Biyoloji Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerilerine Göre Bilimsel Yaratıcılıklarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 2, 1423 - 1439, 28.12.2022

Gamze Mercan , Pınar Köseoğlu

https://doi.org/10.51460/baebd.1064850

Öz

Bu araştırmanın amacı, biyoloji öğretmen adaylarının problem çözme becerilerine göre bilimsel yaratıcılık düzeylerinin incelenmesidir. Araştırmanın modeli genel tarama modellerinden nedensel-karşılaştırmalı (causal-comperative) desendir. Araştırmanın veri toplama aracı olarak, Akdeniz (2014) tarafından geliştirilen 7 sorudan oluşan “Bilimsel Yaratıcılık Testi” kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı’nda okuyan ikinci sınıf ve son sınıf öğrencilerinden oluşacaktır. Bunun nedeni olarak, 2. sınıfta öğretmenlik mesleğine yeni alışmaya çalışan biyoloji öğretmen adaylar ile 4. sınıfta okuyan geleceğin biyoloji öğretmeni olacak öğretmen adaylarının bilimsel yaratıcılık düzeylerinin karşılaştırılması amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemi ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Buna göre araştırmanın örneklemi ise, Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı’nda 2. ve 4. Sınıflarda öğrenim gören gönüllü 30 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmanın modeli, genel tarama modelinde ilişkisel bir çalışmadır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde; bağımsız gruplar için t-testi, bağımsız değişkenin kesikli olduğu durumlarda ki-kare yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; biyoloji öğretmen adaylarının problem çözme becerilerine göre bilimsel yaratıcılık düzeyleri cinsiyet değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamaktadır. Ancak öğretmen adaylarının sınıf düzeyi değişkenine göre bilimsel yaratıcılık testi puanları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır. Araştırmanın sonuçları; 2. sınıf öğretmen adaylarının öğretim sürecinde problem çözmeye yönelik yeni kazandıkları bilgilere hâkim olmaları ve 4. sınıf öğretmen adaylarının öğretim sürecindeki problem çözmeye yönelik bilgileri unutmaya başlamaları ile açıklanabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel yaratıcılık, Biyoloji eğitimi, Problem çözme becerileri, Biyoloji öğretmen adayları

Examining the Scientific Creativity of Biology Teacher Candidates According to their Problem-Solving Skills

Öz

The purpose of this study is to examine the levels of scientific creativity among biology teacher candidates based on their problem-solving abilities. The study's model is a causal-comparative design, which is one of the most common survey models. The data collection tool for the study was Akdeniz's (2014) "Scientific Creativity Test," which consists of seven questions. Students of Hacettepe University's Department of Biology Education's second and final years will make up the study's universe. As the reason for this, it is aimed to compare the scientific creativity levels of the biology teacher candidates who are just trying to get used to the teaching profession in the 2nd grade and the biology teacher candidates in the 4th grade who will be the future biology teachers. The study's sample was determined by the most accessible sampling method. Accordingly, the research sample consisted of 30 participants from Hacettepe University's Department of Biology Education in the 2nd and 4th grades. In the general screening model, the research model is a relational study. The t-test was used to analyze the data collected during the study for independent groups, and the chi-square approach was used when the independent variable was discrete. According to the results of the research, there is no statistically significant difference between the problem-solving skills of the biology teacher candidates and the scientific creativity levels according to the gender variable. However, a significant difference was found between the scientific creativity test scores of the teacher candidates according to the grade level variable. The results of the research can be explained by the fact that the 2nd-grade pre-service teachers have mastered the newly acquired knowledge about problem-solving in the teaching process and the 4th-grade teacher candidates start to forget the knowledge about problem-solving in the teaching process.

