Systematic Review of Studies on Out-Of-School Learning Environments in Science Education

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 3, 1251 - 1276, 15.09.2024

Esra Şahbaz , Hilal Karabulut , Hasan Gökçe , İshak Afşin Kariper

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1334705

Öz

In this study, it is aimed to examine the studies conducted in Türkiye regarding out-of-school learning environments in the field of science education between 2012 and 2022 and to reveal the general trend on the subject. In this context, a qualitative research was designed. The study was conducted using a systematic review model. In this regard, primarily studies on "out-of-school learning in science education" in the literature were collected in an article pool. Within the scope of the study, 29 studies that have the conditions for inclusion in the research were reached. The studies examined were analyzed by content analysis. Frequencies and percentages of the studies examined in the findings are given and information about the studies is given in the comments. The analysis shows that more international articles are published. It has been determined that it was mostly done in the relevant field in 2018 and 2021. In addition, it was observed that the most publications on out-of-school learning studies were published in the Journal of Research in Informal Environments, the keyword "out-of-school learning" was used the most, and the majority of the studies were aimed at obtaining opinions. In addition, it has been observed that the most frequently preferred design in research is phenomenology, the most used data collection tool is the semi-structured interview form, the most frequently used data analysis method is content analysis.

Anahtar Kelimeler

Science education, Out of school learning, Systematic review

Fen Eğitiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamlarına İlişkin Yapılan Çalışmaların Sistematik Derlemesi

Öz

Bu çalışmada fen bilgisi eğitimi alanında 2012-2022 yılları arasında okul dışı öğrenme ortamları ile ilgili Türkiye’de yürütülmüş çalışmaların incelenmesi ve konu ile ilgili genel eğilimin açığa çıkarılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda nitel bir araştırma tasarlanmıştır. Çalışma sistematik derlemeyi model alarak yürütülmüştür. Bu doğrultuda öncelikte literatürde yer alan" Fen eğitiminde okul dışı öğrenme" konulu çalışmalar bir makale havuzunda toplanmıştır. Çalışma kapsamında araştırmaya dâhil edilme şartlarını sağlayan 29 çalışmaya ulaşılmıştır. İncelenen çalışmalar içerik analizi ile çözümlenmiştir. Bulgularda incelenen çalışmalara ilişkin frekans ve yüzde şekilleri verilerek çalışmalara ilişkin bilgiler yorumlarda verilmiştir. Yapılan incelemelerde daha çok uluslararası makalenin yayımlandığı görülmektedir. İlgili alanda en çok 2018 ve 2021 yıllarında yapıldığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme çalışmalarının en fazla yayının İnformal Ortamlarda Araştırma Dergisi’nde yayımlandığı, en fazla “okul dışı öğrenme” anahtar kelimesinin kullanıldığı, yapılan çalışmaların büyük çoğunluğunun görüş almaya yönelik olduğu görülmüştür. Ayrıca araştırmalarda en sık tercih edilen desenin olgu bilim, en çok kullanılan veri toplama aracının yarı yapılandırılmış görüşme formu olduğu, katılımcı olarak en çok öğretmen ve öğrenciler ile çalışıldığı, en sık kullanılan veri analizi yönteminin içerik analizi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, Okul dışı öğrenme, Sistematik derleme

Kaynakça

• Asa, A., ve Çalış, S. (2020). Fen bilimleri eğitimindeki okul dışı öğrenme ortamlarının etkisini belirleme üzerine yapılan çalışmaların analizi. 13. Uluslararası Eğitim Camiası Sempozyumu Tam Metinleri, 596-608.
• Balçın, M. D., ve Yavuz Topaloğlu, M. (2019). Okul dışı öğrenme ortamlarında ilkokul öğrencilerinin mühendislere ve bilim insanlarına yönelik algılarının incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(1), 157-170.
• Bostan Sarıoğlan, A., ve Küçüközer, H. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının okul dışı öğrenme ortamları ile ilgili görüşlerinin araştırılması. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 2(1), 1-15.
• Bülbül, M. (2018). Fen eğitiminde okul dışı öğrenme ortamlarının öğrencilerin akademik başarılarına etkisi: Hidroelektrik santrali gezisi örneği (543465) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi]. Giresun Üniversitesi.
• Çetingüney, H., ve Büyük, U. (2022). Fen eğitimine yönelik okul dışı öğrenme çalışmaları: bir meta sentez araştırması. Pearson Journal, 7(19), 93-121. http://dx.doi.org/10.46872/pj.539
• Dori, Y. J., ve Tal, R. T. (2000). Formal and informal collaborative projects: Engaging in industry with environmental awareness. Science Education, 84(1), 95-113. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-237X(200001)84:1<95::AID-SCE7>3.0.CO;2-W
• Durel, E. (2016). Okul Dışı Fen Etkinliklerinin Fen Bilimleri Öğretmen ve Öğretmen Adayları ile Öğrenciler Üzerine Etkileri (516294) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8. b.). New York: McGraw-Hill.
• Gürsoy, G., & Yıldırım Polat, S. N. (2023). Fen Eğitiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamına İlişkin Yapılan Tezlerin Sistematik Derlemesi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 8(1), 1-20.
• Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
• Kubat, U. (2018). Okul dışı öğrenme ortamları hakkında fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (48), 111-135.
• Laçin Şimşek, C. (2020). Giriş. C. Laçin Şimşek (Ed.), Fen öğretiminde okul dışı öğrenme ortamları. (2. Baskı, s. 1-18) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
• MEB, (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). MEB: Ankara. Melber, L. M., ve Abraham, L. M. (1999). Beyond the classroom: Linking with informal education. Science Activities, 36(1), 3. https://doi.org/10.1080/00368129909601027
• Mutlu, G.,ve Çelik, M. (2019). Türkiye’de fen bilgisi eğitiminde okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan araştırmalar: bir meta analiz çalışması. 1.Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, 259-269.
• Ocak, İ., ve Korkmaz, Ç. (2018). Fen bilimleri ve okul öncesi öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamları hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Field Education, 4(1), 18-38.
• Salmi, H. (1993). Science centre education: Motivation and learning in informal education. Helsinki Yliopisto.
• Sarıgül, H. (2021). Fen bilimleri öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarına gerçekleştirilen gezilere yönelik deneyimleri (713140) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi]. Aksaray Üniversitesi.
• Saraç, H. (2017). Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan araştırmalar: içerik analizi çalışması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 60-81.
• Sontay, G., ve Karamustafaoğlu, O. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin gezi düzenlemeye ilişkin öz-yeterlilik inançlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4), 863-879. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017027586
• Sozbilir, M., ve Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education, 24(1), 3.
• Şen, A. İ. (2019). Okul dışı öğrenme nedir?. A. İ. Şen (Ed.), Okul dışı öğrenme ortamları. (s. 1-20) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Türkmen, H. (2010). İnformal (sınıf-dışı) fen bilgisi eğitimine tarihsel bakış ve eğitimimize entegrasyonu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(39), 46-59.
• Ünlütürk, A. Ö. (2022). Ters yüz öğrenme ile yapılandırılmış okul dışı fen eğitiminin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi (711010) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi]. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.