BİLİM VE SANAT MERKEZLERİNDE EĞİTİM GÖREN ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN OKUMA MOTİVASYONLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 434 - 447, 31.03.2022

Osman Aslan , Rabia Yılar , Hamdi Karaman

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1025057

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, özel yetenek tanısı alarak Bilim ve Sanat Merkezlerinde eğitim gören öğrencilerin okuma motivasyonlarının belirlenmesidir. Böylece zihinsel beceriler açısından kolay ve çabuk öğrenen, güçlü hafızaya ve eleştirel düşünme becerisine sahip, dil ve konuşma becerisi açısından kendi yaşıtlarına göre daha üst düzey beceri gösteren özel yetenekli çocukların okumaya yönelik motivasyon düzeylerinin yaşıtlarına göre durumu ortaya çıkarılacaktır.
Nicel araştırma yöntemi kullanılarak yapılandırılan bu çalışmanın araştırma deseni ise tarama modelidir. Araştırma verilerinin toplanması için seçkisiz olmayan örnekleme yaklaşımından amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemine uygun olarak veriler Tokat ve Turhal ilçesinde eğitime devam eden ilkokul 3.ve 4.sınıf düzeyindeki özel yetenek tanısı alıp Bilim ve Sanat Merkezine giden öğrenciler ile ortalama yeteneğe sahip olup normal eğitime devam eden öğrencilerinden elde edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, Bilim ve Sanat Merkezlerinde eğitime devam devam eden 61 özel yetenekli öğrenciler ile normal ilkokullarda eğitime devam eden 59 ortalama yeteneğe sahip ilkokul öğrencilerinden oluşmaktadır. Veriler öğrencilerinden ‘Okuma Motivasyonu’ ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Ölçeğin Alpha güvenirlik katsayısı .93 olarak hesaplanmıştır.
Ölçeklerden elde edilen veriler JAMOVİ 1.8.1 ve SPSS 22 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizine başlanmadan önce, verilere yönelik olarak normallik testleri uygulanmıştır. Normallik testleri sonucunda verilerin normal dağılmadığı tespit edilmiştir. Bu yüzden verilerin analizinde Man Whitney U testi uygulanmıştır. Ayrıca araştırmada ölçeğin alt boyutları olan içsel ve dışsal motivasyona yönelik analizler de yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda özel yetenekli tanısı alan kız öğrencilerin okuma motivasyonlarının, erkek öğrencilere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca özel yetenekli çocukların okuma motivasyonlarının ortalama yeteneğe sahip çocuklara göre daha fazla olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özel Yetenekliler, Okuma Motivasyonu, Üstün Yetenekliler.

