Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi (KOUFBD), yazarlar ve okuyucular için tamamen ücretsiz bir dergidir. Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi (KOUFBD), yazarların, dergi editörlerinin, hakemlerin ve yayıncıların etik kuralları ve sorumlulukları için Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan kılavuzları ve politikaları takip etmektedir. Makale gönderimlerinde ve değerlendirme süreçlerinde, COPE tarafından yayımlanan editörler ve yazarlar için uluslararası standartlar dikkate alınmaktadır.

İnsan denekleri üzerinde yapılan klinik araştırmalar, insanlara uygulanan anket çalışmaları, hayvanlar kullanılarak yapılan araştırmalar, retrospektif konularla ilgili çalışmalar v.b. içerikli makalelerde, ilgili çalışma için etik kurul izni alınmış olması zorunludur. Onay veren etik kurulun ismi, onay tarihi ve numarası makalenin hem “Yöntem” bölümünde hem de son sayfasında belirtilmelidir. Yazarlara ait olmayan veya yazarların daha önce yayınladığı fotoğraf, şekil, tablo gibi materyallerin kullanılması durumunda telif hakkı sahiplerinden yazılı izin alınmalıdır.

Yazarların, dergimize makale hazırlarken COPE standartları ile birlikte YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ni de dikkate almaları gerekir. Buna göre yayıncının, editörlerin, hakemlerin ve yazarların görev ve etik sorumlulukları aşağıdaki gibidir:

Yayıncının ve Editör Kurulunun Etik Sorumlukları:
KOUFBD, gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur ve bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt etmektedir. Ekonomik ya da politik kazançları gözetmeksizin yayın sürecinde karar verici kişiler editörlerdir. KOUFBD, yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korumak zorundadır. Bu süreçte, editörlerin aşağıdaki etik sorumluluklara dikkat etmeleri gerekmektedir:
- Editörler, derginin tüm politikalarının belirlenmesinden ve bunların uygulanmasından sorumludur.
- Editörler, ön değerlendirme yaparak makalenin teknik ve bilimsel açıdan uygunluğuna bakmalıdır. Makale uygun değil ise editör tarafından direkt reddedilebilir. Makale düzeltmelerden sonra yazar tarafından dergi sistemine tekrar yüklenebilir.
- Editörler, gönderilen makale hakkında herhangi bir bilgiyi ilgili alan editörü, hakemler ve yazarlar ile yayıncı kurum dışında hiç kimseyle paylaşamaz. Editörler, gizlilik ilkesine uymalıdır.
- Editörler, olası çıkar çatışmalarını önlemek amacıyla mevcut beyanları değerlendirerek gerekli önlemleri almalıdır.
- Editörler, çalışmaların tarafsız değerlendirilmesi için hakem belirlerken, makaledeki çalışma konusu ile hakemlerin uzmanlık alanlarının uygunluğunu kontrol etmelidir.
- Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasından sorumludurlar; yazar ve hakemlerin bireysel verileri mutlaka korunmalıdır.
- Editörler, gönderi dosyalarının tamamını kontrol etmeli, makale dosyası dışındaki ek dosyaların eksiksiz olduğundan emin olmalı ve daha sonra hakem atamalarını gerçekleştirmelidir. Yazarlar, derginin istediği tüm ek beyan dosyalarını imzalı bir şekilde sisteme yüklemek zorundadır.

Hakemlerin Görev ve Etik Sorumlulukları:
KOUFBD’ne gönderilen tüm araştırma makaleleri, tek-kör hakemlik ilkesine göre değerlendirilmektedir. Hakemlerin, hakem değerlendirme formunda; makalenin derginin kapsamı başlığı altındaki alanlara olan katkısını, makalenin yayımlanmaya değer olup olmadığına ilişkin görüşlerini ve bu görüşlere ilişkin gerekçelerini belirtmelidirler. Bu süreçte, hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara dikkat etmeleri önemlidir:
- Hakemler kendilerine gönderilen makaleleri tarafsız ve nesnel bir şekilde, kendilerine verilen süre içerisinde incelemeli ve editörlerin karar verme süreçlerine katkıda bulunmalıdır.
- Hakemler, yalnızca kendi uzmanlık alanları ile ilgili çalışmaların değerlendirilmelerini kabul etmelidir.
- Hakemler, değerlendirdikleri çalışmayı gizlilik ilkesi gereğince çalışma yayımlanmadan hiçbir yerde kaynak olarak kullanamaz.
- Hakemler, çıkar çatışması veya çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddetmeli ve editörü bu konuda bilgilendirmelidir.
- Hakemler, makalede atıfta bulunulan ilgili yayınlanmış çalışmanın referans bölümünde alıntılanmadığı durumları mutlaka tespit etmelidir.


Yazarların Görev ve Etik Sorumlulukları:
KOUFBD’ne gönderilen tüm makaleler, yazar(lar)ın özgün ve bilimsel çalışmalarını kapsamalıdır. Bilimsel çalışmada oluşturulan bilginin yeni ve/veya özgün olması ya da var olan bir bilgiye yeni bir içerik sağlaması gerekmektedir.
- Yazarlar, başkalarının eserlerini ve/veya ifadelerini kullanmaları durumunda, doğru ve uygun şekilde atıf yapmalı ve bunları makalelerinde mutlaka belirtmelidir. Kaynakça listesi eksiksiz olarak tamamlanmalıdır.
- Yazarlar, “Benzerlik Raporu” nu dergi sistemine makale ile birlikte yüklenmelidir.
- Tüm yazarların isimlerini içeren ve sorumlu yazar tarafından imzalanan “Telif Hakkı Devir Formu” makale ile birlikte dergi sistemine yüklenmelidir.
- Yazarlar kullanılan verilerin kullanım haklarını, araştırma ve analizlerle ilgili gerekli izinleri veya deney yapılan deneklerin rızasını içeren belgeleri mutlaka makale ile birlikte dergi sistemine yüklemelidir. Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların çıkar çatışması oluşturacak durumları ve ilişkileri detaylı bir şekilde açıklanmalıdır.
- Makalelerin tüm sorumluluğu ilgili yazarlara aittir. Makaleler uluslararası kabul görmüş bilimsel etik kurallara uygun olarak hazırlanmalıdır. Gerekli hallerde “Etik Kurul Raporu”nun bir kopyası dergi sistemine eklenmelidir.
- Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişive/veya kurum ve kuruluşlar ile bunların katkıları belirtilmelidir.
- Yazarlar, çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz.