Sınıf İçi Ölçme ve Değerlendirme Faaliyetlerini Değerlendirme Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 3, 1409 - 1436, 30.12.2021

Fuat Elkonca , Mehmet Şata

Öz

Bu çalışmanın amacı, “sınıf içi ölçme ve değerlendirme faaliyetlerini değerlendirme” ölçeğini geliştirmek ve psikometrik özelliklerini belirlemektir. Araştırma var olan bir durumu ortaya çıkartmaya yönelik olduğundan nicel araştırma yaklaşımlarından tarama modeli ile yapılmıştır. Ölçeğin geliştirilmesi sürecinde alanyazın taraması yapılmış ve 56 maddeden oluşan bir taslak form hazırlanmıştır. Ölçme aracının kapsam geçerliği için uzman görüşleri alınmış ve altı maddenin yeterli kapsama sahip olmadığı belirlenip araştırma kapsamından çıkartılmıştır. Araştırmadaki katılımcılar çeşitli bölümlerde okuyan 400 öğretmen adayından oluşmaktadır. Geliştirilen ölçme aracından elde edilen ölçümlerin yapı geçerliğine kanıt sağlamak amacıyla açımlayıcı faktör analizi yapılmış olup üç faktör ve 40 maddeden oluşan bir ölçme aracı elde edilmiştir. Ölçme aracından elde edilen ölçümlerin güvenirliğine ilişkin kanıt için Cronbach alfa tabakalı Cronbach alfa ve McDonald (ω) katsayıları hesaplanmış ve güvenirliğin yüksek olduğu bulunmuştur. Ölçme aracının standart belirleme çalışması amacıyla iki aşamalı kümeleme analizi yapılmış düşük, orta ve yüksek olmak üzere üç küme belirlenmiştir. Sonuç olarak geliştirilen ölçme aracı kullanılarak elde edilen ölçme sonuçlarının güvenilir olduğu ve bu sonuçlara dayalı yapılan çıkarımların ise geçerli olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf içi ölçme ve değerlendirme, Uzaktan eğitim, Ölçek geliştirme, Güvenirlik, Geçerlik

