiddete maruz kalan öğretmenler üzerinde psikolojik ve mesleki doğrudan etkisinin yanında, bu mesleği icra eden öğretmenler üzerinde de dolaylı olumsuz etkilerinin ve bu durumun eğitim üzerine de olumsuz yansımalarının olması kaçınılmazdır. Bu konuda mevcut durumu belirlemeye ve farkındalık oluşturmaya yönelik araştırmalara ihtiyaç vardır. Bu araştırmalarda kullanılabilecek ölçme aracı eksikliğinden hareketle bu araştırmada öğretmelerin fiziksel şiddete ilişkin kaygı düzeylerini belirlemeye yönelik bir ölçeğin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma bir ay arayla iki aşamada yürütülmüştür. Birinci aşamada ölçeğin yapı geçerliliği için Siirt il merkezi ile bir ilçesinde görevli 429 öğretmenden toplanan veriler üzerinde açımlayıcı faktör analizi (AFA). İkinci aşamada, ortaya çıkan yapıyı test etmek için ilçelerden 228 öğretmenden toplanan verilerle doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmış yapılmıştır. Böylece araştırmanın çalışma grubu Siirt ilindeki çeşitli liselerde görev yapan toplam 657 yönetici ve öğretmen olmuştur. Maddelerin ayırt ediciliği için madde toplam korelâsyonlarına bakılmış, ölçeğin güvenirlik hesaplamalarında Cronbach’s Alpha değeri dikkate alınmıştır. Araştırmada Öğretmenlere Yönelik Fiziksel Şiddet Kaygı Ölçeği’nin (ÖFŞİKÖ); olumsuz sonuç kaygısı, maruz kalma kaygısı ve destek algısı olmak üzere üç faktörden oluştuğu ve ölçeğin öğretmenlerin fiziksel şiddete ilişkin kaygılarını ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

şiddet, fiziksel şiddet, öğretmene şiddet, eğitimde şiddet, kaygı, şiddet kaygısı

Kaynakça

• Ada, Ş. (2007). Suçlu çocukların Türkiye profili. Okullarda Şiddet ve Çocuk Suçluluğu. (Ed: A. Solak). Ankara. Hegem Yayınları.
• Adams, R. (2019, Nisan 20). One in four teachers 'experience violence from pupils every week. Theguardian. https://www.theguardian.com/Education/2019/apr/20/one-in-four-teachers-experience-violence-from-pupils-every week
• Ağbaht Uzun, İ. (2018). Okul yöneticilerinin okul şiddetine ve güvenliğe ilişkin görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Aküzüm, C. & Oral, B. (2015). Yönetici ve öğretmen görüşleri açısından okullarda görülen en yaygın şiddet olayları, nedenleri ve çözüm önerileri. Ekev Akademi Dergisi 19(61), 1-30.
• Anderman, E. M., Espelage, D., Reddy, L. A., Astor, R. A. & Mcmahon, S. (2020). Violence and other forms of abuse against teachers: 5 questions answered. https://theconversation.com/violence-and-other-forms-of-abuse-against-teachers-5-questions-answered-130445.
• Arslan, Y. (2015). Okullarda yaşanan şiddet olaylarının düzey ve dinamiklerini anlamak: Batman merkez örneği / Türkiye. Manas Journal of Social Studies 4(5), 1-17.
• Aslan, F. (2012). Kadınlarda şiddet öyküsü “anket çalışması” [Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Astor, R. A., & Benbenishty, R. (2018). Bullying, school violence, and climate ın evolving contexts: culture, organization, and time. Oxford scholarship online. https://oxford.universitypressscholarship.com/view/10.1093/oso/9780190663049.001.0001/oso-9780190663049-chapter-8
• Atmaca, T., & Öntaş, T. (2014). Velilerin öğretmenlere uyguladığı şiddete yönelik nitel bir araştırma. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi 2(1), 47-62.
• Avcı, A. (2010). Eğitimde şiddet olgusu: lise öğrencilerinde şiddet, saldırganlık ve ahlaki tutum ilişkisi Küçükçekmece ilçesi örneği [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Ayan, S. (2010). Aile ve şiddet, aile içinde çocuğa yönelik şiddet. Ütopya Yayınları.
• Aydın, M. Ş. (2016). İslam ve eğitimde şiddet. Din ve Şiddet: Tarihi, Dini, Siyasi, Kültürel, Sosyo-Psikolojik Boyutlarıyla. (Ed: F. Sancar). Arkadaş Basım Ltd. Şti.
