Evaluation of the relationship betwen the nutritional status and the risk of pressure sore formation of patients hospitalized in the intensive care unit
Year 2022,
Volume: 1 Issue: 1, 43 - 54, 25.12.2022
Aim: To investigate the incidence of pressure sore in patients hospitalized in the intensive care unit and related risk factors. Individuals and Method: This study was carried out in 200 patients aged 18-65 years and hospitalized in Mersin City Education and Research Hospital Intensive Care Units. In this study, those with an albumin value over 2.5 g/dL and a BMI value of 18.5-24.9 kg/m2 were included. In the study, the descriptive characteristics and anthropometric measurements of the patients were assessed. To assess patients' disease severity, APACHE II was used; the Norton Pressure Sore scale was used to assess pressure sore risks; and NRS2002 screening test was used to detect malnutrition states. In addition, the nutritional status and serum albumin values of the patients were monitored and recorded by the dietitian at daily visits for 30 days. Results: In terms of patients' pressure sore conditions, the differences between APACHE II (p<0.001) score, NRS-2002 score (p<0.001), and the rates of meeting the energy (p<0.001) and protein (p<0.001) target needs were statistically significant. In further analysis, it was found that, compared to patients without pressure sore, patients with pressure sore during hospitalization (p<0.001) and patients who developed pressure sore in hospital (p<0.001) had higher APACHE II and NRS-2002 scores, and the rates of meeting their energy and protein needs at the end of follow-up were lower. Initial serum albumin values of patients with pressure sore on admission were found to be <3 g/dL, and it was observed that the serum albumin values at the end of the follow-up of the patients who developed pressure sore in the hospital and those who already had pressure sore at admission decreased statistically compared to the admission values (p<0.001). Conclusion: It has been observed that high risk of malnutrition, low serum albumin levels during admission, the effectiveness of nutritional support therapy, and high APACHE II scores in patients hospitalized in the intensive care unit may be associated with pressure sore status in patients.
Acehan, S. Gulen, M. Satar, S., Kuvvetli, A., Işıkber, C., Yeşiloğlu, C., Toptaş Fırat, B., Sönmez, A., Seğmen, M. S., &
İnce, Ç. (2020). Evaluation of nutrition risk in patients over 65 years of age with nontraumatic acute abdominal syndrome. Nutritional in Clinical Practice. 35(6), 1070-1079.
Alhaug, J. Gay, Cl. Henriksen, C., & Lerdal, A. (2017). Pressure ulcer is associated with malnutrition as assessed by nutritional risk screening (NRS 2002) in A Mixed Hospital Population. Food & Nutrition Research. 61, 1-11.
Anthony, P. S. (2008). Nutrition screening tools for hospitalized patients. Nutr Clin Pract. 23(4), 373-382.
Avşar, P. (2012). Hemşirelerin Braden ve Waterlow Basınç ülseri risk değerlendirme ölçekleri’ne ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Ayişe Karadağ, Yayınlanmamış Tez, Ankara.
Bauer, J., Biolo, G., Cederholm, T., Cesari, M., Cruz-Jentoft, A., Morley J., Phillips, S., Sieber, C., Stehle, P., Teta, D., Visvanathan, R., Volpi, E., & Boirie Y. (2013). Evidence- based recommendations for optimal dietary protein ıntake in older people: a position paper from the PROT-AGE study group. J Am Med Dir Assoc. 14(8),542-59.
Bayır, H., Yıldız, İ., Erkuran, M., & Koçoğlu, H. (2015). Yoğun bakım hastalarında malnütrisyon. Abant Medical Journal. 4(4),420-427.
Berlowitz Dr. (2014). Prevention of Pressure ulcers. UpToDate. https://www.uptodate.com/contents/clinical-staging-and-general-management-of-pressure-induced-skin-and-soft-tissue-injury Accessed December 25, 2021.
Borasio, G. D. (2011). Palliative and supportive care. Palliative & Sup-portive Care. 9(1),1-2.
Braden, B., & Bergstorm, N. (2000). A conceptual schema forthe study of the etiology of pressure sores. Rehabilitation Nursing. 25(3),105-110.
Bredesen, I. M, Bjøro, K., Gunningberg, L.,& Hofoss, D. (2015). Patient and organisational variables associated with pressure ulcer prevalence in hospital settings: a multilevel analysis. BMJ Open. 5,8.
Chaboyer, W., Thalib, L., Harbeck, E., Coyer, F. M., Blot, S., Bull, C. F., Nogueira, P., C., & Lin, F. F. (2018). Incidence, and prevalence of pressure ınjuries in adult ıntensive care patients: a systematic review. Crit Care Med. 46(11),1074-1081.
Clough, N. A. (1994). The cost of pressure area management in an ıntensive care unit. J Wound Care. 3,33–35.
Çınar, H., Kaya, Y., & Enginyurt, Ö. (2017). Palyatif bakım hastalarında beslenme durumunun yaşam kalitesi üzerine etkisi. Bozok Tıp Dergisi. 7(4),1-7.
