Yayın Etiği ve Kötüye Kullanım
Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi, yayın politikasında akademik ilkelere, etik değerlere ve yayın etiğine uymayı taahhüt eder. Dergide, yayınların kötüye kullanımına izin verilmemektedir. Bu bölümde vurgulanması gereken önemli hususlar birkaç başlık altında toplanmıştır. Bunlar; Akademik İlkeler ve Etik Değerler, Hakem Değerlendirme Süreci, Yayın Takvimi, Araştırmayı Suistimal Etme ve İntihal İddiaları Süreci, Yayın Etiği, Etik Davranışlar ve Gözetim, Erişim, Yayın Ücreti, Gelir Kaynakları, Reklam ve Doğrudan Pazarlama. Yukarıdaki başlıklarla ilgili açıklamalar aşağıdaki metinde ayrıntılı olarak verilmiştir.
Akademik İlkeler ve Etik Değerler
Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi çift kör hakemli ulusal akademik bir dergidir ve;
* Committee on Publication Ethics (COPE)
* Creative Commons (CC) Attribution 4.0 International Non-Commercial License (CC-BY-NC 4.0)
* Budapest Open Access Initiative (BOAI)
* Directory of Open Access Journals (DOAJ)
* Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (YÖK)
* TR Dizin Etik Kuralları
tarafından yayınlanan bütün etik ilkeleri kabul eder.
Hakem Değerlendirme Süreçleri
Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi, hakem değerlendirme süreci kapsamında, tarafsız bir yayın politikası hedefler. Ayrıntılar aşağıda vurgulanmıştır:
Hakem Değerlendirme Politikası: Hakemlerin ve yazarların isimlerinin tutulduğu çift kör değerlendirme kullanılmaktadır. Böylece, gönderilen yazıdaki yazarların adları veya kurumları hakkında hakemlere bilgi verilmemekte ve hakemlere de yazar künyelerinin olmadığı dokümanlar iletilmektedir.
Ön İnceleme: Acil yardım ve afet bilimi dergisine gönderilen tüm makaleler öncelikle Sekretarya tarafından teknik ön incelemeden geçirilmektedir. Derginin kriterlerine uygun olmayan makaleler bu aşamada reddedilebilmekte veya yazarlardan düzeltme talep edilebilmektedir. Kriterleri uygun ve doğru bulunan makaleler Editör'e gönderilmektedir. Editör, editör yardımcı, alan editörü ve editör kurulu veya hakem atayabilmektedir.
Hakem Değerlendirme: Makaleler, Editör veya editörün atadığı yardımcı/alan editörü tarafından belirlenecek iki hakem tarafından değerlendirilmektedir. Bu aşamada hakem sayısı artırılabilir. Hakemlerden makalenin özgünlüğü, yöntemi, literatüre katkısı, sonuçların sunulması ve desteklenmesi, önceki ilgili çalışmalara yapılan atıfı değerlendirmeleri istenmektedir. Makale ile ilgili kabul, ret veya düzeltme kararı hakemler tarafından verilir. Araştırmanın yayımlanması için iki olumlu hakem kararı gereklidir. Hakem değerlendirmelerinden birinin olumsuz olması durumunda, çalışma nihai kararın verilmesi için üçüncü hakeme gönderilir. Ret kararı alınan bir makale aynı sayıya tekrar gönderilemez. En erken bir sonraki sayıya gönderilebilir. Bir kişi aynı sayıda hem yazar (veya yazarlardan biri), hem de Hakem (veya makale Editörü) olamaz. Hakem(ler) tarafından revizyon, eleştiri ve öneri talep edildiğinde istek yazara gönderilir ve düzenleme yapması istenir. Revize edilen makale sorumlu yazar tarafından gönderilmezse makale, hakem değerlendirme sürecinden çıkarılır. Bir hakem, bir sayıda yalnızca bir kez görev alır.
Yayın Takvimi
Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'nde değerlendirme süreçleri derginin yayımlanma tarihlerini aksatmayacak şekilde editör tarafından belirlenmektedir. Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi, her yıl Mart ve Eylül ayı olmak üzere yılda iki kez yayımlanmaktadır. Özel sayı çıkartılması durumunda bu duyuru ve ilanlar önceden planlamakta ve duyurulmaktadır.