• Aydoğan, İ. (2017). Örgütsel vatandaşlık davranışı. Yönetimde Yeni Yaklaşımlar. (Ed: H. B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz). Pegem Yayınları.
• Aygüç, F. (2015). Ortaokul öğrencilerinin zorbalık eğilimlerinin aile içi şiddet görme durumuna göre değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
• Ayverdi, S. (1976). Milli kültür meseleleri ve maarif davamız. Kubbealtı Yayınları.
• Bachman, L. F. 2004. Statistical Analyses for Language Assessment Book. Cambridge: Cambridge University. Balcı, A. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma, yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Yayıncılık.
• Baran, P. (2014). Sosyal medyanın eğitim süreci üzerindeki etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dicle Üniversitesi.
• Bauman, Z. (1999). Sosyolojik düşünmek. (Çev.: Abdullah Yılmaz). İstanbul. Ayrıntı Yayınları. (1990).
• Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen and J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Newbury Park, CA: Sage.
• Budirahayu, T. & Susan, N. (2017). Violence at school and ıts root cause. Advances in social science. Education and Humanities Research (ASSEHR), 138, 15-19.
• Bursalıoğlu, Z. (2011). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Pegem Yayıncılık.
• Bursalıoğlu, Z. (2012). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayınları.
• Byrne, B. M. (2010). Structural Equation Modeling with Amos: Basic Concepts, Applications, and Programming (2nd ed.). New York: Taylor and Francis Group.
• Can, A. (2019). Spss ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Yayıncılık.
• Cattell, R. B. (1966). The scree plot test for the number of factors. Multivariate Behavioral Research, 1, 140-161. http://dx.doi.org/10.1207/s15327906mbr0102_10
• Çetin, M. & Alpanık, F. (2013). Yönetici, öğretmen ve öğrencilerin okul içi şiddet algısı ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 35(35), 105-122.
• Çevik, Ö. (2017). Pozitif davranış desteği programının lise öğrencilerinin şiddet davranışına etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Daniels, J. A., Bradley, M. C., & Hays, M. (2007). The ımpact of school violence on school personnel: ımplications for psychologists. Professional Psychology: Research and Practice, American Psychological Association 38(6), 652–659.
• De Vaus, D. (2004). Surveys in social research (5th ed.). London: Routledge. Dursun, S., Aytaç, S. & Sokullu Akıncı, F. (2011). Mesleğe ilişkin şiddet üzerine bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5, 59-69.
• Dzuka, J., & Dalbert, C. 2007. Student violence against teachers: Teachers' well-being and the belief in a just world. European Psychologist, 12, 253–260.
• Ebren, Ö. (2015). Çizgi filmlerde sempatik şiddet olgusu: Trt çocuk televizyonu örneği. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Erdemli, Ö. (2018). Öğretmene yönelik şiddet: Medyaya yansıyan olayların incelenmesi. Ankara Üniversitesi. Ertürk, A. (2011). İlköğretim okullarında görevli öğretmen ve yöneticilere yönelik duygusal yıldırma davranışlarının incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Eyüboğlu, J. (2014). Ortaokul ve lise yöneticilerinin şiddeti değerlendirme ve önlemedeki görüşleri (Ordu ili örneği) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Okan Üniversitesi.
• Ferrara, P., Franceschini, G., Villani, A. & Corsello, G. (2019). Physical, psychological and social ımpact of school violence on children. Italian Journal of Pediatrics 45, 76.
• Field, A. 2017. Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. 5th ed. SAGE Publications Ltd.
• Freire, P. (2019). Ezilenlerin pedagojisi. (Çev.: Dilek Hattatoğlu ve Erol Özbek). İstanbul. Ayrıntı Yayınları. (1969). Genç, Y; Taylan, H. H; Adıgüzel, Y. ve Kutlu, İ. (2017). Aile içi şiddetin ergenlerin şiddet eğilimlerine etkisi: Antalya liseleri örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Dergisi, 7(2), 409-422.
• Guttman (1954). Some necessary conditions for common-factor analysis. Psychometrika. https://doi.org/10.1007/BF02289162
• Güneş, A. (2015). Lise öğrencilerinin şiddet ve değer eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Rize ili örneği) [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi.
• Güzelküçük, Ş. (2019). 100 Temel eser listesinde yer alan masal kitaplarında korku ve şiddet ögeleri. Ahi Evran Üniversitesi.
• Hobart, M. (1996). Şiddet ve susku: Bir eylem siyasına doğru. Şiddet. Cogito Düşünce Dergisi. Sayı: 6(7), 51-64. (Çev.: Yurdanur Salman. Ed: Özlem Solok). Yapı Kredi Yayınları.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6, 53-60.
• Hoşgörür, V. & Orhan, A. (2017). Okulda zorbalık ve şiddetin nedenleri ve önlenmesinin yönetimi (Muğla merkez ilçe örneği). Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2017 Cilt:12, Sayı:24, 859-880.
• Hu, L.-t., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1–55.
• İldeniz, B. (2015). Okullarda şiddetin nedenleri ve önlenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
• İnandı, Y. ve Yıldız, S. (2014). Lise okul yöneticilerinin okullarda şiddeti önleme yeterlikleri: Mersin ili örneği. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 4(2), 137-147.
• Kabasakal, Z. & Küçükkaragöz, H. (2019). Gençlerde şiddet algısına ilişkin bir değerlendirme. International Socıal Scıences Studıes Journal 5(29), 146-151.
• Kaiser, H. F. (1960). The application of electronic computers to factor analysis. Educational and Psychological Measurement, 20, 141-151. http://dx.doi.org/10.1177/001316446002000116
• Kalyoncu, H. (2014). Aile içi şiddet ve şiddet ortamında çocuklar. İstanbul. Yediveren Yayınları.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Kline, R. B. (2011). Convergence of structural equation modeling and multilevel modeling. The SAGE handbook of innovation in social research methods, 562-589.
• Kubar, Y. & Kıral, G. (2019). Lise öğrencilerinin şiddet algısı üzerine bir araştırma: Elazığ merkez ilçe örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 28(2), 354-374.
• Lokmic, M., Opic, S., & Bilic, V. (2013). Vıolence agaınst teachers- rule or exceptıon?. International Journal of Cognitive Research İn Science, Engineering and Education 1(2), 6-15.
• Longobardi, C., Badenes-Ribera, L., Fabris, M. A., Martinez, A., & McMahon, S. D. (2019). Prevalence of student violence against teachers: a meta-analysis. Psychology of Violence 9(6), 596–610.
• Maccallum, R. C., M. W. Browne, and H. M. Sugawara. (1996). “Power Analysis and Determination of Sample Size for Covariance Structure Modeling.” Psychological Methods 1 (2): 130–149. https://doi.org/10.1037/1082- 989X.1.2.130.
• Maran, D. A. & Begotti, T. (2020). A circle of violence: are burnout, disengagement and self-efficacy in non-university teacher victims of workplace violence new and emergent risks?. Journal of Applied Science 10(13), 1-11.
• Matsunaga, M. 2010. “How to Factor-Analyze Your Data Right: Do’s, Don’ts, and how-To’s.” International Journal of Psychological Research 3 (1): 97–110. http://www. redalyc.org/articulo.oa?id = 299023509007.
• Mazlum, M. M., & Atalay Mazlum, A. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yönteminin belirlenmesi. Route Educational and Social Science Journal 4(16), 1-21.
• Melanda, F. N., Dos Santos, H. G., Salvagoni, D. A. J., Mesas, A. E., Gonzalez, A. D. ve De Andrade, S. M. (2018). Physical violence against schoolteachers: an analysis using structural equation models. Cadernos de Saúde Pública 34(5), 1-11. doi.org/10.1590/0102-311x00079017
• Memduhoğlu, H. B. & Taşdan, M. (2007). “Okul ve öğrenci güvenliği: kavramsal bir çözümleme”. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(34), 69-83.
• Memduhoğlu, H. B., & Zengin, M. (2017). “Örgütsel güven”. Yönetimde Yeni Yaklaşımlar. (Ed: H. B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz). Pegem Yayınları.
• Merrill, K. G., Şövalye, L., Glynn, J. R., Allen, E., Naker, D. ve Devries, K. M. (2016). “School staff perpetration of physical violence against students in uganda: a multilevel analysis of risk factors”. BMJ Journals, 7(8), 1-11.
• Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2006). Applied Multivariate Research: Design and Interpretation. London: Sage.
