NOSYON: ULUSLARARASI TOPLUM VE KÜLTÜR ÇALIŞMALARI DERGİSİ ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi akademik çalışmaların temel amacı olan bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına katkıda bulunmaktadır. Bu amaçla toplum ve kültürle ilgili akademik çalışmaları elektronik ortamda yayınlamaktır. Nosyon dergisi kuruluş amaçlarını gerçekleştirmek için öncelikle sosyoloji, iletişim bilimleri, antropoloji, felsefe ve edebiyat alanlarıyla ilgili akademik çalışmaları yayınlamak üzere kabul etmektedir.
Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi yayınladığı akademik çalışmalarda bilimsel yöntemin uygulanmasını ve yansızlığı temel alan çalışmaları yayınlamayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların bazı etik ilkelere uymaları beklenmektedir. 2018 yılından beri Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’nin yayın etiği ile açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlara ve politikalara (Örneğin Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors ve COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors) uygun olarak yayın sürecinin yürütülmesidir. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisine gönderilen akademik çalışmalarda kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar belirlendiğinde, makale yazarının veya yazarlarının çalıştığı kuruma(lara) bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale değerlendirilmeye alınmadan red edilecektir. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi gerekli gördüğü durumlarda (editörya ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre) yazar/yazarlardan analiz sonuçlarına veya veri toplama süreçlerine ilişkin çıktı dosyalarını talep etme hakkına sahiptir. Bu bağlamda yazarlar gerekli belgeleri editörya ve/veya hakemlere sunamadığı taktirde makaleler değerlendirilmeye alınmadan red edilecektir. 

Yazar(lar)ın veya varsa yazar(lar)ın işvereninin
a) Patent hakları,
b) Yazar(lar)ın gelecekte kitaplarında veya diğer çalışmalarında makalenin tümünü ücret ödemeksizin kullanma hakkı,
c) Makaleyi satmamak koşuluyla kendi amaçları için çoğaltma hakkı gibi fikri mülkiyet hakları saklıdır.

Bununla beraber yazar(lar) makaleyi çoğaltma, postayla veya elektronik yolla dağıtma hakkına sahiptir. Makalenin herhangi bir bölümünün başka bir yayında kullanılmasına Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’nin yayımcı kuruluş olarak belirtilmesi ve dergiye atıfta bulunulması şartıyla izin verilir.

 
A. Yayıncının Etik Sorumlukları
Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi, 2018 yılından bu yana, yayın kurulu ya da editörler kurulu yönetiminde toplum ve kültür konusunda çalışmalar yayınlamaktır ve öncelikle sosyoloji, iletişim bilimleri, antropoloji, felsefe ve edebiyat alanlarıyla ilgili akademik çalışmaları kabul etmektedir.
Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi yayınlanmak üzere gönderilen yazılar amaç, kapsam, içerik, yöntem, yazım kurallarına uygunluk açılarından yayın kurulunca incelenir. Çalışmalar intihal taramasından geçirilir. Uygun bulunan yazılar bilimsel yetkinlikleri açısından değerlendirilmek üzere alanında uzman iki hakeme gönderilir. Hakem raporlarının olumlu olması durumunda çalışma Editör incelemesinden sonra yayınlanır; hakemlerden birinin olumsuz rapor vermesi durumunda yazının yayınlanmasına Editör veya Yayın Kurulu karar verir. Yayınlanma onayı alınan çalışma, yayın sırasına alınır. Hakem raporları gizlidir. Yazarlara çalışmalarıyla ilgili dönem içerisinde cevap verilir. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi ücretsiz bir dergidir. Yazarlardan gönderi veya yayın aşamasında herhangi bir ücret talep edilmemektedir.
Bu bağlamda yayıncının etik sorumluluklar şu şekilde belirlenmiştir:
1. Yayıncı, Nosyon Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’ndeki makalelerin yayımlanması aşamasında karar yetkisinin ve hakemlikle ilgili sürecin editörlerin sorumluluğunda olduğunu kabul etmelidir.
