Arapgir Dolma Biber Popülasyonundan Seleksiyonla Seçilen Ümitvar Genotiplerin Bitkisel Özellikleri Yönünden İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 31 Sayı: 1, 1 - 10, 30.03.2021

Özlem Altuntaş , Rabia Küçük , Miraç Değirmenci

https://doi.org/10.29133/yyutbd.793803

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma, Malatya ve çevresinde biber yetiştiriciliğinde % 80 gibi yüksek bir oranda tercih edilen, yöre halkı tarafından severek tüketilen ve sebze yetiştiriciliği yapılan alanlarda en fazla yetiştirilen sebzelerden birisi olan Arapgir biberi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın amacı popülasyonun saflaştırılması, verim ve kalitesi yüksek hatları ortaya çıkararak, standart ve hibrit çeşitler geliştirmek üzere başlangıç materyali elde etmektir. Arapgir biberi’nin yoğun olarak yetiştiriciliğinin yapıldığı yörelerden tohumluk toplanmış, bu tohumlardan yetiştirilen bitkiler değerlendirilmiş olup, seçilen hatların saflaştırılması “Döl Kontrollü Teksel Seleksiyon” yöntemi ile gerçekleşmiştir. İyi özellikteki 20 hat belirlenerek, iki yılın sonunda elde edilen hatlarda verim ve bazı meyve özellikleri tespit edilmiştir. Sonuç olarak, S3 (3234.3 g/m2), S4 (2959.7 g/m2) ve S12 (2662.6 g/m2) hatlarından verim bakımından diğer hatlara göre üstün sonuçlar elde edilmiştir. Ayrıca Arapgir biberinin morfolojik özellikleri, verim ve meyve özellikleri olarak devam eden bir çalışmanın iki yıllık ortalama sonuçları sunulmuştur. Bu bağlamda gruplar arası benzerlik dendogramı 2 farklı grup oluşturmuş ve biber örnekleri bu gruplandırmaya göre tanımlama yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Biber,, gen kaynağı, seleksiyon ıslahı,, verim,, yeni çeşit,

Destekleyen Kurum

İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2016/54

Teşekkür

Çalışmamızı destekleyen İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimine teşekkür ederiz.

Investigation of Promising Genotypes Selected From Arapgir Bell Pepper Population in Terms of Their Plant Characteristics

Öz

In this study, 80% preferred pepper cultivation in Malatya, one of the most grown vegetables in the areas which are consumed by the local people and grown in vegetable is realized with local Arapgir pepper landrace. The purpose of the study is to obtain from the starting material to develop a standard and hybrid variety by revealing lines of high purity, yield, and quality of the population. Seeds were collected from the regions where Arapgir pepper was cultivated intensively. Plants grown from these seeds were evaluated and the lines were purified by the method of "Progeny Controlled the Single Plant Selection". The lines with 20 good characteristics were determined and yield and some fruit characteristics were determined in the lines obtained at the end of two years. As a result, superior results were obtained from compared to the other lines in terms of S3 (3234.3 g m-2), S4 (2959.7 g m-2) and S12 (2662.6 g m-2) efficiency. In addition to, we present the two-year results of an ongoing study on morphological characteristics, yield and some fruit characteristics of Arapgir pepper. Average linkage cluster analysis extracted 2 different groups and pepper samples were identified according to this analysis.