Diker, T., Öntürk, Z. K. Badır, A., & Aslan, F, E. (2009). Yoğun bakım hastalarında beslenme gereksinimi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 13(2),90-93.
Dupertuis, Y. M., Kossovsky, M. P., Kyle, U.G., Raguso, C. A., Genton, L., & Pichard, C. (2003). Food ıntake in 1707 hospitalised patients: a prospective comprehensive hospital survey. Clin Nutr. 22(2),115-23.
Haesler, E. (2019). Prevention and treatment of pressure ulcers/ ınjuries: quick reference guide. EPUAP/NPIAP/PPPIA.
Kılıç, H. F., & Sucudağ, G. (2017). Basınç yarası değerlendirilmesinde sık kullanılan ölçekler. JAREN. 3(1), 49-54.
Gencer, Z. E., & Özkan, Ö. (2015). Basınç ülserleri sürveyans raporu. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi.13,26-30.
Gül, Y. G., Köprülü, A. Ş,. Haspolat, A., Uzman, S., Toptaş, M., & Kurtuluş, İ. (2016). Braden risk değerlendirme skalası yoğun bakım ünitesinde tedavi gören 3. düzey hastalarda basınç ülseri oluşumu riskini değerlendirmekte güvenilir ve yeterli mi? JAREM. 6, 98-104.
Havens J. M., Columbus A.B., Seshadri A.J., Olufajo O.A., Mogensen K.M., Rawn J.D., Salim, A., & Christopher, K. B. (2018). Malnutrition at ıntensive care unit admission predicts mortality in emergency general surgery
patients. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 42(1),156-163.
Heyland, D. K. Dhalıwal, R., Drover, J. W., Gramlıch, L., & Dodek, P. (2003). Canadian critical care clinical practice guidelines c. canadian clinical practice guidelines for nutrition support in mechanically ventilated, critically ıll adult patients. JPEN. 27(5),355-73.
Hug, E., Ünalan, H., Karamehmetoğlu, S. S. Tüzün, S. Gürgöze, M., & Tüzün, F. (2001). Bir eğitim hastanesinde bası yaraları prevalansı ve bası yarası gelişiminde etkili risk faktörleri. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi. 47(6),3-11.
Inman, K. J., Sıbbald, W. J., Rutledge, F.S., & Clark, B.J. (1993). Clinical utility and cost-effectiveness of an air suspension bed in the prevention of pressure ulcers. JAMA. 269,1139–1143.
Johansen, N., Kondrup, J., Plum, L. M., Bak, L., Norregaard, P., Bunch, E., Baernthsen, H., Andersen, J. R., Larsen, I. H., & Martinsen, A. (2004). Effect of nutritional support on clinical outcome in patients at nutritional risk. Clin Nutr. 23 (4), 539-550.
Kabalak, A., Öztürk, H., & Çağıl, H. (2013). Yaşam sonu bakım organizasyonu; palyatif bakım. Yoğun Bakım Dergisi. 11 (2),56-70.
Kelebek Girgin, N., & Kurhan Erarı, G. (2007). Bası yarası bakımı. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi. 5 (Özel sayı),11-13.
Keller, B. P., Wıle, J., Van Ramshorst, B., & Van Der Werken, C. (2002). Pressure ulcers in ıntensive care patients: a review of risks and prevention. Intensive Care Med. 28,1379-88.
Kıraner, E., Terzi, B., Ekinci, A. U., & Tunalı, B. (2016). Yoğun bakım ünitemizdeki basınç yarası insidansı ve risk faktörlerinin belirlenmesi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 20(2),78-83.
Knaus, W. A. Draper, E. A., & Wagner, D. P. (1985). APACHE II: A severity of disease classification system. Crit Care Med. 13(10),818-829.
Kondrup, J., Allison, S. P., Elia, M., Vellas, B., & Plauth, M. (2003). Educational and clinical practice committee, european society of parenteral and enteral nutrition (ESPEN). ESPEN Guidelines for Nutrition Screening 2002. Clin Nutr. 22,415-21.
Kreymann, K. G., Berger, M. M., Deutz, N. E., Hiesmayr, M., Jolliet, P., Kazandjiev, G., Nitenberg, G., Van Den Berghe, G., Wernerman, J., Ebner, C., Hartl, W., Heymann, C., & Spies, C. (2006). ESPEN guidelines on enteral nutrition:
ıntensive care. Clin Nutr. 25(2),210-23
Magnan, M. A., & Maklebust, J. (2009). Braden scale risk assessments and pressure ulcer prevention planning: what’s the connection? J Wound Ostomy Continence Nurs. 36,622-34.
Mehta N. M., Skıllman H.E., Irvıng S. Y., A Coss- Bu, J., Vermilyea, S., Farrington, E. A., McKevver, L., Hall, A. M., Goday, P. S., & Braunscweig, C. (2017). Guidelines for the provision and assessment of nutrition support therapy in the pediatric critically ıll patient: society of critical care medicine and American society for parenteral and enteral nutrition. J Parenter Enteral Nutr, 41(5), 706–42.