2. Yayıncı, derginin erişime açık ve ücretsiz olmasını sağlamakla yükümlüdür.
3. Yayıncı, dergide yayımlanan her makalenin fikri mülkiyet ve telif hakkını korur.
B. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi Editörler Kurulu’nun Sorumlulukları
1. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’ne yayınlamak üzere gönderilen her makalenin yayımlanmasından önce ve sonrasındaki tüm süreçlerinden Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi Editörler Kurulu sorumludur. Editörler Kurulu bu sorumluluğunu bilir ve tüm süreçleri bu sorumluluk bilinci ile yerine getirir. Bu sorumluluk, dergiyle ilgili konularda verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; bireysel kazancı düşünmeden, bağımsız olarak karar vermeyi zorunlu kılar. Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
2. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi Editörler Kurulunun temel amacı akademik anlamda dergiyi geliştirmek ve yayın sayısını arttırmaktır.
3. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi Editörler Kurulu’nun en önemli görevi yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci ve etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve doğru uygulanmasını takip etmektir.
4. Editörler Kurulu, Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’nde yayınlanan makalelerin yazar veya yazarların telif hakkını korur.
5. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi Editörler Kurulu, makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel etik ilkelerine uymayan davranışlarla, intihalle, yollama (atıf) çeteciliğiyle ilgili önlemleri alınması ve bu önlemlerin doğru uygulanmasından sorumludur.
6. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi Editörler Kurulu, her makale için tüm kayıtları ve dergiyle ilgili tüm yazışmaları şifre korumalı bilgisayarlarda saklı tutar ve gerekli yasal izinler alındığında bu belgeleri üçüncü şahıslarla kısmi olarak veya tamamını paylaşabilir.
C. Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları
1. Nosyon Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’ndeki tüm makalelerden genel olarak editörler sorumludur. Bu anlamda editörler bağımsızlık ve tarafsızlık ilkesine göre hareket ederler.
2. Editörler; yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi politikaları belirlemeye ve bu politikayı uygulamaya özen gösterirler.
3. Editörler, dergide yayımlanmış olan yazarların telif haklarını korumaya özen gösterirler.
4. Editörlerin fikri mülkiyet hakları, bilim ve etik dışı davranışlar, intihal ve atıf çeteciliği noktasında gerekli önlemleri almakla sorumludurlar.
5. Editörler hem hakem kurulunu hem de yazarları motive edici ortam ve politikaları oluştururlar.
6. Editörler, gelen tüm makaleleri ve ilgili yazışmaları kayıt altına alıp saklı tutarlar.
7. Editörlerin, makalelerin özgün ve bilimsel olmasına ve ilgili alan ya da okuyuculara katkı sağlamasına özen göstermeleri beklenir.
8. Editörler, gelen makalelerin önemli bir problemi olmaması halinde makaleleri ön değerlendirme aşamasına alabilirler.
9. Editörler, hakemlerin kimlik bilgilerini saklı tutarlar ve makalelerin tarafsız ve nesnel biçimde ayrılan süre zarfında değerlendirilmesini sağlamaya çalışırlar.
10. Editörler, hakemlerin kendi uzmanlık alanlarına göre makaleleri değerlendirmelerini desteklerler.
11. Editörlerin bilim dışı ve akademik görgü kurallarına aykırı değerlendirmeleri engellemeleri gerekmektedir.
12. Editörler, yayın sürecinde görevli her üyeyle etkili bir biçimde iletişim halinde olurlar ve belirli periyotlar halinde toplantılar gerçekleştirirler.
13. Editörler; yazarların, hakemlerin ve okuyucuların bireysel verilerini korumakla sorumludurlar.
14. Editörler, görevin kötüye kullanılmasına karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya dair herhangi bir şikâyet olması halinde objektif bir biçimde bir soruşturma yürütüp meseleyle ilgili bilgi ve bulguları paylaşırlar.
