TEKİRDAĞ'DA SATIŞA SUNULAN IHLAMUR (Tilia spp.) ve KUŞBURNU (Rosa canina) ÖRNEKLERİNDE AFLATOKSİNLERİN VARLIĞININ ARAŞTIRILMASI

Yıl 2017, Cilt: 42 Sayı: 3, 287 - 296, 02.03.2017

Nuray Can Can Serap Duraklı Velioğlu

Öz

Bu çalışmada, Tekirdağ ili ve
ilçelerindeki farklı satış noktalarından temin edilen 15 adet ıhlamur ve 15
adet kuşburnu örneğinde, aflatoksin B₁ (AFB₁), B₂
(AFB₂), G₁ (AFG₁) ve G₂ (AFG₂)
varlığı HPLC yöntemi ile araştırılmıştır. Ayrıca, örneklerde nem, su aktivitesi
(a_w) tayini, toplam mezofilik aerobik bakteri ve toplam maya küf
sayımı da yapılmıştır. Aflatoksin analizi sonucunda, ıhlamur örneklerinden
birinde 0.158 µg/kg AFG₁ ve 0.168 µg/kg AFG₂, bir
diğerinde ise 0.162 µg/kg AFG₂ bulunmuş, örneklerdeki aflatoksin
miktarlarının yasal limitlerin altında olduğu belirlenmiştir. Diğer ıhlamur ve
kuşburnu örneklerinde ise, düzeyi tayin limitinin (AFB₁, AFB₂,
AFG₁ ve AFG₂ için sırasıyla 0.155, 0.168, 0.156, 0.162
µg/kg) altında olmakla birlikte, incelenen aflatoksinlerden en az biri tespit
edilmiştir. Bu çalışmada incelenen örneklerde düşük düzeyde de olsa
aflatoksinlerin tespit edilmesi, özellikle hassas tüketici grupları tarafından bitki
çayı olarak tüketilebilen ıhlamur ve kuşburnu gibi ürünlerde aflatoksinlerin
bulunabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Aflatoksinler, ıhlamur, kuşburnu, mikotoksin

DETERMINATION OF AFLATOXINS in LINDEN (Tilia spp.) and ROSEHIP (Rosa canina) SAMPLES SOLD in TEKİRDAĞ PROVINCE

Öz

Aflatoxin B₁
(AFB₁), B₂ (AFB₂), G₁ (AFG₁)
and G₂ (AFG₂) contents of 15 linden and 15 rosehip
provided from supermarkets, herbalists and bazaars in Tekirdağ province were
investigated using HPLC method. Samples were also assayed for moisture, water
activity (a_w) total mesophilic aerobic bacteria (TMAB) and total
yeast and mould counts. One of the linden samples was determined to contain AFG₁
and AFG₂ at levels of 0.158 µg/kg and 0.168 µg/kg,
respectively. AFG₂ content of another linden sample was determined
to be 0.162 µg/kg. Aflatoxin levels of these samples were lower than the
maximum permissible levels. The rest of the samples were determined to be
contaminated with at least one of the four aflatoxins with levels below LOQ
(0.155; 0.168; 0.156; 0.162 µg/kg for AFB₁, AFB₂, AFG₁,
AFG₂, respectively). The existence of aflatoxins in the samples even
in low levels shows that plant materials such as linden and rosehip consumed as
herbal tea by sensitive consumer groups may contain aflatoxins.

Anahtar Kelimeler

Aflatoxins, linden, rosehip, mycotoxin

Kaynakça

• Sezik E. 2011. Bitkilerin Dünyası: Dostlar. Klinik Toksikoloji Derneği 16. Kongresi, 18-21 Mayıs, Kayseri, Türkiye, 28.
• Žegarac JP, Šamec D, Piljac A. 2013. Herbal Teas: A Focus on Antioxidant Properties. In: Tea in Health and Disease Prevention, Preedy VR. (ed), Academic Press, UK, pp. 129-140.
• Ivanova D, Gerova D, Chervenkov T, Yankova T. 2005. Polyphenols and Antioxidant Capasitiy of Bulgarian Medicinal Plants. J Ethnopharmacol, 96: 145-150.
• Tschiggerl C, Bucar F. 2012. The Volatile Fraction of Herbal Teas. Phytochem Rev, 11: 245-254.
• Polat R, Selvi S, Çakılcıoğlu U, Açar M. 2012. Bingöl Semt Pazarlarında Satılan Yabani Bitkilerin Etnobotanik Açıdan İncelenmesi. Bio Divers Conserv, 5 (3): 155-161.
• Fidan MS, Öz A, Adanur H, Turan B. 2013. Gümüşhane Yöresinde Yetişen Bazı Önemli Odun Dışı Orman Ürünleri ve Kullanım Miktarları. Gümüşhane Univ J Sci Tech Inst, 3 (2): 40-48.
• Ulusoy A, Şeker M. 2013. Türkiye’de Değişen Çay Tüketim Alışkanlıkları Projesi. Trabzon Ticaret Borsası, Türkiye, 64 s.
• Martins HM, Martins ML, Dias MI, Bernardo F. 2001. Evaluation of Microbiological Quality of Medicinal Plants Used in Natural Infusions. Int J Food Microbiol, 68: 149-153.
• Vitullo M, Ripabelli G, Fanelli I, Tamburro M, Delfine S, Sammarco ML. 2011. Microbiological and Toxicological Quality of Dried Herbs. Lett Appl Microbiol, 52: 573-580.
• Araújo MGF, Bauab TM. 2012. Microbial Quality of Medicinal Plant Materials. Latest Research into Quality Control, Akyar I (ed), InTech, pp. 67-81.