Kaynakça

• Anderson, M., Tollefson, N., & Gilbert, E. (1985). Giftedness and reading: A cross-sectional view of differences in reading attitudes and behaviors. Gifted Child Quarterly, 29(4), 186-189.
• Aşık, M., & Zelyurt, H. (2021). Erken Çocukluk Döneminde Özel Yetenekli Çocuki Tanıma ve Eğitimine ilişkin olumlun İncelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 11(4), 44-52.
• Ayvası, H. Ş., Küçük, M., & Bebek, G. (2021). Özel Yetenekli Öğrenciler Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Yönelik Zihinsel Modellerinin belirlemenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 53, 378-402.
• Bernard, H. R. (2002). Research methods in anthropology:. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Bilgiç, N., Taştan, A., Kurukaya, G., Kaya, K., Avanoğlu, O., & Topal, T. (2021). Özel yetenekli bireylerin eğitimi strateji ve uygulama klavuzu. 10 18, 2021 tarihinde orgm.meb.gov.tr: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_11/25034903_zelyeteneklibireylerineitimistratejiveuygulamaklavuzu.pdf adresinden alındı
• Bonds, C., & Bonds, L. (1983). Reading and the gifted student. Roeper Review, 5, 4-6.
• Botti, M., & Endacott, R. (2005). Clinical research 5: Quantitative data collection and analysis. Intensive and Critical Care Nursing, 21(3), 187-193.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (18 b.). Ankara: Pegem A.
• Chan, L. K. (1996). Motivational orientations and metacognitive abilities of intellectually gifted students. Gifted Child Quarterly, 40(4), 184-193.
• Clinkenbeard, P. R. (2012). Motivation and gifted students: Implications of theory and research. Psychology in the Schools, 49(7), 622-630.
• Conradi, K., Jang, B., & McKenna, M. (2014). Motivation terminology in reading research: A conceptual review. Educational psychology review, 26(1), 127-164.
• Cooter Jr, R., & Alexander, J. (1984). Interest and attitude: Affective connections for gifted and talented readers. Literacy Research and Instruction, 24(1), 97-102.
• Creswell, J., & Creswell, J. (2017). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. California: Sage publications.
• Çal, Ü. T. (2019). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin çevreye yönelik görsel algılarının incelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 2(2), 135-148.
• Çetinkaya, Ç., & İnci, G. (2019). Üstün zekalı ve okulöncesi eğitimden önce çocukluk döneminden sonra eğitimden başlar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 959-968.
• Çitil, M., & Ataman, A. (2018). İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin davranışsal özelliklerinin eğitim ortamlarına yansıması ve ortaya çıkabilecek sorunlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 185-231.
• Çitil, M., & Ataman, A. (2018). İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin davranışsal özelliklerinin eğitim ortamlarına yansıması ve ortaya çıkabilecek sorunlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 185-231.
• Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmen yeterlilikleri ve özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 40(186), 72-84. Demirkaya, H., Orhan, Ü., & Bozan, İ. (2021). Ebevenynlerinin bakış açısından üstün yetenekli çocuklar. Trakya Eğitim Dergisi, 11(3), 1671-1687.
• Dümenci, S., Gürsooy, F., & Aral, N. (2017). Türkiyede Okul Öncesi Dönemdeki Üstün Potansiyalli ve Üstün Zekâlı Olan Çocukların Eğitimleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2469-2480.
• Etikan, I., Musa, S., & Alkassim, R. (2016). Comparison of convenience sampling and purposive sampling. American journal of theoretical and applied statistics, 5(1), 1-4.
• Gambrell, L., & Marinak, B. (2009). Reading motivation: What the research says. US: Rockets.
• Haviz, M., & Maris, I. (2018). Teaching quantitative research method with three methods of learning. Al-Ta lim Journal, 25(3), 234-247.
• İnnalı, H. Ö. (2017). Türkiye'de üstün zekâlı ve yetenekli çocukların dil becerilerine yönelik yapılan araştırmaların değerlendirilmesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 75-94.
• Karakuş, F. (2010). Üstün yetenekli çocukların anne babalarının karşılaştıkları güçlükler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 127-144.
• Kılıç, S. (2014). Etki Büyüklüğü. Journal of Mood Disorders, 4(1), 44-46.
• Mason, J., & Au, K. (1986). Reading instruction for today. New Jersey: Addison-Wesley Educational Publishers.
• MEB, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2019). Özel Yetenekli Çocuğum Var. içinde Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Mol, S., & Bus, A. (2011). To read or not to read: a meta-analysis of print exposure from infancy to early adulthood. Psychological bulletin, 137(2), 267-296.
• Özarslan, M. (2019). stün zekâlı ve yetenekli olan ve üstün zekâlı ve yetenekli olmayan öğrencilerin biyolojiye ilişkin algılarının karşılaştırılması: Metaforik çalışma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45(45), 310-334.
• Özbay, Y. (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve aileleri. Ankara: TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayını.
• Özkan, M. U. (2013). Üstün yetenekli çocukların özellikleri. 10 18, 2021 tarihinde scholar.google.com.tr: https://scholar.google.com.tr/scholar?hl=tr&as_sdt=0%2C5&q=%C3%96zel+yetenekli+%C3%B6%C4%9Frencilerin+zihinsel+%C3%B6zellikleri&btnG=#d=gs_cit&u=%2Fscholar%3Fq%3Dinfo%3AnYnnVA1yOloJ%3Ascholar.google.com%2F%26output%3Dcite%26scirp%3D6%26hl%3Dtr adresinden alındı
• Robinson, A., & Clinkenbeard, P. (1998). iftedness: An exceptionality examined. Annual Review of Psychology, 49(1), 117-139.
• Schiefele, U., Schaffner, E., Möller, J., & Wigfield, A. (2012). Dimensions of reading motivation and their relation to reading behavior and competence. Reading research quarterly, 47(4), 427-463.
• Schunk, D., Pintrich, P., & Meece, M. (2008). Motivation in education: Theory, research, and applications (3 b.). Upper Saddle River, Nj: Pearson.
• Suwamaru, J. K. (2016). Stereotypes and illusionary differences between. 25, 67-77.
• Tokmak, F., Sak, U., & Akbulut, Y. (2021). Özel Yetenekli Öğrenciler Akademik Benlik Algıları Üzerinde Büyük Balık-Küçük Gölet Etkisi. eğitim ve Bilim, 46(206), 91-106.
• Turgut, H., Öztürk, N., & Eş, H. (2016). Üstün zekâlı öğrencilerin bilim ve bilim insanı algısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 423-440.
• Wigfield, A., & Guthrie, J. (1997). Relations of children's motivation for reading to the amount and breadth of their reading. Journal of Educational Psychology, 89(3), 420-432.
• Wood, P. F. (2006). Reading instruction with gifted and talented readers: The intersection of student perception and teacher practice. . The University of Alabama.
• Worrell, F., Subotnik, R., Dixon, D., & Dixson, D. (2019). Gifted students. Annual Review of Psychology, 7*, 551-576.
• Yıldız, M. (2010, Aralık). İlköğretim 5.Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Okuma Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Ankara: Gazi Üniversitesi.