• Moon, B., & Mcluskey, J. (2018). “An exploratory study of violence and aggression against teachers in middle and high schools: prevalence, predictors, and negative consequences”. Journal of School Violence 19(2), 122-137.
• Netemeyer, R. G., W. O. Bearden, and S. Sharma. (2003). Scaling Procedures: Issues and Applications. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özdemir, S. M. (2012). “An ınvestigation of violence against teachers in Turkey”. Journal of Instructional Psychology 39(1), 51-62.
• Özdere, M., & Terzi, Ç. (2018). Liselerde öğretmene yönelik şiddetin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Niğde ili örneği. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi 4(1), 68-88.
• Özen, Ö. (2015). Televizyondaki şiddetin çizgi filmler yolu ile okul öncesi çocuklara etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Patır Erkek, N. (2016). Yatılı ve gündüzlü eğitim alan ortaöğretim öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile özgüvenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Pedhazur, E., and L. Schmelkin. (1991). Measurement, Design and Analysis: An Integrated Approach. New York: Holt, Rinehart & Winston.
• Petrov, G. (2005). İdeal öğretmen. (Çev.: Selim Gündüzalp). Ankara. Zafer Yayınları. (1925).
• Polat, O. (2017). “Şiddet". Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 22(1), 15-34.
• Pişkin, M., Ögülmüs, S. & Boysan, M. (2011). Güvenli okul ortamı oluşturma öğretmen ve yönetici kitabı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nin Tübitak Destekli Proje Kapsamında Yazılmıştır.
• Sağlam, A. (2016). Ortaokul öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Sukyadi, D; Malihah, E; Hufad, A; Utami L & Munggaran, R. A. (2019). “Violence against teachers why does ıt happen?”. Universitas Pendidikan Indonesia. International Conference on Sociology Education, 401-406.
• Şahin, F. T., Özyürek, A. & Adıbatbaz, M. (2017). Farklı meslek gruplarından bireylerin meslek-şiddet ilişkisi ve aile içi şiddete bakışı. Kastamonu Eğitim Dergisi 25(3), 881-896.
• Şahin, M. G., & Boztunç Öztürk, N. (2018). “Eğitim alanında ölçek geliştirme süreci: bir içerik analizi çalışması”. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi 26(1), 191-199.
• Şimşek, O.F. (2007) Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve LISREL uygulamalari. Ekinoks, Ankara. Tabachnick, B. G. & Fidel, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. (Sixth Edition). USA: Pearson Education Limited
• Tezcan, M. (1996). “Bir şiddet ortamı olarak okul”. Şiddet. Cogito Düşünce Dergisi 6-7, 105-108. (Ed: Özlem Solok). Yapı Kredi Yayınları.
• Turan, İ., Şimşek, Ü., & Aslan, H. (2015). Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert-tipi soruların kullanımı ve analizi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 30, 186-203.
• Turan, S.G. (2016). Bilişim okuryazarlığı bağlamında siber şiddetin meşrulaştırılması [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Tutar, H. (2004). İşyerinde psikolojik şiddet sarmalı: nedenleri ve sonuçları. Yönetim Bilimleri Dergisi 2(2), 101-128.
• Ünsal, A. (1996). “Genişletilmiş bir şiddet tipolojisi”. Şiddet. Cogito Düşünce Dergisi 6-7, 29-39. (Ed: Özlem Solok). Yapı Kredi Yayınları.
• Wilson, C. M., Douglas, K. S., & Lyon, D. R. (2010). “Violence against teachers: prevalence and consequences”. Journal Of Interpersonal Violence 26(12), 2353-71.
• Yavuz, S. (2014). Şiddetin sosyokültürel kaynakları ve medya metinleri aracılığıyla sunumu [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
• Yazıcı, M. (2013). Toplumsal Değişim Durumunun Şiddet Biçimiyle İlişikisi: Abd/Avrupa - Türkiye Karşılaştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46), 350-369.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, İ. & Kızmaz, Z. (2019). Aile içi şiddet ile öğrencilerin akademik başarı durumları arasındaki ilişki: ortaöğretim öğrencileri üzerine bir araştırma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mukaddime 10(2), 662-687.
• Yıldız, A. N. & Kaya, M. (2009). İşyerinde şiddet. Toplum Hekimliği Bülteni 28(3), 1-6.
• Zeira, A., Astor, R. A., & Benbenishty, R. (2004). “School violence in ısrael: perceptions of homeroom teachers”. School Psychology International 25(2), 149-166.