Mogensen K. M., Horkan, C.M., Purtle, S.W., Moromizato, T., Rawn J. D., Robinson M. K., & Chrıstopher K. B. (2018). Malnutrition, critical ıllness survivors, and postdischarge outcomes: a cohort study. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 42(3),557-565.
Morley J. E., Argıles J. M. , Evans, W. J., Bhasın, S., Cella, D., Deutz N.E., Doehner, W., Fearon K. C., Ferruccı L., Hellersteın M. K., Kalantar-Zadeh K., Lochs, H., Macdonald, N., Mullıgan, K., Muscarıtolı, M., Ponıkowskı, P., Posthauer, M. E., Rossı Fanellı, F., Schambelan, M., Schols, A. M., Schuster, M.W., & Anker, S. D. (2010). Society for sarcopenia, cachexia, and wasting disease. nutritional recommendations for the management of sarcopenia. J Am Med Dir Assoc. 11(6),391-6.
Mudge, A. M., Ross, L. J., Young, A.M., Isenrıng, E. A., & Banks, M. D. (2011). Helping Understand Nutritional Gaps in The elderly (HUNGER): a prospective study of patient factors associated with ınadequate nutritional ıntake in older medical ınpatients. Clin Nutr. 30(3),320-325.
Munoz, N., Lıtchford, M., Cox, J., Nelson, J. L., Nıe, A. M, & Delmore B. (2022). Malnutrition and Pressure Injury Risk in Vulnerable Populations: Application of the 2019 International Clinical Practice Guideline. Advances in Skin & Wound Care. 35(3):156-165.
Norton, D. (1989). Calculating the risk. reflections on the norton scale. Advances in Skin & Wound Care. 2(3),24-31.
Ortaç Ersoy, E., Öcal, S., Öz, A., Yılmaz, P., Arsava, B., & Topeli, A. (2013). Yoğun bakım hastalarında bası yarası gelişiminde rol oynayabilecek risk faktörlerinin değerlendirmesi. Yoğun Bakım Dergisi. 4,9-12.
Osoolı, F., Abbas, S., Farsaeı, S., & Adıbı, P. (2019). Identifying critically ıll patients at risk of malnutrition and underfeeding: a prospective study at an academic hospital. Advanced Pharmaceutical Bulletin. 9(2),314-320.
Ozgul, N., Gültekin, M., Koc, O., Goksel, F., Bayraktar, G. Ekinci, H., Sencan, I., Tuncer, A. M, Aksoy, M. & Tosun, N. (2012). Turkish community-based palliative care model: a uni-que design. Oxford Journals Medicine and Health Annals of Oncology. 23(3),76-8.
Özdemir, L. (2014). Yoğun bakım ünitelerinde skorlama sistemlerinin kullanımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 91–100.
Pancorbo- Hıdalgo, P. L., Garcıa-Fernandez, F. P., Lopez- Medına, I. M., & Alvarez- Nıeto, C. (2006). Risk assessment scales for pressure ulcer prevention: a systematic review. Journal of Advanced Nursing, 54(1), 94-110.
Park, K. H. (2014). A retrospective study using the pressure ulcer scale for healing (PUSH) tool to examine factors affecting stage ıı pressure ulcer healing in a Korean acute care hospital. Ostomy Wound Manage. 60 (9),40-51.
Prıtchard, V. (1986). Calculating the risk. Nursing Times. 2(19),59-61.
Rashvand, F., Shamekhı, L., Rafıeı, H., & Nosrataghaeı, M. (2020). Incidence and risk factors for medical device- related pressure ulcers: the first report in this regard in Iran. International Wound Journal, 17,436-442.
Reed, R. L., Hepburn, K., Adelson, R., Center, B., & McKnight, P. (2003). Low serum albumin levels, confusion, and fecal ıncontinence: are these risk factors for pressure ulcers in mobility- ımpaired hospitalized adults? Gerontology, 49(4), 255-259.
Roberts, S., Chaboyer, W., Leverıtt, M., Banks, M., Desbrow, B. (2014). Nutritional ıntakes of patients at risk of pressure ulcers in the clinical setting. Nutrition. 30(7-8), 841-846.
Schuetz, P., Fehr, R., Baechli, V., Geiser, M., Deiss, M, Gomes, F, Kutz, A., Tribolet, P., Bregenzer, T., Braun, N., Hoess, C, Pavlicek, V., Schmid, S., Bilz, S., Sigrist, S., Brandle, M., Benz, C., Henzen, C., Mattmann, S., Thomann, R., Brand, C., Rutishauser, J., Aujesky, D., Rodandi, N., Donze, J., Stanga, Z., & Mueller, B. (2019). Individualised nutritional support in medical ınpatients at nutritional risk: a randomised clinical trial. Lancet, 393(10188), 2312-2321.
