A STUDY ON THE COUSINE, TRADITIONS AND LANGUAGE OF LAZ COMMUNITY LIVING IN THE EASTERN BLACK SEA REGION

Yıl 2020, Sayı: 45, 129 - 142, 03.03.2020

Dilek Çoşan , Yılmaz Seçim

https://doi.org/10.17498/kdeniz.658023

Cited By: 5

Öz

ABSTRACT

Ethnic
variety is a sign of a community’s difference and cultural richness. Turkey
hosts many different ethnic communities, who have made significant
contributions to its cultural richness. Laz community is an important oen of
such communities. This study has been carried out in order to shed light upon
the cuisine, language and culture of this community. The main aim here is to
record and maintain the cultural elements about this community, which is about
to be forgotten. The sources of the study is comprised of eight persons, of Laz
origin, living in Trabzon, Rize and Artvin provinces. Special attention is paid
in order to do the study with people, who are not degeneretad, still
maintaining their culture and ethnic characteristics. Therefore, we attempted
to find people who still speak the Laz language, and celebrate the special days
of the culture. In the collection of data, semi-formal interview technique was
used. During the interview, questions about their language, local cuisine and
culture were asked. Some questions were generated depending on the answers they
gave. The data collected from the interview were recorded. Asa result of the
study, it was understood that they still have a wide variety of foods, which
they keep on making at home, and various cultural paractices. It is also
discovered that their cuisine practices have influenced the general cuisine of
Black Sea region to a large extent. Yet, the number of studies carried out
about this community is very small, which has limited the wscope of this study.

Anahtar Kelimeler

Ethnic Cuisine, Black Sea Cuisine Culture, Culture, Laz, Laz Cuisine Culture

ЯЗЫК, ТРАДИЦИЙ И КУХЯ ЛАЗОВ ИЗ ВОСТОЧНО-ЧЕРНОМОРСКОГО РЕГИОНА ТУРЦИИ

Öz

Этническое
разнообразие является богатством общества. Турецкое
общество состоит из разных этнических элементов. Надо отметить, что такой
этнический расклад привело турецкое общество к нынешним достижениям. Одним из
этнических групп турецкого общества являются лазы. В нижеследующей статье
рассматривается кухня лазских общин из черноморского побережья Турции. Было установлена, что этническая культура лазов находится под опасности
исчезновения. Наряду с исследованием кухни, ещё одной целю нашего исследование
стала фиксация элементов вышеуказанной культуры и его поддержка. Целевая группа
состояла из восьми человек лазского происхождения, уроженцев Ризе, Трабзона и
Артвин. Респонденты состояли из добровольцев и не были подвергнуты какой-либо
дегенерации. Все они по сей день являются продолжителями собственных народных
традиции и могут общаться на лазском. Для сбора данных был использован т.н.
полуформальный метод интервью.  В конце
интервью были заданы вопросы о традициях, лазском языке и кухне. В соответствии
полученных ответов были заданы разные вопросы для уточнения ответов. Данные интервью были
зафиксированы. В
результате исследования выяснилось, что ини богаты разными
традициями
и обычаями,
имеют множество видов пищи и большинство из них до сих пор
готовят
дома. Хорошо видно, что кулинарная культура лазов
вносит эффективный вклад в кулинарную культуру Черноморского
региона. Однако,
недостаток исследований по поводу лазского
общества создают своеобразную проблему
при составлении соответствующей литературы.

