Lisansüstü Eğitimin Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Mesleki Gelişimlerine Katkısı

Yıl 2022, Cilt: 42 Sayı: 2, 1409 - 1442, 29.08.2022

Hasan Gökçe , Zeliha Gökçe , Nagehan Demir , Oktay Bektaş

https://doi.org/10.17152/gefad.997624

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı lisansüstü eğitimin mesleki gelişime katkısı hakkında fen bilimleri
öğretmenlerinin görüşlerini ortaya koymaktır. Bu araştırma, nitel araştırma yönteminin
fenomenoloji deseniyle yürütülmüştür. Katılımcıların belirlenmesinde maksimum çeşitlilik ve
ölçüt örnekleme yöntemleri kullanılmıştır. Bu doğrultuda araştırma, 2020-2021 eğitim öğretim
yılında Kayseri ilinde devlet ortaokullarında görev yapan lisansüstü öğrenim görmekte
olan/gören sekiz fen bilimleri öğretmeni ile yürütülmüştür. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme
ile toplanmıştır. Araştırma kapsamında geçerlik ve güvenirliğe dair uzman görüşlerinin alınması,
görüşmelerin kayıt altına alınması, katılımcı ifadelerinin doğrudan verilmesi gibi önlemler
alınmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Görüşmedeki ses kayıtları transkript
edilerek nitel araştırma alanında bir uzmanın görüşleri de alınarak kod, kategori ve temalar
belirlenmiştir. Bulgular bölümünde katılımcılara ilişkin doğrudan alıntılar yer almaktadır.
Araştırmacılar öğretmenlerin lisansüstü eğitim almaları gerektiği ve lisansüstü eğitimdeki
derslerin ve yapılan bilimsel çalışmaların meslek hayatına katkı sağladığı sonucuna
ulaşmışlardır. Ayrıca lisansüstü eğitimin verimliliğini artırmak adına MEB teşvikleri ile zorunlu
ve seçmeli derslerde düzenlemelerin yapılması gerektiği, yabancı dil ve alan derslerinin
eklenmesi gerektiği gibi sonuçlara da ulaşılmıştır. İlave olarak, öğretmenlerin lisansüstü eğitimde
dokümanlara ulaşma, araştırma izni alma, maddi durumun yetersizliği gibi zorluklarla
karşılaştıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlardan yola çıkılarak, araştırmacılar lisansüstü eğitimi geliştirmek için MEB ve üniversitelerin işbirliği içinde çalışmaları, alanında uzman
kişilerce teknolojik derslerin verilmesi ve ders saatlerinin düzenlenmesi gibi öneriler
vermişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Lisansüstü eğitim, Fen bilimleri öğretmenleri, Nitel araştırma, Fenomenoloji.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Contribution of Graduate Education to the Professional Development of Science Teachers

Öz

The aim of this study is to reveal the views of science teachers about the contribution of graduate
education to professional development. This research was conducted with the phenomenology of
qualitative research method. Maximum diversity and criterion sampling were used in determining
the participants. Accordingly, the study was conducted with eight science teachers who are in
postgraduate education working in public secondary schools in Kayseri province in the 2020-
2021 academic year. The data were collected through a semi-structured interview. Within the
scope of the research, measures such as taking expert opinions on validity and reliability,
recording the interviews, and giving the participant statements directly were taken. Content
analysis was used in the analysis of the data. The audio recordings of the interview were
transcribed and the codes, categories, and themes were determined by taking the opinions of an
expert in qualitative research. The findings section includes direct quotations about the
participants. The researchers concluded that teachers should receive postgraduate education and
that the courses and scientific studies in postgraduate education contribute to their professional
life. Moreover, researchers concluded that regulations should be made in compulsory and
elective courses, foreign language and science-specific courses should be added with the
incentives of the Ministry of Education in order to increase the efficiency of graduate education.
In addition, the researchers concluded that teachers faced difficulties such as accessing
documents, obtaining research permission, and insufficient financial situation in graduate
education. Based on these results, the researchers gave suggestions such as working in
cooperation with the Ministry of National Education and universities in order to improve
postgraduate education, giving technological lessons by experts in the field and arranging class
hours.