Suistimal ve İntihal Süreçleri
Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi, etik değerlere aykırı olan herhangi bir kopyalamaya, intihal (akademik hırsızlık) girişimine, alıntı aldatması yapılmasına, bu doğrultuda kullanılan veri bilgisinin uygun ve düzgün biçimde verilmemesine, mükerrer/benzer yayın yapılmasına, bu doğrultuda araştırma suiistimal yapılmasına kesinlikle müsade etmemektedir. İntihalden kaçınmak için tüm makalelerin benzerlik programları kullanılarak kontrol edilmesini, benzerlik oranının en fazla %20 olmasını şart koşmaktadır. Makale yayımlandıktan sonra çalışmanın intihal olduğu iddia edilirse, konu ile ilgili olarak Editör tarafından ön inceleme başlatmakta, iddiaların araştırılması gerektiği kanaatine varırsa konu ile ilgili kurul oluşturarak araştırma başlatılmaktadır. Makalenin kabul edilebilir sınırların ötesinde bir intihal olduğu tespit edilirse, genel yayın yönetmeni veya imtiyaz sahibi yazarın kurumuna durumu açıklayan resmi bir yazı gönderir. Daha önce yayınlanmış orijinal makalenin, (varsa) sorumlu yazarı ile de irtibata geçer ve durumu bildirir. İntihal içeren makalenin ilgili sayfalarına intihal durumu eklenir veya intihal makalesi resmi olarak dergiden tamamen geri çekilir.
Yayın Etiği
Yazarlık Katkısı: Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'ne gönderilen çalışmalar daha önce başka bir yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır. Bir konferansta sunulan çalışmalar veya özetler, Teşekkür kısmında belirtilerek değerlendirilmek üzere dergiye gönderilebilir. Araştırma bir kurum tarafından desteklenmişse veya tezden üretilmişse bu husus, Editöre Not kısmında veya Teşekkür'de belirtilmelidir.
Şikayet ve İtirazların Değerlendirilmesi: Dergi Editör Kurulu, tüm şikayet ve itirazları COPE’da yayımlanan etik ilkelere göre açık ve şeffaf bir şekilde değerlendirir. Bu gibi durumlarda ilgili taraflar Dergi İletişim adresi kanallarıyla iletişime geçmelidir. İhtiyaç olması halinde konu ile ilgili olarak tarafsız 3.kişi görevlendirilebilir. Genel yayın yönetmeni ve Editör, tüm itiraz ve şikayetler için karar verme sürecinde nihai yetkilidir.
Fikri Mülkiyet, Çıkar Çatışması ve Çatışan Çıkarlar: İmtiyaz sahibi, Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'nde yayımlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet haklarını korumakta ve yayımlanmamış her makalenin kaydını tutmaktadır. Editör ve Editör Kurulu, dergide yayımlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet haklarının ihlal edildiği durumlarda dergi ve yazar(lar)ın haklarını korumak, ihlal edilmesini önlemek için gerekli önlemleri almaktadır. Tüm yazarlar makale gönderirken Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'nin Telif Hakkı Formu'nu doldurmakta ve makalelerinde çıkar çatışması (veya çatışan çıkar) olup-olmadığını beyan etmektedir. Bildirilmemiş herhangi bir çatışma ve/veya çıkar tespit edilirse, Editör Kurulu tarafından yazarlardan açıklama istenmektedir. Editör, hakemler ve diğer Editör Kurulu arasında yazarın çıkar çatışması/ilişkisi olabileceğini kabul ederek, makalelerin yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlanacağını garanti etmektedir.
Yayın Sonrası Tartışma ve Düzeltmeler: Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi, “Editöre Mektup” sekmesi kullanılarak gönderilen tartışma ve düzeltme isteği ile ilgili çalışmaları, yapacağı inceleme neticesinde tartışma ve düzeltme taleplerini yayımlar. Ayrıca etik dışı, yanıltıcı veya zarar verici olduğu sonradan anlaşılan yayımlanmış makaleleri de geri çekme yetkisine sahiptir.
Etik Davranışlar ve Gözetim
Tüm çalışmalar sadece DergiPark elektronik başvuru sistemi üzerinden Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'ne gönderilmektedir. DergiPark sisteminden bağımsız olarak özel e-posta, kurye, normal postalama hizmeti veya elden getirilerek teslim edilmeye çalışılan makaleler değerlendirme sürecine dahil edilmemektedir.
Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergi Sekretaryası tarafından Dergipark sistemine yüklenen makalenin teknik ön incelemesi yapılarak yazım kuralları, dilbilgisi, etik kurulu raporu ve benzerlik raporuna ilişkin koşullara uygun olmayan makaleler doğrudan Sekretarya tarafından reddedilebilmektedir. Bu çalışmalar düzeltme yapılması veya yeniden yazılması için yazarlara iade edilebilmektedir. İmtiyaz Sahibi, Editör, Editör Kurulu, Hakemler ve Yazarlar için etik davranışlar ve hakların gözetilmesi ilkeleri belirlenmiştir. Bu ilkeler, bilimsel yöntemle ve tarafsız bir şekilde üretilen bilginin geliştirilmesine ve paylaşılmasına hizmet etmektedir.
İmtiyaz Sahibi: İmtiyaz Sahibi, Acil yardım ve Afet Yöneticileri Derneği (AYAYDER) adına Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin KOÇAK'tır. Genel Yayın Yönetmeni, imtiyaz sahibini temsil eder. İmtiyaz Sahibi, dergi Genel Yayın Yönetmenini, Editörü, Editör Kurulunu ve uluslararası danışma kurulu üyelerini atar. Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'ne ait geçmiş sayılar, imtiyaz sahibi tarafından arşiv halinde, CC-BY 4.0 etik ilkeleri ile uyumlu olacak şekilde okuyucuların ve araştırmacıların erişimine açılmıştır. İmtiyaz sahibi ayrıca Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi tarafından yayımlanan makalelerin telif haklarını korumakta olup intihal, suistimal, çıkar çatışması, vb. önlemleri alarak bilimsel yayın etiği ihlallerini de denetlemektedir.