Seres D. Nutrition support in critically ıll patients: an overview. UpToDate. www.uptodate.com/contents/nutrition-support-in-critically-ill-patients-an-overview. Accessed November 4, 2021.
Serpa, L. F., Oloveıra, A. S., Noguıera, P. C., & De Gouveıa Santos, V. L. C. (2020). Risk for undernutrition and development of pressure ınjury in hospitalised patients in brazil: multicentre prospective cohort study. Int Wound J. 17(4),916-924.
Serpa, L. F., Santos, V. L. C. D. G., Campanili, T. C. G. F., & Queiroz, M. (2011). Predictive validity of the braden scale for pressure ulcer risk in critical care patients. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 19, 50-57.
Singer, P., Blaser, A. R., Berger, M. M., Alhazzani, W., Calder, P. C., Casaer, M. P., Hiesmayr, M., Mayer, K., Montejo, J. C., Pichard, C., Preiser, J- C. Van Zanten, A. R. H., Oczkowski, S., Szczeklik, W., & Bischoff, S. C. (2019). ESPEN guideline on clinical nutrition in the ıntensive care unit. Clinical Nutrition, 38(1), 48-79.
Starke, J., Schneıder, H., Alteheld, B., Stehle, P., & Meıer, R. (2011). Short-term ındividual nutritional care as part of routine clinical setting ımproves outcome and quality of life in malnourished medical patients. Clin Nutr. 30 (2), 194-201.
Sung, Y. H., & Park, K. H. (2011). Factors affecting the healing of pressure ulcers in a Korean acute care hospital. J Wound Ostomy Continence Nurs. 38(1),38-45.
Taş M. (2020). Malnutrisyon saptanan palyatif bakım hastalarında beslenme tedavisi yaklaşım sonuçlarının değerlendirilmesi. Tıbbi Uzmanlık Tezi. Kırıkkale Üniversitesi.
Terekeci, H., Kucukardali, Y., Top, C., Onem, Y., Celik, S., & Öktenli, Ç. (2009). Risk assessment study of the pressure ulcers in ıntensive care unit patients. European Journal of Intenal Medicine. 20,394-397.
Thibault, R., Chikhi, M., Clerc, A., Darmon, P., Chopard, P., Genton, L., Kossovsky, M. P., & Pichard, C. (2011). Assessment of food ıntake in hospitalised patients: a 10-year comparative study of a prospective hospital survey. Clin Nutr. 30(3),289-96.
Tokgöz, O. S., & Demir, O. (2010). Nöroloji yoğun bakım ünitesinde bası yara insidansı ve risk faktörleri. Selçuk Üniversitesi. Tıp Dergisi. 26(3),95-98.
Uslu Şahan, F., & Terzioğlu, F. (2015). Dünyada ve Türkiye’de palyatif bakım eğitimi ve örgütlenmesi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 4(2),81-90.
WHO. Body mass ındeks (BMI). Avaliable at: https://www.who.int/data/gho/data/themes/topics/topic-details/GHO/body-mass-index. Accessed September 09, 2021.
Wolerton, C. L., Hobbs, L. A., & Beeson, T., Benjamin, M., Campbell, K. Forbes, C., Huff, N., Kieninger, M., Luebbebusen, M., & White, S. (2005). Nosocomial pressure ulcer rates in critical care: perfomance ımprovement project. J Nurs Care Qual. 20, 56-62.
Woo, H. Y., Oh, S. Y., Lım, L., Im, H., Lee, H., & Ryu, H. G. (2022). Efficacy of nutritional support protocol for patients with pressure ulcer: comparison of before and after the protocol. Nutrition. 100,11638.
Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların beslenme durumları ve bası yarası oluşma riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Year 2022,
Volume: 1 Issue: 1, 43 - 54, 25.12.2022
Amaç: Bu çalışmanın amacı yoğun bakım ünitelerinde yatan hastaların bası yarası insidanslarını ve bası yaralarının ilişkili olabileceği risk faktörlerini araştırmaktır. Bireyler ve Yöntem: Mersin Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yoğun bakım ünitelerinde yatan hastalarda yapılan bu çalışmada 18-65 yaş arası, albümin değeri > 2.5 g/dL ve BKI değeri 18.5-24.9 kg/m2 olan 200 hasta değerlendirilmiştir. Çalışmada hastaların tanımlayıcı özellikleri ve antropometrik ölçümleri sorgulanırken, hastaların hastalık ciddiyetlerini değerlendirmek için APACHE II, bası yarası risklerini değerlendirmek için Norton Bası Yarası ölçeği, malnutrisyon durumlarını saptamak için ise NRS2002 tarama testleri hastalara uygulanmıştır. Ayrıca hastaların beslenme durumları ve serum albümin değerleri diyetisyen tarafından günlük vizitelerle 30 gün boyunca izlenmiş ve kayıt altına alınmıştır. Bulgular: Hastaların bası yarası durumlarına göre APACHE II (p<0.001), NRS-2002 skorları (p<0.001), takip sonu hedeflenen enerji (p<0.001) ve protein (p<0.001) gereksinimlerini karşılama yüzdeleri arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Yapılan ileri analizlerde; bası yarası olmayan hastalara göre; bası yarası yatışta olan (p<0.001) ve hastanede gelişen hastaların (p<0.001) APACHE II ve NRS-2002 skorlarının daha yüksek, takip sonunda hedeflenen enerji ve protein gereksinimlerini karşılama yüzdelerinin ise daha düşük olduğu bulunmuştur. Yatışında bası yarası olan hastaların başlangıç serum albümin değerlerinin <3 g/dL olduğu ve bu grupla birlikte hastanede bası yarası gelişen hastaların da takip sonu serum albümin değerlerinin yatış değerlerine göre istatistiksel olarak azaldığı görülmüştür (p<0.001). Sonuç: Yoğun bakım ünitesinde yatan hastalarda yüksek malnutrisyon riski olanların, yatışları sırasında değerlendirilen düşük serum albümin değerlerinin, uygulanan beslenme destek tedavisinin etkinliğinin ve yüksek APACHE II skorlarının hastalarda bası yarası durumu ile ilişkilendirilebileceği düşünülmektedir.
