A LOCAL TASTE IN UZBEKISTAN: TASHKENT WEDDING PILAF (ÖZBEKİSTAN’DA YÖRESEL BİR LEZZET: TAŞKENT DÜĞÜN PİLAVI)
Öz
Özbekistan Cumhuriyeti topraklarında yüzyıllar boyunca çeşitli toplumlar yaşamışlar, bu toplumlar geçmişte çeşitli dini inanca sahip olmuşlar. Bölgenin İpek Yolu güzergahında yer almasının vermiş olduğu avantaj sayesinde komşu toplumların birbirleri ile olan etkileşimler kolaylaşmış ve bu sayede zengin bir kültür oluşmuştur. Zengin bir kültüre sahip olunması yemek kültürünü de olumlu şekilde etkilemiştir.
Özbek mutfağının sahip olduğu zengin yemek çeşitleri arasında vazgeçilmez olan Özbek pilavının bir türü olan Taşkent düğün pilavının kayıt altına alınması geçmişten günümüze ulaşmış olan yöresel bir lezzetin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve bu lezzetin gelecek nesillere ulaştırabilmesi amaçlanarak bir araştırma hazırlanmıştır.
Araştırma Özbekistan’ın başkenti Taşkent şehrindeki 5 aşçı ile telefon görüşmesi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda Taşkent düğün pilavı tarihçesi, yapımında kullanılan ekipmanlar ve malzemeler, içeriği tespit edilmiştir. Bu tespitler neticesinde Taşkent düğün pilavının reçete standartları belirlenmeye çalışılmış ve Taşkent pilavı hakkında somut veriler elde edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akın, G., Özkoçak, V., & Gültekin, T. (2015). Geçmişten günümüze geleneksel. Anadolu mutfak kültürünün gelişimi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 30, 33-51.
- Akman, M. & Mete, M. (1998). Türk ve dünya mutfakları. Konya: Selçuk Üniversitesi Basımevi.
- Arslan, P. (1997). Toplumun geleneksel yemek kültürünün değişimi- hızlı hazır yemek sistemine (fast food) geçiş. Türk mutfak kültürü üzerine araştırmalar (Hazırlayan Kamil Toygar) (ss. 139-146). Ankara: Takav Matbaası.
- Baykara, T. (2001). Türk tarihine bakışlar (1. baskı). Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
- Büyükşalvarcı, A., Şapcılar, M. C. ve Yılmaz G. (2016). Yöresel yemeklerin turizm işletmelerinde kullanılma durumu: Konya örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(4), s. 160.
- Erkoyuncu, N. (2004). Orta Asya Türk Mutfak Kültürü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Anabilim Dalı, Beslenme Eğitimi Bölümü. Konya.
- Ganiyev, H. (2015). Ensiklopediya Uzbekskoy Kuhni. Moskova: Eksmo Yayınları.
- Guinness (2017). https://www.guinnessworldrecords.com/world-records/483487-largest-serving-of-plov . Erişim tarihi: 20.06.2022.
- Güldemir, O. (2014). Orta Asya’dan Cumhuriyet Dönemine Türk Mutfağındaki Yemeklerin Değişimi: Yazılı Kaynaklar Üzerinden Bir Değerlendirme, VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 346-358.
- Halıcı, N. (2015). Türk mutfağı. İstanbul: Oğlak Yayınları.
- İnce, C., & Samatova, G. (2022). Orta Asya Mutfak Kültürünün Anadolu’ya Etkisi (Kırgız Mutfağına Sosyolojik Bir Yaklaşım). A. Cihan (Dü.) içinde, Türkiye'nin Mutfak Sosyolojisi (s. 589-601). Akademik Kitaplar.
- Mahmudov, K. (1977). Özbek Taamları. Taşkent: Özbekistan Neşriyatı.
- Mahmudov, K. (1989). Plovı Na Lyuboy Vkus. Taşkent: Mohnat Neşriyatı.
- Maltseva, R. (2019). Palov oş. En lezzetli Özbek Pilavını Pişirmek. https://blog.comfy.ua/palov-osh-gotovim-samyjj-vkusnyjj-uzbekskijj-plov/. Erişim tarihi: 23.06.2022.
- Sağır, A. (2012). Bir Yemek Sosyolojisi Denemesi Örneği Olarak Tokat Mutfağı, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 2675-2695.
- Sarıışık, M. (Editör). (2013). Uluslararası Gastronomi, Detay Yayıncılık, Ankara.
- UNESCO (2016). https://ich.unesco.org/en/RL/palov-culture-and-tradition-01166
- Nevin Halıcı, Türk Mutfağı; Oğlak Yayınları, İstanbul 2009 (s. 17-18).
- Wikipedi. (2006). Orta Asya. Haziran 24, 2022 tarihinde Vikipedi, Özgür Ansiklopedi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Orta_Asya adresinden alındı.
