Türkçe ve Türk Kültürü Ders Kitaplarında Yer Alan Okuma Metni Sorularının İncelenmesi: 5. ve 6. Seviye Ders Kitapları

Yıl 2023, Sayı: 17, 33 - 44, 15.01.2023

Tuğçe Polat , Mustafa Başaran

Öz

Bu araştırmanın amacı Türkçe ve Türk kültürü 5 ve 6. seviye ders kitaplarında okuma metinlerine dayalı olarak oluşturulan soruların soruluş amacına, soruluş yerine, türüne, gerektirdiği bilişsel sürece, Bloom taksonomisine ve cevabın kaynağına göre kategorize ederek dağılımlarını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırma deseni olarak nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın inceleme nesnelerini Türkçe ve Türk Kültürü 5. ve 6. seviye ders kitaplarında yer alan okuma metinlerine ait sorular oluşturmaktadır. Elde edilen verilerin analizinde kategorisel içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda 5. seviye ders kitabında yer alan soruların sayısının 6. seviyeye göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Soruların soruluş amacına göre dağılımı incelendiğinde 5. seviyede metin şemasına yönelik soruların; 6. seviyede ise metin içeriğine yönelik soruların daha fazla olduğu; soruluş yerine göre 5. ve 6. seviyede metin altı sorularının metin üstü ve okuma esnası sorularına göre daha fazla olduğu; soruların türüne göre 5. seviyede yazılı, 6. seviyede sözlü soruların daha fazla olduğu; soruların gerektirdiği bilişsel sürece göre her iki seviyede de yüzeysel anlam kurma sorularının derinlemesine anlam kurma sorularından daha fazla olduğu; soruların Bloom taksonomisine göre her iki seviyede de en fazla hatırlama ve anlama basamağında, en az çözümleme, uygulama ve yaratma basamağında olduğu; soruların cevabının kaynağına göre ise 5. seviyede cevabı metin içinde olan soruların daha fazla olduğu ve 6. seviyede cevabı metin dışında olan soruların daha fazla olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe ve Türk Kültürü Ders Kitapları, Metinler, Metinlerden Anlam Kurma, Metin Soruları

The Analysis of Reading Text Questions in Turkish and Turkish Culture Textbooks: 5th and 6th Level Textbooks

Öz

The aim of this research is to categorize the questions based on reading texts in Turkish and Turkish culture 5th and 6th level textbooks, by categorizing them according to the purpose, place, type, cognitive process required, Bloom's taxonomy and the source of the answer. For this purpose, document analysis, one of the qualitative research methods, was used as a research design. The examination objects of the research are the questions related to the reading texts in the 5th and 6th level textbooks of Turkish and Turkish Culture. Categorical content analysis was used in the analysis of the obtained data. As a result of the research, it has been determined that the number of questions in the 5th level textbook is higher than the 6th level. When the distribution of the questions according to the purpose of the question is examined, at the 5th level, the questions for the text schema; at the 6th level, there are more questions about the text content; according to the place of question, at the 5th and 6th levels, sub-text questions are more than over-text and during-reading questions; according to the type of questions, there are more written questions at the 5th level and more verbal questions at the 6th level; according to the cognitive process required by the questions, at both levels, superficial meaning making questions are more than deep meaning making questions; according to Bloom's taxonomy, the questions were at the remembering and understanding level at the highest level and at the analysis, application and creation level at the lowest level; according to the source of the answers to the questions, it was determined that at the 5th level, the questions with the answers in the text were more and at the 6th level, the questions with the answers outside the text were more.

Anahtar Kelimeler

Turkish and Turkish Culture Textbooks, Texts, Making Meaning from Texts, Text Questions

Kaynakça

• Akyol, H. (2003). Metinlerden Anlam Kurma. Tübar, XIII-Bahar, 49-58.
• Akyol, H., Yıldırım, K., Ateş, S., ve Çetinkaya, Ç. (2013) Anlamaya Yönelik Nasıl Sorular Soruyoruz? Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. c.9 s.1: 41-56.
• Başaran, M. (2013) Okuduğunu Anlamanın Bir Göstergesi Olarak Akıcı Okuma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. c.13 s.4: 2277-2290.
• Başaran, M. (2013) Okuduğunu Anlamanın Ölçülmesinde Paragraftan Anlam Kurmaya Dayalı Çoktan Seçmeli Sorular. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi. c.3 s.2: 107-121.
• Bilgim, N. (2006) Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi. Ankara: Siyasal Kitabevi
• Çetinkaya, Ç., Ateş, s., ve Yıldırım, K. (2013) Anlam Kurmanın Zor ve Önemli Bir Becerisi: Ana Fikir. Eğitimde Kuram ve Uygulama. c.9 s.3: 188-210.
• Karadağ, Ö. ve Baş, B. (2019) Türkçe ve Türk Kültürü Dersine Dair İhtiyaç Analizi. Sakarya University Journal of Education. c. 9 s.3: 434-454.
• Karadağ, Ö. ve Baş, B. (2019) Türkçe ve Türk Kültürü Öğretimi. Ankara: Sistem Ofset Bas. Yayınları.
• Kolay, G. (2018) Yurt Dışında Yaşayan Türk Çocukları İçin Hazırlanmış Türkçe ve Türk Kültürü Ders Kitaplarında Kültürel Ögeler. Yüksek Lisans Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Millî Eğitim Bakanlığı. 2018. Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Seviyeler).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.