Sınıf Öğretmenlerinin Rutin Olmayan Problemleri Çözmede Kullandıkları Stratejiler

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 26, 38 - 60

Ergün Yurtbakan

https://doi.org/10.52105/temelegitim.1600505

Öz

Çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin rutin olmayan problemleri çözmede kullandıkları stratejileri belirlemektir. Çalışmada durum deseninden yararlanılmıştır. Çalışmaya, Yozgat’ta görev yapmakta olan ve amaçlı örnekleme yöntemlerinden uygun durum örneklemesi yolu ile seçilen 81 sınıf öğretmeni dâhil edilmiştir. Ayrıca sınıf öğretmenlerinin 8’i ile öğrencilerine rutin olmayan problemlerin çözümünü öğretirken kullandıkları problem çözme stratejileri hakkında bilgi almak için yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Veriler; rutin olmayan problem çözme açık uçlu testi ve yarı yapılandırılmış görüşme aracı ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda; sınıf öğretmenlerinin çoğunun sistematik liste yapma, şekil yapma, tablo yapma, geriye doğru çalışma, akıl yürütme, tahmin kontrol stratejisi kullanılarak çözülmesi gereken rutin olmayan problemleri strateji kullanarak çözebildikleri tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin en çok akıl yürütme stratejisi kullanılarak çözülmesi gereken rutin olmayan problemlerde strateji kullandığı belirlenirken en az geriye doğru çalışma stratejisi kullanılarak çözülmesi gereken rutin olmayan problemlerde strateji kullandığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

matematik, sınıf öğretmenleri, rutin olmayan problemler

Strategies Used by Primary School Teachers to Solve Non-Routine Problems

Öz

The aim of the study is to determine the strategies used by primary school teachers in solving non-routine problems. Case study was used in the study. In the study, 81 primary school teachers working in Yozgat were included with convenient case sampling, which is one of the purposeful sampling methods. In addition, semi-structured interviews were conducted with 8 of the primary school teachers to determine their strategy use in solving non-routine problems. The data obtained from the primary school teachers with the open-ended test of non-routine problem solving and semi-structured interviews were analyzed with the help of descriptive analysis technique. As a result of the analyses, it was determined that more than half of the primary school teachers used strategies in non-routine problems to be solved by using systematic list making, figure making, table making, backward working, reasoning, and estimation control strategies. While it was determined that primary school teachers used the strategy in non-routine problems to be solved by using the reasoning strategy the most, it was determined that they used the strategy in non-routine problems to be solved by using the backward working strategy the least.

