İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (UNIEFD), açık erişimi destekleyen hakemli akademik bir dergidir. Hakemli dergilerde yayımlanan makaleler, bilimsel yöntemlerin uygulandığı ve etik ilkeler dikkate alınarak yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel çalışmaların ortaya konması sürecinde; yazar, editör ve hakemlerin uyması gereken etik ilkeler söz konusudur. Bu doğrultuda UNIEFD yayın süreci aşamalarında, Yayın Etiği Komitesi (Committee on Publication Ethics (COPE)) tarafından yayımlanan kılavuzlardaki (Örn. bkz: “COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) etik ilkeleri esas almakta ve paydaşlarından, aşağıda belirtilmiş olan etik sorumlulukları yerine getirmelerini beklemektedir. 

• Yazarların gönderdikleri yazının özgünlüğü konusunda özenle yaklaşmaları beklenmektedir. Bu kapsamda UNIFED’e gönderilecek olan yazıların başka bir dergide yayımlanmamış ve yayımlanmak üzere bir dergiye gönderilmemiş olması gerekmektedir.

• Yazarların UNIFED’in belirlemiş olduğu benzerlik oranı kurallarına uyması ve gönderilen çalışmaların “Benzerlik Taraması” yazar tarafından yapılarak “Benzerlik Tarama Raporu”nun, çalışmayla birlikte sisteme yüklenmesi gerekmektedir. Ayrıca yararlanılan kaynakların tamamının atıflarını içermesi gerekmektedir.

• Yazar listesinde adı bulunan kişilerin tamamının, çalışmada düşünsel olarak katkısı bulunan kişiler olması gerekmektedir. Çalışmanın başvurusu yapıldıktan sonra yazar adlarında ve sıralamalarında değişiklik yapılmamaktadır.

• Yazarlar arasında çıkar çatışması oluşabilecek durumlar varsa bunların editöre iletilmesi gerekmektedir.

• Yazarların, çalışmanın yayın sürecinde Editör Kurulu tarafından istenen belge, bilgi ve verileri kurul ile paylaşmaları beklenmektedir.

• TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterleri’nde 2020 yılında yapılan değişiklikle Sosyal Bilimler dâhil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan makaleler için “Etik Kurul Onayı” talep edilmektedir. (Bkz.: TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterleri Madde 8). Bu kapsamda yazarların, yazının kapsadığı araştırma için Etik Kurul izni almış olmaları ve araştırmanın veri kaynağını oluşturan kurumlardan ve/veya kişilerden gerekli izinleri almış olmaları gerekmektedir.

• Çift-kör hakemlik ve tarafsız değerlendirme yapılabilmesi için yazarların yayımlama sürecinde kimliklerini gizli tutmaya özen göstermeleri gerekmektedir.

• Çalışmalar yayın sürecinde veya sonrasında, yazarların çalışmalarında fark ettikleri hataları, zaman kaybetmeden dergi editörüne ya da ilgili yayıncıya iletmeleri beklenmektedir.

• İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, yapay zeka araçlarının sorumluluk alamayacağı gerekçesiyle bu araçları yazar olarak kabul etmemektedir. Ancak yazarların araştırmalarında yapay zeka kullanımına karşı değildir. Bu doğrultuda yazarların çalışmalarında yapay zeka (ChatGPT vb.) araçlarının kullanımına dair ayrıntılı bilgi sunmaları gerekmektedir. Yapay zeka araçlarının araştırmanın çeşitli aşamalarında—fikirlerin oluşturulması, araştırma tasarımının geliştirilmesi, veri toplama, analiz süreçleri ve bulguların sunumu gibi—nasıl ve ne ölçüde kullanıldığının açıkça belirtilmesi zorunludur. Yapay zeka kullanımı beyan etmeyen yazarların bu tür araçlardan faydalanmadığı varsayılacaktır.

• Editör, ulusal ve uluslararası fikri mülkiyet hakları standartlarına uygun hareket etmelidir.

• Çalışmaları değerlendirme sürecinin işlem basamaklarını yayımlamalıdır.

