Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Yayın Etiği
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi'nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle tarafsız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılması esasına göre yürütülür.
Bilimsel yöntemin uygulanması ve tarafsızlığın sağlanması sürecinde hakem değerlendirmesi süreci önem taşımaktadır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin bileşenleri olarak yayıncı, editörler, yazarlar ve hakemler etik ilkelere uymak zorundadır. Bu kapsamda Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi’ne ait yayın sürecinin tüm bileşenlerinin, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) kılavuzları ve politikaları doğrultusunda etik ilkelere uyması gerekmektedir.
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, TR Dizin başvuru sürecinde olduğundan TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterleri gereğince makaleler için “Etik Kurul Onayı” talep edilmektedir. 13.02.2021 tarihinden itibaren yayınlanmak üzere dergiye gönderilen ve etik kurul izni gerektiren tüm makaleler için Etik Kurul Onay Belgesinin yüklenmesi zorunludur.
TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterleri Madde 8: “Sosyal bilimler dâhil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan ve etik kurul kararı gerektiren çalışmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir”
Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk/son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.
Makalelerde intihal yapılması, kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi etik ihlaller tespit edilirse, bu durum makale yazar(lar)ının çalıştığı kuruma resmi yollardan bildirilir ve makale reddedilir. Dergi, editörler ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazar(lar)dan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, dergiye gönderilen makalelerden benzerlik raporu talep etmektedir. Benzerlik oranı kaynaklar hariç en fazla %20 olabilir. Dergi tarafından da Turnitin benzerlik taramasından geçirilen makalelerin daha yüksek benzerlik oranına sahip olduğunun tespiti durumunda makale, yazar(lar)ı tarafından düzeltildiği takdirde ön değerlendirmeden geçer.
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi’nde yayınlanması kabul edilen makalelerin telif hakları dergiye ait olmakla birlikte, yayınlanan makalelerin içerikleri ile ilgili her türlü yasal sorumluluk yazar(lar)a aittir.
Yayıncının Etik Sorumlukları
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi’nin yayıncısı olan Gazi Üniversitesi, kamu yararını gözeten ve kâr amacı gütmeyen bir kamu yükseköğretim kuruluşudur.
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 2014 yılından bu yana, eğitim bilimleri alanında bilimsel bilginin yaygınlaşması çabasını sürdürmektedir.
Gazi Üniversitesi elinde bulundurduğu iletişim gücünü hiçbir çıkar gözetmeden kullanmak ve hedef kitlesini doğru yönlendirmekle yükümlüdür. Gazi Üniversitesi, derginin web sayfasında derginin açık, elektronik ve ücretsiz erişimini sağlar.
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu’nun Sorumlulukları
• Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi'ne başvurusu yapılan her makaleden, başvuru sürecinden yayınlanma sürecine kadar tüm süreçlerden Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu sorumludur. Bu sorumluluk, dergiyle ilgili konularda verilen kararlarda bilimsel yöntemin uygulanmasını gerektirir. Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır; editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
• Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, Dergiyi sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini yükseltmeye çaba gösterir.
• Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu; yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar.
• Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi'nde yayınlanmış makale yazar(lar)ının telif hakkını korur.
• Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, makale ve dergi yayın sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla ilgili önlemleri almada sorumludur.
• Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini içeren bir “Yazar Rehberi” hazırlar ve gerektiğinde günceller.
• Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, her makalenin kayıtlarını ve dergiyle ilgili yazışmaları elektronik olarak saklar.
Editörler ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları
• Editörler; hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya, gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterir.
• Editörler, yazar(lar)ın cinsiyeti, dini veya politik inancı, etnik veya coğrafi kökeni nedeniyle ayrım yapmaksızın görevlerini yerine getirir, dengeli, objektif ve adil bir şekilde hareket eder.
• Editörler, makalelerin yayınlanmasına karar verirken makalelerin özgün olmasına, bilimsel alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterir.
• Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerliği ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde bulundurur.
• Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlar.
• Editörler, makaleleri alan editörlerine, uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını destekler.
• Alan editörleri, makaleleri hakemlere, uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler. Alan editörleri, her makale için, farklı kurumlardan olmasına özen göstererek en az iki hakem atar. Bu hakemlerden en fazla biri makale için ret kararı verdiği takdirde üçüncü hakem ataması yapar.
• Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için alan editörleri, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alır.
• Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olur.
• Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engeller.
• Editörler, yazar(lar)ın ifade özgürlüğünü destekler.
• Editörler, yayın sürecinde görev alan üyelerle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenler.
• Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korur.
• Editörler; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterir, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemser, etik kurul kararı gerektiren görgül makalelerin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı olmadığında makaleyi reddederler.
• Editörler; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alır. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
• Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlar.
• Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunur. Ayrıca yayınlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alır; özgünlük-benzerlik denetimini yapar.
• Editörler, Dergide yayınlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alır, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanır.
• Editörler, makalelerde gönderim ve kabul tarihlerini yayınlar.
• Editörler olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundurur.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin de yazar(lar)ı tanımadıkları çift taraflı kör hakemlik ilkesini uygular. Hakemler yazar(lar) ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
• Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri bilimsel ve etik kurallara uygun şekilde değerlendirmeli, kimliğini açığa çıkaracak herhangi bir bilgi vermekten kaçınmalıdır.
• Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.
Yazarların Etik Sorumlulukları
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi'ne makale başvurusu yapan yazar(lar)ın etik sorumlulukları:
• Yazar(lar), başka yerde yayınladıkları ya da yayınlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini veya aynı anda birden fazla makalesini Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi'ne göndermemeli ve bu kuralları kabul ettiklerini dergiye ait Telif Hakkı Devir Formu’nu doldurarak bildirmelidir.
• Yazar(lar), Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi'ne özgün makale göndermelidir.
• Makale yazarın lisansüstü tezinden ya da bir projeden üretildiyse, yazar(lar) bunu makalede dipnot olarak belirtmelidir.
• Makalenin bir kısmı ya da tamamı herhangi bir bilimsel sempozyumda/kongrede sunulmuş ise yazar(lar) bunu makalede dipnot olarak belirtmelidir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde atıf yapmalıdır.
• Yazar(lar), makalelerindeki benzerlik oranını tespit etmeli, %20 sınırını aşmadığı takdirde dergiye göndermelidir.
• Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı; yayınlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma veya yazar ekleme önerilmemelidir. Eş yazarların makalelerdeki katkı oranı, makale sonunda beyan edilmelidir.
• Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili varsa çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmeli, makale sonunda bu bilgiye yer vermelidir.
• Makale sonunda varsa Destek ve Teşekkür Beyanına yer verilmelidir.
• Yazar(lar), değerlendirme sürecinde kendilerinden makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri editörlere sunmalıdır.
• Yazar(lar), yayınlanan makalelerine ilişkin verileri 5 yıl süreyle saklamakla yükümlüdür.
• Yazar(lar)ın, değerlendirme aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayınlanmış makalesiyle ilgili bir hatayı fark ettiğinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren görgül araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısını aday makalenin ilk/son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
• Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın etik ilkelere uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir.
• Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk/son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.
Yayın Politikası
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, yılda iki kez (Haziran ve Aralık) elektronik ortamda yayınlanan, çift kör hakemlik sürecini gözeten, ulusal hakemli ve bilimsel bir dergidir. Derginin yayın dili Türkçe veya İngilizcedir.
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, bilimsel çalışmaların ilerletilebilmesi için bilgiye kolay ulaşılabilir olması gerektiğinin bilincinde bir dergi olarak, hakemli dergi literatürünün açık erişimli olması girişimini destekler ve yayınlanan tüm yazıları herkesin okuyabileceği ve indirebileceği çevrim içi bir ortamda ücretsiz olarak sunar. Bilimin ilerlemesinde bilgi paylaşımının rolü düşünüldüğünde, açık erişim, araştırmacılar ve okuyucular için büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple bu dergide yer alan makaleler, yazar(lar)ına ve orijinal kaynağa atıfta bulunulduğu sürece kullanılabilir. Yazar(lar)dan veya yayıncılardan izin alınması gerekmez.
Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi’ne gönderilen makaleler, şablonun, ek dosyaların ve benzerlik oranının uygunluğunun kontrol edildiği ön değerlendirme aşamasına alınır. Bu aşamadan geçen makalelere, konu alanına göre alan editörü atanır. Alan editörü, farklı kurumlardan olmak üzere konu alanına uygun iki hakem ataması gerçekleştirir. İki hakemden de “aynen kabul edilebilir” ya da “düzeltmelerden sonra yayınlanabilir” kararı çıktığı takdirde, makalenin kabul alması alan editörünün değerlendirmesi sonrası yapılır. Hakemler makaleyi revizyondan sonra tekrar görmek istediklerinde, yazar(lar) tarafından düzeltilmiş makale talep eden hakemlere ikinci tur değerlendirmesi olarak gönderilir. Tüm değerlendirme süreçleri sonunda iki hakemden de onay alan makale, alan editörü değerlendirmesinden sonra kabul edilir. Bir hakemin ret vermesi durumunda, alan editörü üçüncü bir hakem atar. Toplamda iki ret alan makale alan editörü tarafından reddedilir. Makale kabul onayı aldıktan sonra Türkçe ve İngilizce dil düzeltilerine gönderilir, kaynak kontrolleri gerçekleştirilir. Bu süreçler yazar(lar)la birlikte yürütülür. Yazar(lar) düzeltme sürecini gerçekleştirdikten sonra makalenin mizanpajı yapılır ve makale yazara son okumaya gönderilir. Yazardan yayın onayı alındıktan sonra makaleye sayfa numarası ile Dijital Nesne Kimlik Numarası (Digital Object Identifier, DOI) verilir ve makale sayıya atanmaya hazır duruma getirilir. Hangi makalelerin sonraki sayıda yayınlanacağı, derginin yoğunluğuna bağlı olarak ve makalelerin gönderim ve kabul tarihleri gözetilerek editör kurulu tarafından belirlenir. Makalelerin hangi sırada yayınlanacağı da makalelerin konu alanları ve türleri göz önünde bulundurularak editör kurulu tarafından belirlenir.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.