Anahtar Kelimeler

Scientific creativity, Biology education, Problem-solving skills, Biology teacher candidates

Kaynakça

• Akdağ (2020). Fen eğitiminin amaçları nelerdir? https://slideplayer.biz.tr/slide/12738751/, Retriewed from 25.12.2021
• Akdeniz, H. (2014). Ortaöğretim biyoloji dersi ile öğrencilerin bilimsel yaratıcılıkları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akkanat, Ç. (2012). İlköğretim 7.sınıf öğrencilerinin bilimsel yaratıcılık düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Altunsoy, S. (2008). Ortaöğretim biyoloji öğretiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine, akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Aslan, E. A. (1994). Yaratıcı düşünceli bireylerin psikolojik ihtiyaçları (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Atkıncı, H. (2001). İlköğretim birinci kademe eğitim programlarının yaratıcı düşünmenin gelişmesine etkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Ayverdi, L., Öz Aydın, S., Sarıtaş, T., & Asker, E. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilimsel yaratıcılıkları ile fen ve teknoloji dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İlköğretim Online, 11(3), 646-659.
• Bahar, M., Yener, D., Yılmaz M., Emen, H., & Gürer, F. (2018). 2018 Fen Bilimleri öğretim programı kazanımlarındaki değişimler ve Fen Teknoloji Matematik Mühendislik (STEM) entegrasyonu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 702-735.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (24.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2002). Research methods in education. Routledge.
• Çınar, O., Teyfur, E., & Teyfur, M. (2006). İlköğretim okulu öğretmen ve yöneticilerinin yapılandırmacı eğitim yaklaşımı ve programı hakkındaki görüşleri. Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (11), 47-64.
• Çilenti, K., & Özçelik, D.A. (1991). Biyoloji öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını, No: 182.
• Horasan, Y. (2012). İzmir ilinde görev yapan biyoloji öğretmenlerinin yeni biyoloji programı hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Hu, W., & Adey, P. (2002). A scientific creativity test for secondary school students. International Journal of Science Education, 24(4), 389-403.
• Kadayıfçı, H. (2008). Yaratıcı düşünmeye dayalı öğretim modelinin öğrencilerin maddelerin ayrılması ile ilgili kavramları anlamalarına ve bilimsel yaratıcılıklarına etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kale, N. (1994). Eğitim ve yaratıcılık. Yasadıkça Eğitim Dergisi, 37, 4-6.
• Kaptan, F., & Kuşakçı F. (2004). Fen öğretiminde beyin fırtınası tekniğinin öğrenci yaratıcılığına etkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı (ss.197-202). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (33. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kılıç, B. (2011). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimsel yaratıcılık ve bilimsel tutum düzeylerinin belirlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Majumdar, S. K. (1975). A systems approach to identification and nurture of scientific creativity. Journal of Indian Education, 1(2), 17-23.
• MEB (2017). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Ortaöğretim Biyoloji Öğretim Programı. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Ortaöğretim biyoloji dersi (9, 10, 11 ve 12.sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Ortaöğretim biyoloji dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Mohamed A. (2006). Investigating the scientific creativity of fifth-grade students (Unpublished Doctorate Dissertation). The University of Arizona Tucson, USA.
• Newton, D. P., & Newton, L. D. (2009). Some student teachers' conceptions of creativity in school science. Research in Science & Technological Education, 27(1), 45- 60.
• Senemoğlu, N. (2000). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Shukla, J.P., & Sharma, V.P. (1986). A cross cultural student of scientific creativity. Indian Journal of Applied Psychology, 24(2), 101–106.
• Summak, A. E. G., & Aydın, Z. (2011). Yaratıcılık ve ulusal eğitim programlarında yaratıcılığa ilişkin araştırmalar. Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(1), 362–385.
• Tatar, N. (2006). Fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının akademik başarıya etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 147-158.
• Temizyürek, K. (2009). Uygulamalı Fen ve doğa bilimleri. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Yıldırım, B., & Selvi, M. (2017). STEM uygulamaları ve tam öğrenmenin etkileri üzerine deneysel bir çalışma. Eğitimde Kuram ve Uygulama Makaleler, 13(2), 183-210.