Acehan, S. Gulen, M. Satar, S., Kuvvetli, A., Işıkber, C., Yeşiloğlu, C., Toptaş Fırat, B., Sönmez, A., Seğmen, M. S., &
İnce, Ç. (2020). Evaluation of nutrition risk in patients over 65 years of age with nontraumatic acute abdominal syndrome. Nutritional in Clinical Practice. 35(6), 1070-1079.
Alhaug, J. Gay, Cl. Henriksen, C., & Lerdal, A. (2017). Pressure ulcer is associated with malnutrition as assessed by nutritional risk screening (NRS 2002) in A Mixed Hospital Population. Food & Nutrition Research. 61, 1-11.
Anthony, P. S. (2008). Nutrition screening tools for hospitalized patients. Nutr Clin Pract. 23(4), 373-382.
Avşar, P. (2012). Hemşirelerin Braden ve Waterlow Basınç ülseri risk değerlendirme ölçekleri’ne ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Ayişe Karadağ, Yayınlanmamış Tez, Ankara.
Bauer, J., Biolo, G., Cederholm, T., Cesari, M., Cruz-Jentoft, A., Morley J., Phillips, S., Sieber, C., Stehle, P., Teta, D., Visvanathan, R., Volpi, E., & Boirie Y. (2013). Evidence- based recommendations for optimal dietary protein ıntake in older people: a position paper from the PROT-AGE study group. J Am Med Dir Assoc. 14(8),542-59.
Bayır, H., Yıldız, İ., Erkuran, M., & Koçoğlu, H. (2015). Yoğun bakım hastalarında malnütrisyon. Abant Medical Journal. 4(4),420-427.
Berlowitz Dr. (2014). Prevention of Pressure ulcers. UpToDate. https://www.uptodate.com/contents/clinical-staging-and-general-management-of-pressure-induced-skin-and-soft-tissue-injury Accessed December 25, 2021.
Borasio, G. D. (2011). Palliative and supportive care. Palliative & Sup-portive Care. 9(1),1-2.
Braden, B., & Bergstorm, N. (2000). A conceptual schema forthe study of the etiology of pressure sores. Rehabilitation Nursing. 25(3),105-110.
Bredesen, I. M, Bjøro, K., Gunningberg, L.,& Hofoss, D. (2015). Patient and organisational variables associated with pressure ulcer prevalence in hospital settings: a multilevel analysis. BMJ Open. 5,8.
Chaboyer, W., Thalib, L., Harbeck, E., Coyer, F. M., Blot, S., Bull, C. F., Nogueira, P., C., & Lin, F. F. (2018). Incidence, and prevalence of pressure ınjuries in adult ıntensive care patients: a systematic review. Crit Care Med. 46(11),1074-1081.
Clough, N. A. (1994). The cost of pressure area management in an ıntensive care unit. J Wound Care. 3,33–35.
Çınar, H., Kaya, Y., & Enginyurt, Ö. (2017). Palyatif bakım hastalarında beslenme durumunun yaşam kalitesi üzerine etkisi. Bozok Tıp Dergisi. 7(4),1-7.
Diker, T., Öntürk, Z. K. Badır, A., & Aslan, F, E. (2009). Yoğun bakım hastalarında beslenme gereksinimi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 13(2),90-93.
Dupertuis, Y. M., Kossovsky, M. P., Kyle, U.G., Raguso, C. A., Genton, L., & Pichard, C. (2003). Food ıntake in 1707 hospitalised patients: a prospective comprehensive hospital survey. Clin Nutr. 22(2),115-23.
Haesler, E. (2019). Prevention and treatment of pressure ulcers/ ınjuries: quick reference guide. EPUAP/NPIAP/PPPIA.
Kılıç, H. F., & Sucudağ, G. (2017). Basınç yarası değerlendirilmesinde sık kullanılan ölçekler. JAREN. 3(1), 49-54.