Kaynakça

• Abell, S. K., & Siegel, M. A. (2011). Assessment literacy: What science teachers need to know and be able to do? In D. Corrigan, J. Dillon, & R. Gunstone (Eds.), The professional knowledge base of science teaching (pp. 205-221). The Netherlands: Springer.
• Ada, S., Suna, H. T., Elkonca, F., ve Karakaya, I. (2016). Views of academicians, school administrators, and teachers regarding the use of e-portfolios in transition from elementary education to secondary education. Educational Sciences: Theory & Practice, 16 (2). 375-397.
• Airasian, P. W.,& Russell, M. K. (2007). Classroom assessment: Concepts and applications (6th ed.). Boston: McGraw Hill.
• Akdağ, G. ve Ekmekçi, S. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin ölçme-değerlendirmeye ilişkin yeterlilik algıları ve görüşleri (Adıyaman ili örneği). X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. 27-30 Haziran 2012. Niğde.
• Aktaş, M., ve Alıcı, D. (2012). Eğitimde ölçme ve değerlendirme dersine yönelik tutum ölçeği’nin (EÖD-TÖ) geliştirilmesi. Journal of Qafqaz University, Philology and Pedagogy, 33, 66-73.
• American Federation of Teachers, National Council on Measurement in Education, & National Education Association (1990). Standards for teacher competence in educational assessment of students. Washington, DC: National Council on Measurement in Education.
• Arastaman, G., Yıldırım, K. ve Daşçı, E. (2015). Ölçme ve değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 219-228.
• Boud, D. (1995). Ensuring that assessment contributes to learning. Proceedings. International confrence on problem-based learning in higher education. University of Linköping. Sweden.
• Brookhart, S. M. (2011). Educational assessment knowledge and skills for teachers. Educational Measurement: issues and practice, 30(1), 3-12.
• Browne, M. W., & Cudeck, R. (1992). Alternative ways of assessing model fit. Sociological Methods & Research, 21(2), 230-258. https://doi.org/10.1177/0049124192021002005
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Costa, D. S., Mullan, B. A., Kothe, E. J., & Butow, P. (2010). A web-based formative assessment tool for Masters students: A pilot study. Computers & Education, 54(4), 1248-1253.
• Crocker, L., & Algina, J. (2006). Introduction to classical and modern test theory. Belmont: Wadsworth Pub Co.
• Çakan, M. (2004). Öğretmenlerin ölçme-değerlendirme uygulamaları ve yeterlik düzeyleri: İlk ve ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 99-114.
• Çalışkan, H. & Yazıcı, K. (2013). Ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin tutum düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 10(1), 398-415.
• Çelik, Z. ve Arslan, Y. (2012). Aday beden eğitimi öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme genel yeterlilik algılarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 223-232.
• Çoruhlu, T. S., Nas, S. E. ve Çepni, S. (2009). Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 122-141.
• Dinh DT., Fujinami T., & Huynh VN. (2019). Estimating the Optimal Number of Clusters in Categorical Data Clustering by Silhouette Coefficient. In: Chen J., Huynh V., Nguyen GN., Tang X. (eds) Knowledge and Systems Sciences. KSS 2019. Communications in Computer and Information Science, vol 1103. Springer, Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-15-1209-4_1
• Erdoğdu, M. Y. ve Kurt, F. (2012). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yeterlilik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 23-36.
• Erdoğdu, M. Y. (2010). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 11-13, November, Antalya.
• Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS. London: Sage Publications Ltd.
• Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 135-145.
• Gikandi, J. W., Morrow, D., & Davis, N. E. (2011). Online formative assessment in higher education: A review of the literature. Computers & Education, 57(4), 2333-2351.
• Gök, B. ve Şahin, A.E. (2009). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf öğretmenlerinin değerlendirme araçlarını çoklu kullanım ve yeterlik düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 34 (153), 127-143.
• Güler, N. ve Gelbal, S. (2010). Açık uçlu matematik sorularının güvenirliğinin klasik test kuramı ve genellenebilirik kuramına göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (2), 991-1019.
• Joint Committee for Standards on Educational Evaluation [JCSEE]. (2015). Classroom assessment standards: Practices for PK-12 teachers. Retrieved from http://www.jcsee.org/the-classroomassessment-standards-new-standards.
• Karal, H., Çebi, A. ve Pekşen, M. (2010). Student opinions about the period of measurement and evaluation in distance education: the difficulties. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 1597-1601.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, Z. ve Tan, Ş. (2014). New trends of measurement and assessment in distance education. Turkish Online Journal of Distance Education, 15(1), 206-217.
• Kear, K., Donelan, H., & Williams, J. (2014). Using wikis for online group projects: Student and tutor perspectives. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 15(4).
• Kilmen, S. ve Çıkrıkçı-Demirtaşlı, N. (2009). Sınıf öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme ilkelerini uygulama düzeylerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 27-54.
• Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel psychology, 28(4), 563-575. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1975.tb01393.x
• Marriott, P. (2009). Students’ evaluation of the use of online summative assessment on an undergraduate financial accounting module. British Journal of Educational Technology, 40, 237–254.
• MEB. (2006). Temel eğitime destek projesi “öğretmen eğitimi bileşeni” öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: Öğretmen yetiştirme ve geliştirme genel müdürlüğü. Erişim adresi: http://web.deu.edu.tr/ilyas/ftp/ogretmenlik_meslegi_genel_yeterlikleri_2006.pdf
• MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: Öğretmen yetiştirme ve geliştirme genel müdürlüğü. Erişim adresi: http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355 _YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
• Nartgün, Z. (2008). Öğretmen adayları için ölçme ve değerlendirme genel yeterlilik algısı ölçeği: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 85-94.
• Özdemir, S. M. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme araçlarına ilişkin yeterlikleri ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4),787-816.
• Özsevgeç, T. ve Çepni, S. (2006). Relation between science teachers’ assessment tools and students’ cognitive development, Educational Research and Reviews, 1 (7), 222-226.
• Rundle, N. (2016). Guidelines for good assessment practice (3rd ed.). Hobart, Tasmania, Australia: Tasmanian Institute of Learning and Teaching, University of Tasmania. Retrieved from https://www.teaching-learning.utas.edu.au/__data/assets/pdf_file/0004/158674/Good-Assessment-Practice.pdf.
• Salvucci, S., Walter, E., Conley, V., Fink, S., & Saba, M. (1997). Measurement Error Studies at the National Center for Education Statistics. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED410313.pdf
• Shepard, L. A. (2005). Linking formative assessment to scaffolding. Educational Leadership, 63(3), 66-70.
• Smith, L., & Southerland, S. A. (2007). Reforming practice or modifying reforms? Elementary teachers’ response to the tools of reform. Journal of Research in Science Teaching, 44(3), 396-423.
• Struyven, K., Dochy, F., & Janssens, S. (2005). Students’ perceptions about evaluation and assessment in higher education: A review. Assessment & Evaluation in Higher Education, 30(4), 325-341.
• Şata, M. (2016). Türk eğitim sistemi’nde sınıf içi ile geniş ölçekli ölçme ve değerlendirmeye genel bir bakış. Current Research in Education, 2(1), 53-60.
• Şata, M. ve Karakaya, İ. (2020). Investigation of the use of electronic portfolios in the determination of student achievement in higher education using the many-facet rasch measurement model. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 15(1), 7-21.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Terzis, V., Moridis, C. N., & Economides, A. A. (2012). The effect of emotional feedback on behavioral intention to use computer based assessment. Computers & Education, 59(2), 710-721.
• White, E. (2009). Are you assessment literate? Some fundamental questions regarding effective classroom-based assessment. OnCUE journal, 3(1), 3-25.
• Wilson, F. R., Pan, W., & Schumsky, D. A. (2012). Recalculation of the critical values for Lawshe’s content validity ratio. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 45(3), 197-210.
• Xu, Y., & Brown, G. T. (2016). Teacher assessment literacy in practice: A reconceptualization. Teaching and Teacher Education, 58, 149-162.
• Yaşar, M. (2014). Eğitimde ölçme ve değerlendirme dersine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 259-279.
• Yaşar, M. D. (2017). Prospective science teachers’' perception related to formative assessment approaches in Turkey. Journal of Education and Training Studies, 5(4), 29-43.