Anahtar Kelimeler

non-routine problems, mathematic, primary school teacher

Kaynakça

• Akın, Y., & Cancan, M. (2007). Matematik öğretiminde problem çözümüne yönelik öğrenci görüşleri analizi. KKEFD/JOKKEF, 16, 374-390.
• Altun, M. (2000). İlköğretimde problem çözme öğretimi. M.E.B. Yayınları.
• Altun, M. (2002). Matematik öğretimi [Mathematics teaching]. Alfa Yayıncılık.
• Altun, M., & Sezgin-Memnun, D. (2008). Matematik öğretmeni adaylarının rutin olmayan matematiksel problemleri çözme becerileri ve bu konudaki düşünceleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(2), 213-238.
• Bayazit, İ., & Koçyiğit, N. (2017). Üstün zekâlı ve normal zekâlı öğrencilerin rutin olmayan problemler konusundaki başarılarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1172-1200.
• Baykul, Y. (2022). İlkokulda matematik öğretimi. Ankara: Pegem Akademi
• Bingham, A. (2004). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi (Çev: Ferhat OĞUZKAN). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Büyükalan Filiz, S., & Abay, S. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının rutin olmayan problemlerdeki problemi anlama durumları. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 97-118.
• Büyükalan-Filiz, S., & Boz, İ. (2019). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin akıcı okuma düzeyleri ile rutin olmayan problem çözme başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Field Education, 5(1), 57-70.
• Cai, J. (2003). Singaporean Students’ Mathematical Thinking In Problem Solving And Problem Posing: An Exploratory Study. International Journal Mathematic Education Science Technology, 34(5), 719-737.
• Çeker, F., & Ev-Çimen, E. (2017). Ortaokul matematik öğretmenlerinin problem çözme stratejilerine ilişkin görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 2(1), 44-60.
• Çetinkaya, A., & Soybaş, D. (2017). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi [Journal of Theoretical Educational Science], 11(1), 169-200.
• De Corte, E. (2004). Mainstreams and perspectives in research on learning (mathematics) from instruction. Applied Psychology, 2(53), 279-310.
• Dinç-Artut, P., & Tarım, K. (2009). Öğretmen adaylarının rutin olmayan sözel problemleri çözme süreçlerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII (1), 53-70
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık
• Elia, I., Heuvel-Panhuizen, M., & Kolovou, A. (2009). Exploring strategy use and strategy flexibility in non-routine problem solving by primary school high achievers in mathematics. ZDM Mathematics Education, 41, 605-618.
• Ergen, Y., Cirit, E., Saygılı H., & Aslan, H. (2023). Sınıf öğretmenlerinin rutin olmayan problemlere ilişkin görüşleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(1), 224-249.
• Filiz, S. B., & Abay, S. (2017). Problem understanding cases of primary teachers at non-routine problems. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 97-118.
• Filiz, S. B., & Boz, İ. (2019). The study of the relationship between the fluent reading levels and non- routine problem solving success of primary school 4th graders. International Journal of Field Education, 5(1), 57-70.
• Gökkurt, B., Soylu, Y., & Demir, Ö. (2015). Ortaokul matematik öğretmenlerinin kesirlerin öğretimine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(2), 230-251. https://doi.org/10.17522/nefefmed.23191
• Inoue, N. (2005). The realistic reasons behind unrealistic solutions: The role of interpretive activity in word problem solving. Learning and Instruction, 15, 69-83.
• Kablan, Z., Özdişçi, S., Özdemir, A., Özarmut, Ş., Erçoban, M., Daymaz, M., & Aydın, M. (2019). The effect of discovery learning method on routine and non-routine problem-solving scores compared to direct ınstruction, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 20(1), 83-100.
• Kaur, B., & Yeap, B. H. (2009). Mathematical problem solving in singapore schools. ın B. Kaur, B. H. Yeap & Kapur, M., mathematical problem solving (pp. 3-13). Association of Mathematics Education and World Scientific.
• Kaya, S., & Kablan, Z. (2018). Rutin olmayan problemlerle ilgili yapılan araştırmaların analizi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 12(1), 25-44.
• Kılıç, A. (2009). İlköğretim 4. Sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problem çözümlerinde karşılaştıkları zorluklarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi.
• Korkmaz, İ. (2020). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. B. Oral ve A. Çoban (Ed.), Nicel araştırmalarda evren, örneklem, örnekleme teknikleri içinde (s. 147-159). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ling, Y., Zhou, L., Zhang, B., & Ren, H. (2023).Developing middle school students’ problem-solving ability through interdisciplinary project-based learning. Education for Chemical Engineers, ECE415, 1-30.
• London, R. (1993). A curriculum of nonroutine problems. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, Atlanta, GA.
• Mabilangan, R. A., Limjap, A. A. & Belecina, R. R. (2011) Problem Solving Strategies of High School Students on Non-Routine Problems. Alipato: A Journal of Basic Education, 5, 23-47.
• Mayer, R. E. (1992). Thinking, problem solving, cognition. Freeman.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2009). İlköğretim Matematik Dersi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı. MEB Basımevi Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). CA: Sage.