• Çalışmaları değerlendirme ve yayımlama sürecinin nitelikli ve hızlı yürümesini sağlamalıdır.

• Yayın Kurulu, yazarlar, hakemler ve okuyucuları ile düşünce özgürlüğüne dayalı ve açık bir iletişim kurmalıdır.

• Çalışmanın yayımlanması ile ilgili olumlu ya da olumsuz kararlarını, yazıyı bilimsel yönteme uygunluk açısından değerlendirerek vermelidir.

• Dergide yayın kapsamına giren çalışmalar, yöntem açısından büyük bir sorun içermedikleri sürece değerlendirme sürecine almalıdır.

• Yazarların yayın değerlendirme sürecindeki işlemlerini kolaylaştırmak için Yazım Kuralları Listesi’ni yayımlamalıdır.

• Yayımlama sürecinde ve sonrasında yazarların ve hakemlerin kimliklerini gizli tutmalıdır.

• Hakemlerin, değerlendirme raporlarını açıklayıcı ve yapıcı bir dil kullanarak oluşturmalarını sağlamalıdır.

• Derginin hakem havuzunu olabildiğince genişletmeli ve güncel tutmalıdır.

• Hakem, yalnızca kişisel uzmanlık alanına giren ve değerlendirmek için yetkin olduğuna inandığı çalışmaların hakemliğini kabul etmelidir.

• Çalışmaları ön yargılardan uzak ve tarafsız bir biçimde değerlendirmeye özen göstermelidir.

• Çift-kör hakemlik ve tarafsız değerlendirme adına kimliğini gizli tutmaya özen göstermelidir. Yazarların kimlik bilgilerine ulaşmaya çalışmamalıdır. Değerlendirmeye başladığında ya da değerlendirme sırasında yazının yazarını/yazarlarını tanıdığını fark ederse derhal hakemlik görevini sonlandırmalı ve bu konuda Editör Kurulu’nu bilgilendirmelidir.

• Değerlendirme işlemini verilen süre içinde tamamlamaya özen göstermelidir.

• Çalışmaya ilişkin değerlendirme raporunu açıklayıcı ve yapıcı bir dille oluşturmaya özen göstermelidir.

• Çalışmada yer alan bilgileri, ancak çalışmanın yayımlandığı durumda ve atıf yapmak koşuluyla kullanabilecektir.

1. INUEFD’ye gönderilen yazılar, önce yayın kurulu tarafından dergi ilkelerine uygunluk açısından bir ön değerlendirmeye tabi tutulur. Dergi kapsamına girmeyen veya bilimsel bir yazı formatına içerik ve şekil şartları açısından uymayan yazılar, hakemlik süreci başlatılmadan geri çevrilir ya da bazı değişiklikler istenebilir. Yayın için teslim edilen makalelerin değerlendirilmesinde akademik tarafsızlık ve bilimsel kalite en önemli ölçütlerdir.

2. Değerlendirme aşamasında, makaleler benzerlik tarama ve intihal tespit programı aracılığıyla (Ithenticate ve Turnitin) incelenir. Makalelerin benzerlik indeksi değerinin %15’in (alıntılar dahil ve kaynakçalar hariç) altında olması gerekir. Bu değerin üzerindeki makaleler değerlendirmeye alınmadan reddedilir.

3. INUEFD’ye yayın kurallarına uygun olarak gönderilen makaleler, değerlendirilmek üzere ilgili alandaki çalışmalarıyla tanınmış iki hakeme gönderilir. INUEFD sürecin her aşamasında, hakem ve yazarların isimlerinin saklı tutulduğu “çift-kör” hakemlik sistemini kullanmaktadır.

4. Yazar sıralaması dikkate alınmadan, bir yazarın aynı yıl (aynı cilt) içerisinde sadece bir makalesi yayınlanır.

5. Bir çalışma, gönderim tarihini takip eden ilk sayıda değerlendirme süreci tamamlanmış olsa da yayımlanmayacaktır. Tüm koşulları sağlaması halinde bir sonraki sayıda yayımlanacaktır.