Editör: Editör, Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'ne gönderilen makalelerden hangilerinin yayımlanması gerektiğine karar vermekle sorumludur. Editör etik ilkeleri kabul eder. Makalenin fikri içeriği Editör tarafından herhangi bir zamanda değerlendirilebilir. Editör, gönderilen bir makalenin değerlendirme ve hakemlik sürecini başlatmak için yayın kurulu veya hakemler atayabilir. Hakaret, telif hakkı ihlali ve intihal ile ilgili yasal gereklilikler Editör tarafından kısıtlanabilir. Editör, derginin yayın kuruluna rehberlik eder. Gönderilen yazı hakkındaki tüm bilgiler Editör tarafından sıkı bir şekilde korunmakta ve sorumlu yazar, hakemler, yayın kurulu, danışmanlar ve yayıncı dışında hiç kimseye ifşa edilmemektedir. Gönderilen bir yazının yayımlanmamış materyalleri Editör tarafından kullanılmaz.
Editör Kurulu: Makale değerlendirme sürecinde Editör tarafından görevlendirilebilmektedir. Editör Kurulu üyeleri etik ilkeleri kabul eder. Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'nin ulusal ve uluslararası saygınlığının artmasında kararlarının önemini bilirler. Editör Kurulu, Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'nin bilimsel kalitesine ve yayımlanan makalelerin özgünlüğüne dikkat eder. Akademik kaliteyi artırmak için Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'nin taranabileceği dizinleri (indeksleri) önerir. Editör Kurulu, yazarların ve okuyucuların ihtiyaçlarını karşılar. Hakem değerlendirme süreci tamamlanmışsa, makale üzerinde hakemlerle işbirliği içinde karar alır. Makale ile ilgili tüm bilgiler editör kurulu tarafından gizli tutulur. Bu kurul İntihal, suistimal, çıkar çatışması, telif hakkı ihlali gibi yayın etiği şüphesi olması durumunda Editörü bilgilendirir. Ayrıca gerektiğinde tartışma, düzeltme, açıklama, geri çekme ve özür yayımlamayı da taahhüt eder.
Hakemler: Hakemler, hakemlik sürecinde etik ilkeleri kabul eder. Değerlendirme sürecini objektif olarak yürütür, destekleyici argümanlarla görüşlerini açıkça ifade eder. Ayrıca, değerlendirme sürecindeki makale ile ilgili varsa sahip oldukları kişisel bilgiyi, yayımlanmış mevcut makalelerle benzerliğini Editör’e iletir. Değerlendirme sürecinden elde edilen bilgi veya fikri gizli tutar ve kişisel çıkar için kullanmaz. Makalenin içeriğiyle bağlantılı yazar(lar), kurum(lar), materyal(ler), olası sonuç(lar) vb. ile bir çıkar çatışması/ilişkisi varsa durumu Editör’e iletir. Bu durumda hakemin makale değerlendirmesi yapmasına izin verilmez. Ayrıntılar Hakem Rehberi başlığında verilmiştir.
Yazarlar: Gönderilen makalede ismi yer alan yazar(lar), araştırmaya önemli ölçüde katkıda bulunmuş olması gerekmektedir. Yazarlar, Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi'nin etik ilkelerini kabul eder, Makale Şablonunda “Kaynaklar” sayfasının altında yer alan Araştırma Verisi, Çıkar Çatışması/İlişkisi ve Yazar Katkı Oranını beyan etmelidir. Tamamen özgün bir eser yazdıklarından emin olmalıdır. Yazarlar hakemlik sürecine katılmak, kaynak listesi sunarak makaleyi geri çekmek veya hataları düzeltmekle yükümlüdür. Aynı yazıyı başka (veya birden fazla) dergiye göndermemelidirler. Yazarlar, makalenin sağlıklı değerlendirilmesine imkan tanımak için yeterli ayrıntıya ve referans listesine yer vermelidir. Hakem değerlendirmesi sürecinde makaleyle bağlantılı olarak kullanılan veri seti, hakem(ler), Editör Kurulu veya Editör tarafından talep edildiğinde sorumlu yazar tarafından gönderilmelidir. Destek ve Teşekkür, Araştırma Verisi, Çıkar Çatışması ve Katkı Oranı ile ilişkili bilgiler makale son sayfasında doğru ve açık olarak belirtilmelidir. Yazarlar, sadece çalışmanın niteliğini belirlemede etkili olan yayınlara atıfta bulunmalıdır. Yayımlanan makalelerde yer alan fikirlerin sorumluluğu yazar(lar)a aittir.