Anahtar Kelimeler

Graduate education, Science teachers, Qualitative research, Phenomenology

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Alabaş, R., Kamer, S. T. ve Polat, Ü. (2012). Öğretmenlerin kariyer gelişimlerinde lisansüstü eğitim: tercih sebepleri ve süreçte karşılaştıkları sorunlar. E-International Journal of Educational Research, 3(4), 89-107.
• Alhas, A. (2006). Lisansüstü eğitim yapmakta olan Milli Eğitim Bakanlığı öğretmenlerinin lisansüstü eğitime bakış açıları (Ankara İli örneği). Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Akay Tahmaz, S. (2019). Lisansüstü eğitim alan öğretmenlere ilişkin yönetici tutumları. Yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Denizli.
• Aküzüm, C. (2016). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin eğitim yönetimi programı bağlamında lisansüstü eğitime bakış açılarının incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, (67), 85-108.
• Aktan, O. (2020). Öğretmenlerin kariyer gelişimi açısından lisansüstü eğitimin değerlendirilmesi. Journal of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 10(3). 596-607. DOI: 10.5961/jhes.2020.419
• Aslan, C. (2010). Türkçe eğitimi programlarında lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin akademik özyeterliklerine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(19), 87-115.
• Aydemir, S. ve Çam, Ş. (2015). Lisansüstü öğrencilerinin lisansüstü eğitimi almaya ilişkin görüşleri. Turkish Journal of Education, 4(4), 4-16. DOI: 10.19128/turje.00354
• Bağlıbel, M. ve Arslan, M. C. (2014). Eğitim yönetimi, teftişi, planlaması ve ekonomisi tezsiz yüksek lisans programına ilişkin mezun görüşleri: Gaziantep Üniversitesi örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 1079-1095.
• Baş, G. (2013). öğretmenlerin lisansüstü eğitimden beklentileri: Nitel bir araştırma (Niğde İli örneği). Yükseköğretim Dergisi, 3(2) , 61-69.
• Başer, N., Narlı, S. ve Günhan, B. (2005). Öğretmenlerin lisansüstü eğitim almalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 129-135.
• Bayar, A. ve Çelenk, M. (2019). Sınıf öğretmenlerinin lisansüstü eğitimine ilişkin görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 225-237.
• Berkant, H. G. ve Baysal, S. (2017). The implementation of graduate education to professional performance: Teachers’ perspectives. European Journal of Education Studies, (8), 148-168.
• Bertram, C., Mthiyane, N. ve Mukeredzi, T. (2013). ‘It will make me a real teacher’: Learning experiences of part time PGCE students in South Africa. International Journal of Educational Development, 33(5), 448-456. DOI: 10.1016/j.ijedudev.2012.10.001
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, S. M. (2011). Doctoral persistence and doctoral program completion among nurses. Nursing Forum, 46(2), 64-70. DOI: 10.1111/j.1744-6198.2011.00212.x
• Di̇lci̇, T. (2019). Eğitim bilimleri örnekleminde lisansüstü eğitimin niteliksel boyutuna ilişkin görüşler (nitel bir çalışma). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 159-179. DOI: 10.18069/firatsbed.538667
• Golde, C. M. ve Dore, T. M. (2001). At cross purposes: What the experiences of today's doctoral students reveal about doctoral education. (ERIC Document Reproduction Service No. ED450628).
• Öztürk, F. G. ve Dinç, H. (2016). Lisansüstü eğitim alan müzik öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar. İdil ve Sanat Dergisi, 5(21), 505-520.
• Güven, İ, ve Tunç, B. (2007). Lisansüstü öğrencilerinin akademik sorunları (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Örneği). Millî Eğitim, 173, 157-172.
• Horn, A. S. ve Jang, S. T. (2017). The Impact of Graduate Education on Teacher Effectiveness: Does a Master's Degree Matter? MHEC Research Brief. Midwestern Higher Education Compact.
• İlhan, M., Öner Sünkür, M. ve Yılmaz, F. (2012). İlköğretim öğretmen adaylarının lisansüstü eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi (Dicle Üniversitesi örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 22-42.
• İlter, İ. (2020). Öğretmenlerin lisansüstü eğitime katılımını teşvik eden etmenler ve bu eğitim sürecinde karşılaştıkları engeller. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 26(4), 905-944. DOI: 10.14527/kuey.2020.020.