Gencer, Z. E., & Özkan, Ö. (2015). Basınç ülserleri sürveyans raporu. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi.13,26-30.
Gül, Y. G., Köprülü, A. Ş,. Haspolat, A., Uzman, S., Toptaş, M., & Kurtuluş, İ. (2016). Braden risk değerlendirme skalası yoğun bakım ünitesinde tedavi gören 3. düzey hastalarda basınç ülseri oluşumu riskini değerlendirmekte güvenilir ve yeterli mi? JAREM. 6, 98-104.
Havens J. M., Columbus A.B., Seshadri A.J., Olufajo O.A., Mogensen K.M., Rawn J.D., Salim, A., & Christopher, K. B. (2018). Malnutrition at ıntensive care unit admission predicts mortality in emergency general surgery
patients. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 42(1),156-163.
Heyland, D. K. Dhalıwal, R., Drover, J. W., Gramlıch, L., & Dodek, P. (2003). Canadian critical care clinical practice guidelines c. canadian clinical practice guidelines for nutrition support in mechanically ventilated, critically ıll adult patients. JPEN. 27(5),355-73.
Hug, E., Ünalan, H., Karamehmetoğlu, S. S. Tüzün, S. Gürgöze, M., & Tüzün, F. (2001). Bir eğitim hastanesinde bası yaraları prevalansı ve bası yarası gelişiminde etkili risk faktörleri. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi. 47(6),3-11.
Inman, K. J., Sıbbald, W. J., Rutledge, F.S., & Clark, B.J. (1993). Clinical utility and cost-effectiveness of an air suspension bed in the prevention of pressure ulcers. JAMA. 269,1139–1143.
Johansen, N., Kondrup, J., Plum, L. M., Bak, L., Norregaard, P., Bunch, E., Baernthsen, H., Andersen, J. R., Larsen, I. H., & Martinsen, A. (2004). Effect of nutritional support on clinical outcome in patients at nutritional risk. Clin Nutr. 23 (4), 539-550.
Kabalak, A., Öztürk, H., & Çağıl, H. (2013). Yaşam sonu bakım organizasyonu; palyatif bakım. Yoğun Bakım Dergisi. 11 (2),56-70.
Kelebek Girgin, N., & Kurhan Erarı, G. (2007). Bası yarası bakımı. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi. 5 (Özel sayı),11-13.
Keller, B. P., Wıle, J., Van Ramshorst, B., & Van Der Werken, C. (2002). Pressure ulcers in ıntensive care patients: a review of risks and prevention. Intensive Care Med. 28,1379-88.
Kıraner, E., Terzi, B., Ekinci, A. U., & Tunalı, B. (2016). Yoğun bakım ünitemizdeki basınç yarası insidansı ve risk faktörlerinin belirlenmesi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 20(2),78-83.
Knaus, W. A. Draper, E. A., & Wagner, D. P. (1985). APACHE II: A severity of disease classification system. Crit Care Med. 13(10),818-829.
Kondrup, J., Allison, S. P., Elia, M., Vellas, B., & Plauth, M. (2003). Educational and clinical practice committee, european society of parenteral and enteral nutrition (ESPEN). ESPEN Guidelines for Nutrition Screening 2002. Clin Nutr. 22,415-21.
Kreymann, K. G., Berger, M. M., Deutz, N. E., Hiesmayr, M., Jolliet, P., Kazandjiev, G., Nitenberg, G., Van Den Berghe, G., Wernerman, J., Ebner, C., Hartl, W., Heymann, C., & Spies, C. (2006). ESPEN guidelines on enteral nutrition:
ıntensive care. Clin Nutr. 25(2),210-23
Magnan, M. A., & Maklebust, J. (2009). Braden scale risk assessments and pressure ulcer prevention planning: what’s the connection? J Wound Ostomy Continence Nurs. 36,622-34.
Mehta N. M., Skıllman H.E., Irvıng S. Y., A Coss- Bu, J., Vermilyea, S., Farrington, E. A., McKevver, L., Hall, A. M., Goday, P. S., & Braunscweig, C. (2017). Guidelines for the provision and assessment of nutrition support therapy in the pediatric critically ıll patient: society of critical care medicine and American society for parenteral and enteral nutrition. J Parenter Enteral Nutr, 41(5), 706–42.
Mogensen K. M., Horkan, C.M., Purtle, S.W., Moromizato, T., Rawn J. D., Robinson M. K., & Chrıstopher K. B. (2018). Malnutrition, critical ıllness survivors, and postdischarge outcomes: a cohort study. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 42(3),557-565.
Morley J. E., Argıles J. M. , Evans, W. J., Bhasın, S., Cella, D., Deutz N.E., Doehner, W., Fearon K. C., Ferruccı L., Hellersteın M. K., Kalantar-Zadeh K., Lochs, H., Macdonald, N., Mullıgan, K., Muscarıtolı, M., Ponıkowskı, P., Posthauer, M. E., Rossı Fanellı, F., Schambelan, M., Schols, A. M., Schuster, M.W., & Anker, S. D. (2010). Society for sarcopenia, cachexia, and wasting disease. nutritional recommendations for the management of sarcopenia. J Am Med Dir Assoc. 11(6),391-6.