6. Bir sayıda en fazla 25 (yirmi beş) çalışma, dergiye gönderim tarihi dikkate alınarak yayımlanacaktır.

7. Bir sayıda yayımlanan toplam çalışmaların en fazla %20’si İnönü Üniversitesi’nde görev yapan araştırmacılardan olabilir.

a. Hakem raporlarından birinin makalenin "yayınlanamayacağını", diğerinin "yayınlanabilir" olduğunu belirtmesi halinde, editör makaleyi üçüncü bir hakeme gönderir ve sorumlu yazar(lar)a bu sonucu elektronik posta veya dergi platformu üzerinden bildirir.

b. Hakemlerin raporlarından birinin makalenin "düzenleme" ye ihtiyacı olduğunu, diğeri makalenin "yayınlanamayacağını" belirttiğinde, editör makaleyi bir kez daha değerlendirir. Bu değerlendirme sonrasında, editör ya çalışmayı ret eder ya da üçüncü bir hakeme gönderir ve sorumlu yazar(lar)a bu sonucu elektronik posta ya da dergi platformu aracılığıyla bildirir.

c. Hakem raporlarının en azından birinin makalenin "düzeltilmesi" gerektiğini belirtmesi durumunda, yazı her iki hakem raporu ile birlikte elektronik posta ve dergi platformu aracılığıyla yazara geri gönderilecektir. Bu noktadan sonra, yazarın makale üzerindeki düzenlemeyi 15 gün içinde tamamlaması ve düzenlenen makaleyi dergi platformuna yüklemesi gerekmektedir. Yazar değişikliği yaptıktan sonra makaleyi tekrar sisteme yükler. Yüklenen makale hakemler tarafından tekrar incelenir ve değerlendirme raporu düzenlenir.

d. Çalışma editörden düzeltme almış ise; yazar, düzenlenen makaleyi sisteme tekrar yükler, hakemler makaleyi tekrar gözden geçirir ve görüşlerini 4 hafta içinde açıklar.

 

e. Hakem raporlarının her ikisi de makalenin "yayımlanamayacağı"nı belirtiyorsa yazar bu sonuçtan elektronik posta ve dergi platformu üzerinden haberdar edilir ve makale değerlendirme sürecinden çıkarılır.

 

f. Eğer her iki hakemden gelen raporlar makalenin "yayımlanabileceğini" belirtiyorsa yazar bu sonuçtan bir elektronik posta ve dergi platformu üzerinden haberdar edilir ve makale yayın aşamasına alınır.

 

g. Hakemler, makalelere ilişkin inceleme raporlarını 4 haftalık bir süre içinde sisteme yükler.

4. INUEFD’ye gönderilen çalışmalarda yazarlar, Hakem ve Yayın Kurulu’nun eleştiri ve önerilerini dikkate alırlar. Katılmadıkları hususlar varsa gerekçeleriyle birlikte itiraz etme hakkına sahiptirler. Dergideki hakemlik sürecinde, akademik unvana sahip kişilerin yayınları için ancak eşit ya da üst derecede akademik unvana sahip kişiler hakem olabilir.

5. INUEFD’nin hakem değerlendirme süreci, istenilmeyen nedenlerden dolayı bazen uzun sürebilmektedir. Normal koşullarda editör tarafından ön değerlendirme aşaması 1 hafta; hakem değerlendirme süreci de 2 ay olarak planlanmaktadır. Ancak hakemlerden zamanında dönüş olmaması nedeniyle yeniden hakem atama vb. nedenlerden dolayı hakem değerlendirme süreci uzayabilmektedir. Bir çalışmanın sisteme yüklenmesi ve yayımlanması ortalama 6-8 ay sürmektedir.

6. INUEFD’ye makale gönderen yazar/yazarlar, derginin söz konusu hakem değerlendirme koşullarını ve sürecini kabul etmiş sayılırlar.

7. INUEFD’de yayımlanmasına karar verilen (kabul edilen) çalışmaların telif hakkı, İnönü Üniversitesi’ne devredilmiş sayılır.