TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN OKUMA ALIŞKANLIĞI KAZANDIRMAYA YÖNELİK ALTERNATİF UYGULAMALARI

Yıl 2018, Cilt: 2018 Sayı: 10, 1 - 17, 19.04.2018

Sedat Maden , Aslı Maden

Öz

Okuma alışkanlığı bireyin kendini
geliştirmesi için ne kadar önemli ise toplumun gelişmesi için de aynı derecede
önem arz eder. Bu nedenle gelişmiş ülkeler okuma eğitimine, okumanın bir yaşam
biçimine dönüştürülmesine ve alışkanlık hâlinde kazandırılmasına çok fazla
değer verirler. Bahsedilen gerekçelerden hareketle, araştırmada Türkçe
öğretmenlerinin okuma alışkanlığı kazandırmaya yönelik gerçekleştirdikleri
alternatif uygulamaların tespit edilmesi amaçlanmaktadır.

Araştırma, nitel araştırma desenine göre yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu
Giresun, Gümüşhane ve Samsun illerinde görev yapan 70 Türkçe öğretmeni
oluşturmuştur. Türkçe öğretmenlerinin okuma alışkanlığı ile ilgili gerçekleştirdikleri
alternatif uygulamaları belirlemek için görüşme tekniği kullanılmıştır.
Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanmış olan görüşme formu
aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler üzerinde, cevapların niteliğine
göre, betimsel ve içerik analizi bir arada kullanılmıştır. Araştırma sonucunda,
Türkçe öğretmenlerinin öğrencilerine okuma alışkanlığı
kazandırma konusunda farklı alternatif uygulamalara başvurduğu tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okuma alışkanlığı, Türkçe öğretmeni, alternatif uygulamalar

Kaynakça

• ACIYAN, A. A. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ve akademik başarı düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.
• AKYOL, H. (2006). Türkçe Öğretimi Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• AKYOL, H. (2007). “Okuma”, İlköğretimde Türkçe Öğretimi (Ed.AKırkkılıç-H.Akyol) içinde (15-48). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• ARICI, A. F. (2015). Türkçe öğretmenleri / öğretmen adayları ne okumalı? -Bir “okuma listesi” önerisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Hacettepe University Journal of Education], 30(3), 1-15.
• BACCUS, A.A. (2004). Urban fourth and fifth grade teachers’ readıng attitudes and efficacy beliefs: relationships to reading ınstruction and to students’ reading attitudes and efficacy beliefs. United States: Degree of Doctor of Philosophy.
• BİRCAN, İ. ve TEKİN, M. (1989). Türkiye’de okuma alışkanlığının azalma sorunu ve çözüm yolları. A.Ü. Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(1), 393-410.
• ESGİN, A. ve KARADAĞ, Ö. (2000). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı. Popüler Bilim. Eylül, 19-23.
• FİRENGİZ, M. (1988). Türkçe eğitim ve öğretiminde önemli dört ilke. Türk Dilinin Öğretimi Toplantısı, Ankara.
• GLASSER, W. (1999). Başarısızlığın olmadığı okul. (Çev: Teksöz, K.) İstanbul: Beyaz Yayınları.
• GÖMLEKSİZ, M. N. ve TELO, A. (2003). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı (Fırat üniversitesi eğitim fakültesi örneği). I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, 15-17 Mayıs 2003. Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
• KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI (2011). Türkiye Okuma Kültürü Haritası. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (MEB)(2004). 100 Temel Eser genelgesi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları
• MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (MEB)(2010). Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2009 Ulusal Ön Raporu. Ankara: MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (MEB)(2016). Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2015 Ulusal Raporu. Ankara: MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (MEB) (2017). Türkçe Dersi Öğretim Programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları
• MYETTE, S. (2006). Finding a great read: book selection strategies for sixth grade silent reading an abstract. United States: Master of Arts in Education, Pacific Lutheran University.
• PISA Türkiye (2017). Pisa nedir?. http://pisa.meb.gov.tr/?page_id=18 adresinden 12.01.2018 tarihinde erişilmiştir.
• SAMUR İNCE, Ö. (2014). Türkiye’deki ve Dünya’daki çalışmaların tanıklığında “okuma kültürü”. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 11(22), 157-188.
• SANACORE, J. (2000). Promoting the lifetime reading habit in middle school students. Clearing House, 73(3),157-162.
• SANGKAEO, S. (1999). Reading habit promotion in ASEAN libraries. 65. IFLA Council and General Conference. 20-28 August, Bangkok, Tayland. https://archive.ifla.org/IV/ifla65/papers/091-114e.htm (Erişim Tarihi: 04.05.2017).
• ÜLPER, H. (2011) Öğrencilerin okumaya isteklendirici etmenlerle karşılaşma durumu: öğretmen, aile, arkadaş ve kitap boyutları üzerinden bir araştırma. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 221-238.
• YAMAN H. ve SÜĞÜMLÜ Ü. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin ders dışı kitap okuma alışkanlıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi 18(1), 291-306.
• YAVUZER, H. (2012). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• YILMAZ, B. (2012). Okuma alışkanlığının okuma başarısına etkisi: Ankara Keçiören Atapark İlköğretim Okulu öğrencileri üzerine bir araştırma. Prof.Dr. K. Gülbün Baydur'a Armağan içinde (s. 209-218). Ankara: Hacettepe Üniversitesi. http://www.bby.hacettepe.edu.tr/yayinlar/dosyalar/Y%C4%B1lmaz.pdf -(Erişim Tarihi: 05.05.2017)