Proje Numarası

2016/54

Kaynakça

• Referans1 Agong, S G., Shittenhelm, S. & Friedt, W., (2001). Genotypic variation of Kenyan tomato (Lycopersicon esculentum L.) germplasm. The journal of Food tech. İn Africa, Vol.6, Jan-Mar, 2001, 13–17.
• Referans2 Balkaya, A. & Karaağaç, O. (2005). Vegetable genetic resources of Turkey. J. of Vegetable Science, 11 (4), 81-102.
• Referans3 Balkaya, A. & Yanmaz, R., (2001). Bitki genetik kaynaklarının muhafaza imkanları ve tohum gen bankalarının çalışma sistemleri. Ekoloji Çevre Dergisi, 39: 25–30.
• Referans4 Balkaya, A. (1999). Karadeniz bölgesindeki taze fasulye (Phaseolus vulgaris L.) gen kaynaklarının toplanması, fenolojik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi ve taze tüketime uygun tiplerin teksel seleksiyon yöntemi ile seçimi üzerinde araştırmalar. (Doktora Tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun, Türkiye.
• Referans5 Balkaya, A., Özbakır, M. & Karaağaç, O. (2010). Karadeniz bölgesi’nden toplanan bal kabağı (Cucurbita moschata Duch.) popülasyonlarındaki meyve özelliklerinin karakterizasyonu ve varyasyonun değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 16: 17-25.
• Referans6 Balkaya, A., Yanmaz, R., Apaydin, A. & Kar, H. (2005). Morphological characterisation of white head cabbage (Brassica oleracea var. capitata subvar. alba) genotypes in Turkey. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 33 (4): 333-341.
• Referans7 Balkaya, A., Yanmaz, R., Okumuş, A., Demir, E., & Ergün, A. (2004). Karadeniz bölgesi’ndeki yaprak lahana gen kaynaklarının toplanması, karakterizasyonu ve değerlendirilmesi. Tübitak Togtag No.: 2826, Sonuç Raporu.
• Referans8 Başak, H., (2019). Kırşehir Yerel Sivri Biber (Capsicum annuum L. var. longum) Populasyonlarının Agronomik ve Morfolojik Karakterizasyonu. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 22(2): 202-216. DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.488204.
• Referans9 Bayraktar, K., (1973). Sebze Yetiştirme Cilt I. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. No: 110.
• Referans10 Belay, F., Abate, B., & Tsehaye, Y. (2019). Genetic diversity studies for morphological traits of hot pepper (Capsicum annuum L.) genotypes in Central Zone of Tigray Region, Northern Ethiopia. African Journal of Agricultural Research, 14(33), 1674-1684.
• Referans11 Besirli, G., İnan, Y., Sönmez,I., Çelikel, F., & Güçlü, D. (2004). Marmara bölgesi kırmızı soğan popülasyonlarının seleksiyonu. Tagem Projesi, IY/96/04/05/004.
• Referans12 Binbir, S., (2010). Bazı yerel biber (Capsicum annuum L.) Popülasyonlarında karakterizasyon çalışmaları. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Referans13 Bozokalfa MK, Eşiyok D (2010). Biber (Capsicum annuum L.) aksesyonlarında genetik çeşitliliğin agronomik özellikler ile belirlenmesi. E.Ü. Ziraat Fak. Derg., 47(2): 123-134.
• Referans14 Cakir, Z., Balkaya, A., Saribas, S., & Kandemir, D. (2017). The morphological diversity and fruit characterization of Turkish eggplant (Solanum melongena L.) Populations. Ekin Journal of Breeding and Genetic, 3 (2): 34-44.
• Referans15 Duman İ., & Düzyaman E, (2004). Türkiye’de Yetiştirilen Bazı Önemli biber genotiplerinin morfolojik varyabilitesi üzerine bir araştırma. E.Ü.Z.F. Derg. 41(3): 55-66.
• Referans16 Düzeltir, B., & Yanmaz, R. (2004, Eylül). Çekirdek kabağında (Cucurbita pepo L.) seleksiyon yoluyla ıslah. V. Sebze Tarımı Sempozyumu, Çanakkale.
• Referans17 Ekiz, H., & Kemer, M., (1995). Breeding of Demre pepper. IX th Meeting on Genetics and Breeding on Capsicum and Eggplant. Budapest, Hungary.
• Referans18 Erdinç, Ç., Türkmen, Ö., & Şensoy, S. (2013). Türkiye’nin bazı fasulye genotiplerinin çeşitli bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 23 (2): 112-125.
• Referans19 Fidan, S., Lökoğlu, N., & Sarıçam, Ş. (2016). Ülkesel ıspanak genetik kaynaklarının karakterizasyonu.
• Referans20 Gözen V 2008. Hıyarda (Cucumis sativus L.) örtüaltı yetiştiriciliğine uygun hibrit çeşit ıslahında morfolojik karakterizasyon, hibrit kombinasyonları ile hibrit tohum verim ve kalitesinin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Referans21 Günay, A., (2005). Sebze Yetiştiriciliği. Cilt 1.İzmir.
• Referans22 Hancı, F., & Gökçe, A.F. (2016). Molecular characterization of Turkish onion germplasm using ssr markers. Czech J. Genet. Plant Breed, 52 (2): 71-76.
• Referans23 Ipek, A., Türkmen, Ö., Fidan, S., Ipek, M., & Karci, H. (2016). Genetic variation within the purple carrot population grown in ereğli district in Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 40 (4): 570-576.
• Referans24 İnan, Y., (1988). Çarliston Biber Islahı. TAGEM Sonuç Raporu, Yalova, s.15.
• Referans25 Karaağaç, O., & Balkaya, A. (2009). Bafra kırmızı biber popülasyonları [Capsicum annuum L. var. conoides (Mill.) Irish] tanımlanması ve mevcut varyasyonun değerlendirilmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 25 (1): 10-20.