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları: Nicel, nitel ve karma yaklaşımlar. (Çev. Ed. SB DEMİR). Ankara: Eğiten Kitap.
• Kahraman, Ü. ve Tok, T. (2016). Eğitim yönetimi denetimi planlaması ve ekonomisi lisansüstü öğrencilerinin aldıkları eğitim hakkındaki görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 147-164.
• Kara, F. (2008). Matematik öğretmenlerinin lisansüstü eğitim deneyimleri ve okul yaşantılarına yansımaları. Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Karakütük, K. (2000). Öğretmenlerin lisansüstü öğretimi konusunda yönetici ve öğretmenlerin görüşleri. DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 193-209.
• Karaman, S. ve Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: Sorunlar ve çözüm önerileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 94-114.
• Kıral, E. ve Altun, B. (2015). Expectations of students in the educational administration, supervision, planning and economics master’s program without thesis and their opinions regarding the satisfaction of their expectations. The Anthropologist, 21(3), 512-521. DOI: 10.1080/09720073.2015.11891841
• Koşar, D., Er, E. ve Kılınç, A. (2020). Yüksek lisans yapmak: eğitim yönetimi öğrencilerinin lisansüstü eğitim yapma nedenlerine ilişkin nitel bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (53), 370-392. DOI: 10.21764/maeuefd.581698
• Lindley, J. ve Machin, S. (2013). The postgraduate premium: revisiting trends in social mobility and educational inequalities in Britain and America. London: The Sutton Trust.
• MEB (2017). Öğretmen strateji belgesi 2017-2023. Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_06/09140719_Strateji_Belgesi_Resmi_Gazete_sonrasY_ilan.pdf adresinden erişilmiştir. Erişim Tarihi: 15.03.2021.
• MEB (2018). 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden erişilmiştir. Erişim Tarihi: 15.03.2021.
• MEB (2020). Millî Eğitim Bakanlığı öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20694&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 adresinden erişilmiştir. Erişim Tarihi: 15.03.2021.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2015). Genişletilmiş bir kaynak kitap: nitel veri analizi (Çev. Ed: Sadegül Akbaba Altun - Ali Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
• Nayır, F. (2011). Eğitim bilimleri alanında lisansüstü öğrenim görmekte olan müfettiş, okul yöneticisi ve öğretmenlerin sorunları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(2), 199-222. DOI: 10.1501/Egifak_0000001230
• Oluk, S. ve Çolak, F. (2005). Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda öğretmen olarak çalışan lisansüstü öğrencilerinin karşılaştıkları bazı sorunlar. DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 141-144.
• Patton. M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Sahlberg, P. (2015). Finnish lessons 2.0: What can the world learn from educational change in Finland? (2nd ed.). New York, NY: Teachers College Press.
• Serin, H. ve Ergin Kocatürk, H. (2019). Eğitim yönetimi yüksek lisans öğrencilerinin eğitim sürecine dair deneyimleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 495-513.
• Thomas, L. (2017). The masters in teaching and learning: lessons to be learnt and key stakeholder perceptions. Teacher Education Advancement Network Journal (TEAN), 9(1), 45-55.
• Turhan, M. ve Yaraş, Z. (2013). Lisansüstü programların öğretmen, yönetici ve denetmenlerin mesleki gelişimine katkısı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Varhegyi, M.M. ve Jepsen, D.M. (2009, December).Undergraduate student aspirations, awareness and knowledge of postgraduate study options: A crossinstitutional examination. Paper presented at the 23rd Annual Australian and New Zealand Academy of Management Conference, Melbourne, Australia.
• Wakeling, P. (2009). Social class and access to postgraduate education in the UK: A sociological analysis. Doctoral thesis. University of Manchester.
• Wilkinson, D. (2005). The essential guide to postgraduate study. London: Sage.
• YÖK (2016). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği, 20 Nisan 2016 tarih ve 29690 sayılı Resmî Gazete.