Anahtar Kelimeler

этническая кухня, Черноморская кухня, культура, лазы, Лазская кухня

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDE YAŞAYAN LAZ TOPLULUKLARININ DİLİ, GELENEKLERİ VE MUTFAK KÜLTÜRÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Etnik çeşitlilik toplumların zenginliğini ve farklılığını göstermektedir. Türkiye farklı pek çok etnik yapıyı bünyesinde bulundurmaktadır. Bu etnik yapılar kültürel anlamda Türkiye’nin önemli bir konuma gelmesini sağlamıştır. Türkiye’de yaşayan önemli etnik unsurlardan bir tanesi de Lazlardır. Bu çalışma Karadeniz bölgesinde yaşayan Lazların mutfak kültürü ve geleneklerini ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma sonucunda unutulma tehlikesi bulunan Laz etnik kültürünün kayıt altına alınması ve yaşatılabilmesi temel amaç olarak benimsenmiştir. Araştırmanın örneklemini Rize, Trabzon ve Artvin’de yaşayan ve Laz kökenli olan 8 kişi oluşturmaktadır. Görüşme yapılan kişilerin kesinlikle hiçbir dejenerasyona uğramamış hala kültürünü yaşayan ve gönüllü kişilerden oluşturulmasına dikkat edilmiştir. Bu nedenle hala lazca konuşabilen ve özel gün etkinliklerini devam ettiren kişilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Verilerin toplanmasında yarı biçimsel mülakat tekniği kullanılmıştır. Görüşme sonucunda kaynak kişilerin gelenekleri, Laz dili ve yöresel yemekleri hakkında sorular sorulmuştur. Sorulara verilen cevaplara göre farklı sorular sorulara derinlemesine analiz yapılmıştır. Görüşme sonucunda elde edilen veriler kayıt altına alınmıştır. Yapılan çalışma sonucunda farklı gelenek ve göreneklere sahip olmalarının yanı sıra pek çok yemek çeşitliliğine sahip oldukları ve büyük bir bölümünün hala evlerde yapılmaya devam edildiği görülmüştür. Laz mutfak kültürünün Karadeniz bölgesinde etkin olarak mutfak kültürüne katkıda bulunduğu net bir şekilde görülmektedir. Ancak Laz toplumun üzerine yapılan çalışmaların az olması literatür bilgi toplanmasında problem oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

Etnik mutfak, karadeniz mutfak kültürü, kültür, laz, laz mutfak kültürü

Kaynakça

• Aksamaz, A.İ.(1995). Lazlar. Erişim Tarihi: 05.11.2019, http://www.birikimdergisi.com/birikim-yazi/4980/lazlar#.XcF5lZIzbIU.
• Başaran, B. (2017). Gastronomi turizmi kapsamında Rize yöresel lezzetlerinin değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(3): 135-149.
• Bucaklişi, İ.A.(1999). Lazuri-Turkuli Nenapuna/ Lazca Türkçe sözlük. Akyüz Yayıncılık: İstanbul.
• Çoşan, D. ve Seçim, Y. (2019). Bartın mutfak kültürü içerisinde tatlıların yeri ve önemi üzerine nitel bir çalışma. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, (27): 279-292.
• Demirel, H. ve Ayyıldız, S. (2017). Mutfak kültürü ve değişimi; Giresun ili örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(4), 280-298.Gürsoy, Y. (2017). Giresun merkez yöresinde gastronomi turizmi üzerine genel bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10(51): 1296-1304.
• Hann, I.B. (2000). Doğu Karadeniz‟de efsane, tarih, kültür. İstanbul : Çivi yazıları Yayınları.
• Karahasan, A. (2013). Laz Kültüründe oyuna dair örüntüler: Fındıklı ilçesinde yapılan niteliksel çalışma, 2012-2013 (Yayınlanmamış Yüksek Lisans)..T.C. Maltepe Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü sosyoloji anabilim dalı, İstanbul.
• Kavaklı, N. (2015). Novus ortus: The awakening of Laz language in Turkey. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 4(16): 133-146.
• Kutscher, S. (2008). The language of the Laz in Turkey : Contact-induced change or gradual language loss ? Turkic Languages 12(1): 82-102.
• Lacroix, R. (2009). Laz relative clauses in a typological and areal perspective. Proceedings of Conference on Language Documentation and Linguistic Theory 2. London: SOAS.
• Saatcı, G. (2019). Coğrafi işaretli yiyeceklerin tanıtım unsuru olarak yöresel yemekler kapsamında değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (1), 358-374. DOI: 10.21325/jotags.2019.367.
• Sarı, İ. (2017). Dil Tarih ve Gelenekleriyle Lazlar: Anadolu'da, Laz terimi, Karadeniz bölgesinde yaşayan bütün grupları ifade eden ortak bir addır. Nokta Kitap.
• Tekin, Ö. A. (2014). Kaçkarlardan Karadeniz'e uzanan el: Rize. Standard Ekonomik ve Teknik Dergi, 621: 103-110.