• Referans26 Karaağaç, O., Kar, H., Özer, M., & Doğru, Ş. (2014). Lahana ıslahı Programları için nitelikli genitörlerin geliştirilmesi ve tohum teknolojisi projesi. TAGEM-BBSS-10-17 No.Lu Proje Ara Sonuç Raporu.
• Referans27 Karagöz, A., (2003). Plant genetic resources conservation in Turkey. Acta Horticulturae 598: 17-25.
• Referans28 Karipcin, Z., Sarı, N., & Kırnak, H. (2010, September). Effects of drought on yield and pomological features of wild and domestic Turkish watermelon genotypes. IV International Symposium on Cucurbits, Changsha, Hunan (China).
• Referans29 Keleş, D., Karagül, S., & Büyükalaca, S. (2004, November). Characterization of different pepper genotypes collected from coastal regions of Turkey. In 17th International Pepper Conference. Florida, USA.
• Referans30 Keleş, D., Rastgeldi, U., Karipçin, Z., Karagül, S., Soylu, M. K., Çömlekçioğlu, N., & Büyükalaca, S. (2016). Seleksiyon yoluyla Şanlıurfa biber ıslahı. Alatarım,15 (1): 39-44.
• Referans31 Kiracı, S. (2013). Konya ve yöresinde üstün teknolojik özelliklere sahip mor havuç tiplerinin seleksiyonu. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye.
• Referans32 Lucchese, C., G. Dinelli, A. Miggiano & A. Lovato, (1999). Identification of pepper (Capsicum spp.) cultivars by field and electrophoresis tests. Seed Science and Technology, 27:37-47.
• Referans33 Madakbaş, S.Y., Özçelik, H., & Ergin, M. (2006). Çarşamba Ovası’nda bodur taze fasulye popülasyonlarından belirlenmiş olan hatlar arasındaki farklılıkların belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 (3/4): 71-77.
• Referans34 Mutlu S, Haytaoğlu MA, Kır A & İçer B (2009). Ulusal Gen Bankası Biber (Capsicum Annuum L.) Materyalinde Morfolojik Karakterizasyon. Anadolu: Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi (J. of AARI), 19 (1): 63-91.
• Referans35 Negri, V. (2007). Towards a more comprehensive definition of “landrace” than currently published. Report of a Task Force on On-farm Conservation and Management, Second Meeting, 19-20 June 2006, Stegelitz, Germany. 20 pp. Bioversity International, Rome, Italy.
• Referans36 Oğuz, A., Gözen, V., Kabaş, A., Zengin, S., Sönmez, K., & Ellialtıoğlu, Ş. (2014). Determination of relationship between some turkish local tomato genotypes by using phenotypic characterization. Derim, 31 (1): 25-34.
• Referans37 Patel, V. K., Singh, U., Goswami, A., Tiwari, S. K., & Singh, M. (2017). Genetic variability, interrelationships and path analysis for yield attributes in eggplant. Environ. Ecol, 35(2A), 877-880.
• Referans38 Saleh, B. K., Kasili, R. W., Mamati, E. G., Araia, W., & Nyende, A. B. (2016). Diversity of pepper (Capsicum spp.) genotypes from Eritrea assessed by morphological traits. J Agr Sci, 8, 156-168.
• Referans39 Sarı, N., Solmaz, I., Yetisir, H., & Unlu, H. (2005, Eylül). Watermelon genetic resources in turkey and their characteristics. III International Symposium on Cucurbits,
• Referans40 Scialabbal, N. E., Grandi, C., & Henatsch, C., (2002). Organic and genetic resources for food and agriculture. http://www.fao.org/3/ac784e/ac784e00.htm , ErişimTarihi:15.05.2020.
• Referans41 Sönmez, K., Oğuz., A., Özdamar, K., & Ellialtıoğlu, Ş. (2015). Bazı yerel sofralık domates genotiplerinin morfolojik ve fenolojik olarak akrabalık derecelerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 25 (1), 24-40.
• Referans42 Sürmeli, N., & Erdoğan, S., (1985). Yağlık (salçalık) biber ıslahı. Bahçe Dergisi, 14 (1–2) 31–35. Yalova.
• Referans43 Sürmeli, N., & Şimşek, G., (1991). Çorbacı biber ıslahı. Yalova Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 20 (1–2): 3–8.
• Referans44 Sürmeli, N., Beşirli, G., Başay, S., Kaynaş, K., Erdoğan, S., Sönmez, İ., & Göçmen, M. (2007). Yeni bir biber çeşidi “Sürmeli Biberi”. Bahçe, 36 (1), 61-75.
• Referans45 Şalk, A., Arın, L., Deveci, M. & Polat, S. (2008). Özel sebzecilik; Tekirdağ, Turkey,; p. 485.
• Referans46 Şensoy, S., & Şahin, U. (2012). Farklı sıhke yerel kavun genotipleri arasındaki genetik ilişkiler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 22 (3): 147-154.
• Referans47 Tan, A., (1998). Current status of plant genetic resources conservation in Turkey. In: Int. Symposium on In Situ conservation of Plant Genetic Diversity. N. Zencirci, Z. Kaya, Y. Anikster ve W.T. Adams (eds.) Central Research Institute for Field Crops. 5-16.
• Referans48 Taş, N., Kırcalıoğlu, G., Kırcı, K. K., & Özer, U. (2017). Türkiye yerel çeşit genetik kaynaklarının muhafazası. Turkish Journal of Scientific Reviews, 10(1), 48-52.
• Referans49 Tüik, (2019). http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001,Erişim Tarihi:25.05.2020.
• Referans50 Yetişir, H., Şakar, M., & Serçe, S. (2008). Collection and morphological characterization of Lagenaria siceraria germplasm from the mediterranean region of turkey. Genetic Resources and Crop Evolution, 55 (8): 1257-1266.