- Wikipedi. (2022). Özbek Mutfağı. Haziran 24, 2022 tarihinde Vikipedi, Özgür Ansiklopedi: https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96zbek_mutfa%C4%9F%C4%B1 adresinden alındı
Öz
Özbekistan Cumhuriyeti topraklarında yüzyıllar boyunca çeşitli toplumlar yaşamışlar, bu toplumlar geçmişte çeşitli dini inanca sahip olmuşlar. Bölgenin İpek Yolu güzergahında yer almasının vermiş olduğu avantaj sayesinde komşu toplumların birbirleri ile olan etkileşimler kolaylaşmış ve bu sayede zengin bir kültür oluşmuştur. Zengin bir kültüre sahip olunması yemek kültürünü de olumlu şekilde etkilemiştir.
Özbek mutfağının sahip olduğu zengin yemek çeşitleri arasında vazgeçilmez olan Özbek pilavının bir türü olan Taşkent düğün pilavının kayıt altına alınması geçmişten günümüze ulaşmış olan yöresel bir lezzetin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve bu lezzetin gelecek nesillere ulaştırabilmesi amaçlanarak bir araştırma hazırlanmıştır.
Araştırma Özbekistan’ın başkenti Taşkent şehrindeki 5 aşçı ile telefon görüşmesi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda Taşkent düğün pilavı tarihçesi, yapımında kullanılan ekipmanlar ve malzemeler, içeriği tespit edilmiştir. Bu tespitler neticesinde Taşkent düğün pilavının reçete standartları belirlenmeye çalışılmış ve Taşkent pilavı hakkında somut veriler elde edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akın, G., Özkoçak, V., & Gültekin, T. (2015). Geçmişten günümüze geleneksel. Anadolu mutfak kültürünün gelişimi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 30, 33-51.
- Akman, M. & Mete, M. (1998). Türk ve dünya mutfakları. Konya: Selçuk Üniversitesi Basımevi.
- Arslan, P. (1997). Toplumun geleneksel yemek kültürünün değişimi- hızlı hazır yemek sistemine (fast food) geçiş. Türk mutfak kültürü üzerine araştırmalar (Hazırlayan Kamil Toygar) (ss. 139-146). Ankara: Takav Matbaası.
- Baykara, T. (2001). Türk tarihine bakışlar (1. baskı). Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
- Büyükşalvarcı, A., Şapcılar, M. C. ve Yılmaz G. (2016). Yöresel yemeklerin turizm işletmelerinde kullanılma durumu: Konya örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(4), s. 160.
- Erkoyuncu, N. (2004). Orta Asya Türk Mutfak Kültürü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Anabilim Dalı, Beslenme Eğitimi Bölümü. Konya.
- Ganiyev, H. (2015). Ensiklopediya Uzbekskoy Kuhni. Moskova: Eksmo Yayınları.
- Guinness (2017). https://www.guinnessworldrecords.com/world-records/483487-largest-serving-of-plov . Erişim tarihi: 20.06.2022.
- Güldemir, O. (2014). Orta Asya’dan Cumhuriyet Dönemine Türk Mutfağındaki Yemeklerin Değişimi: Yazılı Kaynaklar Üzerinden Bir Değerlendirme, VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 346-358.
- Halıcı, N. (2015). Türk mutfağı. İstanbul: Oğlak Yayınları.
- İnce, C., & Samatova, G. (2022). Orta Asya Mutfak Kültürünün Anadolu’ya Etkisi (Kırgız Mutfağına Sosyolojik Bir Yaklaşım). A. Cihan (Dü.) içinde, Türkiye'nin Mutfak Sosyolojisi (s. 589-601). Akademik Kitaplar.
- Mahmudov, K. (1977). Özbek Taamları. Taşkent: Özbekistan Neşriyatı.
- Mahmudov, K. (1989). Plovı Na Lyuboy Vkus. Taşkent: Mohnat Neşriyatı.
- Maltseva, R. (2019). Palov oş. En lezzetli Özbek Pilavını Pişirmek. https://blog.comfy.ua/palov-osh-gotovim-samyjj-vkusnyjj-uzbekskijj-plov/. Erişim tarihi: 23.06.2022.
- Sağır, A. (2012). Bir Yemek Sosyolojisi Denemesi Örneği Olarak Tokat Mutfağı, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 2675-2695.
- Sarıışık, M. (Editör). (2013). Uluslararası Gastronomi, Detay Yayıncılık, Ankara.
- UNESCO (2016). https://ich.unesco.org/en/RL/palov-culture-and-tradition-01166
- Nevin Halıcı, Türk Mutfağı; Oğlak Yayınları, İstanbul 2009 (s. 17-18).
- Wikipedi. (2006). Orta Asya. Haziran 24, 2022 tarihinde Vikipedi, Özgür Ansiklopedi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Orta_Asya adresinden alındı.
- Wikipedi. (2022). Özbek Mutfağı. Haziran 24, 2022 tarihinde Vikipedi, Özgür Ansiklopedi: https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96zbek_mutfa%C4%9F%C4%B1 adresinden alındı
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Turizm (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Ekim 2022 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ekim 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Temmuz 2022 |
| Kabul Tarihi | 20 Ekim 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 6 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.