15. Editörler, makalelerde bulunan tutarsızlıkların veya yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesi noktasında çaba sarf ederler.
16. Editörler, makalelere yönelik yapılan eleştirileri dikkate alırlar ve eleştiri alan makalenin yazarına da cevap hakkını tanımaya özen gösterirler.
17. Editörler, dergiye gönderilen şikâyetleri inceleyip gereken açıklamaları yaparlar.
18. Editörlerden derginin niteliğinin artırılması ve geliştirilmesi noktasında çaba sarf etmeleri beklenmektedir.
19. Editörler, yazarların ifade özgürlüğünü desteklemeleri gerekmektedir.
20. Editörler, hakemlerin çıkar çatışmalarından uzak olduklarını belirtmeleri talebinde bulunurlar.
21. Editörler, nezaket dışı ve kalitesiz yorumlarda bulunan hakemleri hakem listesinden çıkarabilirler.
22. Editörler, yazarlar için makale yazımına ilişkin yayım ilkeleri ve yazım kuralları ile ilişkili yönergeyi devamlı güncellemelidirler.
23. Editörler, dergiye gönderilmiş olan makaleleri derginin yazım kuralları, makalenin önemi ve özgünlüğü bakımından değerlendirirler. Editörlerin gönderilen makaleyi reddettikleri zaman bunun nedenini açık bir biçimde ve tarafsızca belirtmeleri gerekmektedir.
24. Yazarların, makalelerin durumuna dair bilgi talebinde bulunmaları halinde editörler, çift taraflı kör hakemlik sürecini ihlal etmeyecek bir biçimde yazarlara söz konusu makalelerin durumu hakkında bilgi verebilirler.
25. Editörler, gönderilen makalenin içeriğine göre değerlendirmelerde bulunurlar ve hiçbir şekilde yazarların cinsiyet, dini inanç, siyasi düşünce, etnik kökenine göre ayrım yapmaksızın görevlerini nesnel, tarafsız ve adalet ölçüleri içerisinde yerine getirmek durumundadırlar.
26. Editörler, etik ihlallerinin olması halinde ve bununla ilgili şikâyetler olması durumunda derginin etik politikasına bağlı kalarak gereken prosedürleri uygularlar. Yazarlara yönelik yapılan şikâyetleri değerlendirmeye alırlar.
27. Editörler, derginin amacına ve kapsamına uygun olmayan bir durumu saptamaları halinde gelen çalışmaları reddetmeleri gerekmektedir.
D. Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
1. Editörler, hakemlerin bilimsel uzmanlıkları çerçevesinde uygun eserleri değerlendirmelerini talep etmelidir. Böylece eserlerin alanında uzman kişilerce değerlendirilmesinin önü açılmış olur.
2. Hakemler, eserlerin değerlendirmelerini tarafsızlık esasına dayalı bir şekilde gerçekleştirmeli ve mahremiyete önem vermelidir. Bu düstur doğrultusunda eserler değerlendirme aşamasından sonra imha edilmeli, sadece yayınlandıktan sonra kullanılmalıdır. Değerlendirme süresince tarafsızlığa gölge düşürecek (cinsiyet, inanç, siyasal tavır ve ticari kaygılar gibi) faaliyetler olmamalıdır.
3. Editör, hakemlerden eserlerin değerlendirilmesine geçilmeden önce çıkar çatışmalarının bulunup bulunmadığını talep etmeli veya hakemler, çıkar çatışması olduğunu anladıklarında eseri değerlendirmeyi reddederek editörlere bilgi vermelidir.
4. Hakemler, eser değerlendirmesinde kaba ve niteliksiz yorumlardan kaçınmalı, kabul edilen eserlerin değerlendirilmesinde süreye özen göstermeli, akademik etik kurallara uygun bir biçimde, yapıcı bir üslup benimsemelidir. Ayrıca kişisel tavırdan uzak durmalıdır.