• Morin, L. L., Watson, S. M. R., Hester, P., & Raver, S. (2017). The Use of a bar model drawing to teach word problem solving to students with mathematics difficulties. Learning Disability Quarterly, Vol. 40(2) 91–104.
• National Council of Teachers of Mathematics [NCTM](1989). Curriculum and evaluation standards for school mathematics. Author, Reston.
• Oflaz, G., & Polat, K. (2022). Sekizinci sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problem çözümlerine yönelik hata analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 62, 01-41
• Or, M. B., & Bal, A. P. (2023). Investigation of secondary school students' strategies for solving routine and non-routine problems. Bartın University Journal of Faculty of Education, 12(1), 1-15. https://doi.org/10.14686/buefad.908259
• Özdemir, A. Ş., & Doğan, A. S. (2022). Matematik öğretmeni adaylarının rutin olmayan problemleri çözme becerilerinin matematiksel değerler açısından incelenmesi. Journal of Sustainable Educational Studies (JSES), 3(2), 49-68.
• Özsoy, G. (2007). İlköğretim beşinci sınıfta üstbiliş stratejileri öğretiminin problem çözme başarısına etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi
• Özyıldırım-Gümüş, F. (2015). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının problem çözme stratejileri tercihleri ile matematiğe karşı özyeterliklerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 34-42. https://doi.org/10.17755/esosder.04873
• Palm, T. 2005. Impact of authenticity on sense making in word problem solving. Educational Studies in Mathematics, 67, 37-58.
• Pesen, C., & Bindak, R. (2021). İlkokul matematik dersinde problem çözme öğretim uygulamaları. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23(1), 173-186. https://doi.org/10.25092/baunfbed.847383
• Polya, G. (1973). How to solve it: A new aspect of mathematical method (2. Baskı). Princeton University. Polya, G. (1985). How to solve ıt? (2. th Edition) Princton Universty Pres, 1985.
• Reusser, K., & Stebler R. (1997). Every Word Problem Has a Solution: The social rationality of mathematical modeling schools. Learning and Instruction, 7(4), 309-327.
• Saygılı, S. (2017). Examining The Problem Solving Skills and The Strategies Used by High School Students in Solving Non-routine Problems ,E-International Journal of Educational Research, 8(2), 91-114
• Silver, E. A., Ghousseini, H., Gosen, D., Charalambous, C., & Strawhun, B. T. F. (2005) Moving from rhetoric to praxis: Issues faced by teachers in having students consider multiple solutions for problems in the mathematics classroom. Journal of Mathematical Behavior, 24, 287-301.
• Sulak, S. (2005). İlköğretim matematik dersinde problem çözme stratejilerinin problem çözme başarısına etkisi [Effect of problem solving strategies on problem solving achievement primary school mathematics] (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi.
• Taşkın, D., Aydan, F., Akşan, E., & Güven, B. (2012). The relationship between secondary students’ beliefs on mathematical problem solving and mathematical self-efficacy perception and their achievement in routine and non-rountine problems. e-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Education Sciences, 7(1), 50-61.
• Temiz, D., & Ev-Çimen, E. (2017). Beşinci sınıf öğrencilerinin farklı türde verilmiş problemleri çözme becerilerinin incelenmesi [Investigation of fifth grade students’ skills of solving different type of problems]. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(4), 297-310.
• Teong, S. K., Hedberg, J. G., Ho, K. F., Lioe, L. T., Tiong, Y. S. J., Wong, K. Y., & Fang, Y. P. (2009). Developing the repertoire of heuristics for mathematical problem solving: Project 1. Final Technical Report for Project CRP1/04 JH. Singapore: Centre for Research in Pedagogy and Practice, National Institute of Education, Nanyang Technological University.
• Tertemiz, N., & Çakmak, M.(2003). Problem çözme: İlköğretim I. kademe matematik dersi örnekleriyle [Problem solving: with examples of elementary school first grade mathematics lessons]. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık
• Tertemiz, N., Doğan, A., & Karakaş, H. (2017). Üstün yetenekli tanısı konan ve üstün yetenekli tanısı konmayan başarılı 4. sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problem çözümlerinin incelenmesi [A comparative study on problem solving strategies of gifted 4th grade students and their high-achieving counterparts]. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 7(13), 161-188.
• Ulu, M., Tertemiz, N. ve Peker, M. (2016). Okuduğunu anlama ve problem çözme stratejileri eğitiminin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problem çözme başarısına etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 303-340
• Xin, Z., Lin, C., Zhang, L., & Yan, R. (2007) The performance of Chinese Primary School students on realistic arithmetic word problems. Educational Psychology in Practice, 23(2), 145 159.
• Yıldız, A., Baltacı, S., Kurak, Y., & Güven, B. (2012). Üstün yetenekli ve üstün yetenekli olmayan 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanma durumlarının incelenmesi [Examining the usage of problem-solving strategies by the eighth grade gifted and non-gifted students]. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 123-143
• Yin, R. K. (2013) Case study research: Design and methods. Thousand Oaks: Sage Publications. Yurtbakan, E., & Aydoğdu-İskenderoğlu, T (2022). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin organizasyon ve okuduğunu anlama becerilerinin matematiksel problem çözme ve kurma becerilerine etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(3), 958-972.