Mudge, A. M., Ross, L. J., Young, A.M., Isenrıng, E. A., & Banks, M. D. (2011). Helping Understand Nutritional Gaps in The elderly (HUNGER): a prospective study of patient factors associated with ınadequate nutritional ıntake in older medical ınpatients. Clin Nutr. 30(3),320-325.
Munoz, N., Lıtchford, M., Cox, J., Nelson, J. L., Nıe, A. M, & Delmore B. (2022). Malnutrition and Pressure Injury Risk in Vulnerable Populations: Application of the 2019 International Clinical Practice Guideline. Advances in Skin & Wound Care. 35(3):156-165.
Norton, D. (1989). Calculating the risk. reflections on the norton scale. Advances in Skin & Wound Care. 2(3),24-31.
Ortaç Ersoy, E., Öcal, S., Öz, A., Yılmaz, P., Arsava, B., & Topeli, A. (2013). Yoğun bakım hastalarında bası yarası gelişiminde rol oynayabilecek risk faktörlerinin değerlendirmesi. Yoğun Bakım Dergisi. 4,9-12.
Osoolı, F., Abbas, S., Farsaeı, S., & Adıbı, P. (2019). Identifying critically ıll patients at risk of malnutrition and underfeeding: a prospective study at an academic hospital. Advanced Pharmaceutical Bulletin. 9(2),314-320.
Ozgul, N., Gültekin, M., Koc, O., Goksel, F., Bayraktar, G. Ekinci, H., Sencan, I., Tuncer, A. M, Aksoy, M. & Tosun, N. (2012). Turkish community-based palliative care model: a uni-que design. Oxford Journals Medicine and Health Annals of Oncology. 23(3),76-8.
Özdemir, L. (2014). Yoğun bakım ünitelerinde skorlama sistemlerinin kullanımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 91–100.
Pancorbo- Hıdalgo, P. L., Garcıa-Fernandez, F. P., Lopez- Medına, I. M., & Alvarez- Nıeto, C. (2006). Risk assessment scales for pressure ulcer prevention: a systematic review. Journal of Advanced Nursing, 54(1), 94-110.
Park, K. H. (2014). A retrospective study using the pressure ulcer scale for healing (PUSH) tool to examine factors affecting stage ıı pressure ulcer healing in a Korean acute care hospital. Ostomy Wound Manage. 60 (9),40-51.
Prıtchard, V. (1986). Calculating the risk. Nursing Times. 2(19),59-61.
Rashvand, F., Shamekhı, L., Rafıeı, H., & Nosrataghaeı, M. (2020). Incidence and risk factors for medical device- related pressure ulcers: the first report in this regard in Iran. International Wound Journal, 17,436-442.
Reed, R. L., Hepburn, K., Adelson, R., Center, B., & McKnight, P. (2003). Low serum albumin levels, confusion, and fecal ıncontinence: are these risk factors for pressure ulcers in mobility- ımpaired hospitalized adults? Gerontology, 49(4), 255-259.
Roberts, S., Chaboyer, W., Leverıtt, M., Banks, M., Desbrow, B. (2014). Nutritional ıntakes of patients at risk of pressure ulcers in the clinical setting. Nutrition. 30(7-8), 841-846.
Schuetz, P., Fehr, R., Baechli, V., Geiser, M., Deiss, M, Gomes, F, Kutz, A., Tribolet, P., Bregenzer, T., Braun, N., Hoess, C, Pavlicek, V., Schmid, S., Bilz, S., Sigrist, S., Brandle, M., Benz, C., Henzen, C., Mattmann, S., Thomann, R., Brand, C., Rutishauser, J., Aujesky, D., Rodandi, N., Donze, J., Stanga, Z., & Mueller, B. (2019). Individualised nutritional support in medical ınpatients at nutritional risk: a randomised clinical trial. Lancet, 393(10188), 2312-2321.
Seres D. Nutrition support in critically ıll patients: an overview. UpToDate. www.uptodate.com/contents/nutrition-support-in-critically-ill-patients-an-overview. Accessed November 4, 2021.
Serpa, L. F., Oloveıra, A. S., Noguıera, P. C., & De Gouveıa Santos, V. L. C. (2020). Risk for undernutrition and development of pressure ınjury in hospitalised patients in brazil: multicentre prospective cohort study. Int Wound J. 17(4),916-924.
Serpa, L. F., Santos, V. L. C. D. G., Campanili, T. C. G. F., & Queiroz, M. (2011). Predictive validity of the braden scale for pressure ulcer risk in critical care patients. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 19, 50-57.