E. Yazarların Etik Sorumlulukları
Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’ne makale başvurusu yapan yazar(lar)ın etik sorumlulukları şu şekilde belirlenmiştir:
1. Yazarların etik ilkeler doğrultusunda yararlandıkları kaynaklara atıf yapmaları gerekmektedir.
2. Yazar(lar), daha önce yayımladıkları veya değerlendirme/yayımlama için başka bir yere gönderdikleri eserlerini ve aynı anda birden çok eserini Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’ne göndermemelidir.
3. Yazarların, değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki makalelerde herhangi bir hatayı tespit etmeleri halinde bu konuda bilgi vermeleri veya editörlerle ilgili konuyu paylaşmaları gerekmektedir.
4. Değerlendirilmek üzere başvuru yapılan eserle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişiler yazar(lar) tarafından editörlere bildirilmelidir. Ayrıca esere katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, eser değerlendirme aşamasında yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma veya yazar ekleme önerilmemelidir.
5. Değerlendirme aşamasındayken talep edilmesi halinde yazarların çalışmalarına dair birtakım verileri editörlere sunmaları gerekmektedir.
6. Yazarların veri toplama ile ilgili sürecin etik ilkelere uyulduğuna ilişkin bilgileri makale içinde sunmaları gerekmektedir.
7. Yazar(lar), anket, deney, ölçek, görüşme, odak grup, gözlem gibi nicel veya nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını belgelendirmelidir. Etik kurul kararına ilişkin bilgiler; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday eserinin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi eserinin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
8. Yazar(lar)dan saha çalışması dışında olan derleme eserler içim etik kurul beyanı istenmez. Etik kurul kararı gerektirmeyen eserlerde etik kurul kararının gerekmediği eserlerin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.
9. Yazar(lar), veri toplama aşamasında etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) eser içinde sunmaya özen göstermelidir. Eserlerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir.
10. Yazarların insan ya da hayvan deneyi içeren bütün çalışmalarının ulusal ve uluslararası yasa ya da yönergelere uygun olmasına dikkat etmeleri gerekmektedir. Bu noktada örnek olarak WMA Helsinki Bildirgesi, NIH Laboratuvar Hayvanlarının Kullanımına Dair Politika, Hayvanların Kullanımına Dair AB Direktifi’nin yönergeleri esas alınmalıdır. Yazarların deney çalışmalarına dair etik kurulunun onayını ve araştırmanın ayrıntılarını “Araç-Gereç-Yöntem” bölümünde belirtmeleri gerekmektedir.
F. İntihal ve Etik Dışı Davranışlar
Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen tüm makaleler ön kontrol, intihal taraması, hakem değerlendirmesi ile Türkçe ve İngilizce dil kontrolü aşamalarından geçirilmektedir. Yüksek benzerlik oranından ve intihalden kaçınmak için dergiye gelen makaleler basılmadan önce IThenticate (http://www.ithenticate.com/) veya Turnitin (https://www.turnitin.com/) yazılım programı ile taranmaktadır.
Benzerlik oranı %20’dir (yüzde yirmi), benzerlik oranı % 20 ve altında olan makaleler yayına kabul edilir. Benzerlik oranı %20’den (yüzde yirmi) yüksek çıkan makalelerin hakem süreci başlatılmaz. Bu makaleler ayrıntılı olarak incelenir ve gerekli görüldüğünde tekrar incelenmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir.
Makalelerde intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edildiği taktirde makale doğrudan reddedilir. Bilimsel yayın etiğine uymayan bazı davranışlara örnek vermek gerekirse: (1) Çalışmaya fikren katkıda bulunmayan kişilerin yazar olarak belirtilmesi veya fikren katkıda bulunan kişilerin yazar olarak belirtilmemesi. (2) Makalenin yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden üretilmişse bunun belirtilmemesi. (3) Gönderilen makalelere ilişkin çıkar çatışmalarının bildirilmemesi. (4) Çift taraflı kör hakemlik sürecinin deşifre edilmesi.
G. Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi’nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda nosyondergi@gmail.com adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.