Singer, P., Blaser, A. R., Berger, M. M., Alhazzani, W., Calder, P. C., Casaer, M. P., Hiesmayr, M., Mayer, K., Montejo, J. C., Pichard, C., Preiser, J- C. Van Zanten, A. R. H., Oczkowski, S., Szczeklik, W., & Bischoff, S. C. (2019). ESPEN guideline on clinical nutrition in the ıntensive care unit. Clinical Nutrition, 38(1), 48-79.
Starke, J., Schneıder, H., Alteheld, B., Stehle, P., & Meıer, R. (2011). Short-term ındividual nutritional care as part of routine clinical setting ımproves outcome and quality of life in malnourished medical patients. Clin Nutr. 30 (2), 194-201.
Sung, Y. H., & Park, K. H. (2011). Factors affecting the healing of pressure ulcers in a Korean acute care hospital. J Wound Ostomy Continence Nurs. 38(1),38-45.
Taş M. (2020). Malnutrisyon saptanan palyatif bakım hastalarında beslenme tedavisi yaklaşım sonuçlarının değerlendirilmesi. Tıbbi Uzmanlık Tezi. Kırıkkale Üniversitesi.
Terekeci, H., Kucukardali, Y., Top, C., Onem, Y., Celik, S., & Öktenli, Ç. (2009). Risk assessment study of the pressure ulcers in ıntensive care unit patients. European Journal of Intenal Medicine. 20,394-397.
Thibault, R., Chikhi, M., Clerc, A., Darmon, P., Chopard, P., Genton, L., Kossovsky, M. P., & Pichard, C. (2011). Assessment of food ıntake in hospitalised patients: a 10-year comparative study of a prospective hospital survey. Clin Nutr. 30(3),289-96.
Tokgöz, O. S., & Demir, O. (2010). Nöroloji yoğun bakım ünitesinde bası yara insidansı ve risk faktörleri. Selçuk Üniversitesi. Tıp Dergisi. 26(3),95-98.
Uslu Şahan, F., & Terzioğlu, F. (2015). Dünyada ve Türkiye’de palyatif bakım eğitimi ve örgütlenmesi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 4(2),81-90.
WHO. Body mass ındeks (BMI). Avaliable at: https://www.who.int/data/gho/data/themes/topics/topic-details/GHO/body-mass-index. Accessed September 09, 2021.
Wolerton, C. L., Hobbs, L. A., & Beeson, T., Benjamin, M., Campbell, K. Forbes, C., Huff, N., Kieninger, M., Luebbebusen, M., & White, S. (2005). Nosocomial pressure ulcer rates in critical care: perfomance ımprovement project. J Nurs Care Qual. 20, 56-62.
Woo, H. Y., Oh, S. Y., Lım, L., Im, H., Lee, H., & Ryu, H. G. (2022). Efficacy of nutritional support protocol for patients with pressure ulcer: comparison of before and after the protocol. Nutrition. 100,11638.
Özpak Akkuş, Ö., Gülşen Atalay, B., & Parlak, E. (2022). Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların beslenme durumları ve bası yarası oluşma riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Toros University Journal of Food Nutrition and Gastronomy, 1(1), 43-54.
AMA
Özpak Akkuş Ö, Gülşen Atalay B, Parlak E. Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların beslenme durumları ve bası yarası oluşma riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. JFNG. December 2022;1(1):43-54.
Chicago
Özpak Akkuş, Özlem, Betul Gülşen Atalay, and Eda Parlak. “Yoğun bakım ünitesinde Yatan hastaların Beslenme Durumları Ve Bası Yarası oluşma Riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi”. Toros University Journal of Food Nutrition and Gastronomy 1, no. 1 (December 2022): 43-54.
EndNote
Özpak Akkuş Ö, Gülşen Atalay B, Parlak E (December 1, 2022) Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların beslenme durumları ve bası yarası oluşma riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Toros University Journal of Food Nutrition and Gastronomy 1 1 43–54.
IEEE
Ö. Özpak Akkuş, B. Gülşen Atalay, and E. Parlak, “Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların beslenme durumları ve bası yarası oluşma riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi”, JFNG, vol. 1, no. 1, pp. 43–54, 2022.
ISNAD
Özpak Akkuş, Özlem et al. “Yoğun bakım ünitesinde Yatan hastaların Beslenme Durumları Ve Bası Yarası oluşma Riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi”. Toros University Journal of Food Nutrition and Gastronomy 1/1 (December 2022), 43-54.
JAMA
Özpak Akkuş Ö, Gülşen Atalay B, Parlak E. Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların beslenme durumları ve bası yarası oluşma riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. JFNG. 2022;1:43–54.
MLA
Özpak Akkuş, Özlem et al. “Yoğun bakım ünitesinde Yatan hastaların Beslenme Durumları Ve Bası Yarası oluşma Riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi”. Toros University Journal of Food Nutrition and Gastronomy, vol. 1, no. 1, 2022, pp. 43-54.
Vancouver
Özpak Akkuş Ö, Gülşen Atalay B, Parlak E. Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların beslenme durumları ve bası yarası oluşma riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. JFNG. 2022;1(1):43-54.